Vazgeçilen Alacaklar ve Muhasebe Kaydı Uygulamaları

 

Soru:

 

Vazgeçilen Alacaklar ve Muhasebe Uygulaması

Cevap:
Alacaklısı tarafından değersiz alacak niteliğine sahip olan alacaklar borçlu için de vazgeçilen alacak niteliğinde olacak ve Vergi Usul Kanunu’nun 324 üncü maddesinde belirlenen “Konkordato veya sulh yoluyla alınmasından vazgeçilen alacaklar, borçlunun defterlerinde özel bir karşılık hesabına alınır. Bu hesabın muhteviyatı alacaktan vazgeçildiği yılın sonundan başlayarak üç yıl içinde zararla itfa edilmediği takdirde kar hesabına naklolunur.” hükümlerine tabi olacaktır.
Konkordato veya sulh yoluyla vazgeçilen alacak tutarı, borçlu açısından kar hükmünde olup, borçlunun defterinde özel bir karşılık hesabına alınır ve üç yıl içinde zararla itfa edilmediği takdirde takip eden yıl kara aktarılır. Karşılık hesabında tutulmasındaki amaç; içinde bulunduğu mali zorluklar sebebiyle borcunu ödeyemeyen mükelleflerin vazgeçilen alacak tutarı üzerinden hesaplanacak verginin aynı dönemde ödenmesi sebebiyle zor durumda kalmalarını önlemektir. Bir nevi vergi ertelemesidir. Ancak üç yıllık bekleme süresi içerisinde borçlunun işi terki, ölümü ve kurumlarda devir halinde o yılın karına eklenmelidir.
Üç yıllık bekleme süresi içerisinde işletme faaliyetlerinin zararla sonuçlanması durumunda ortaya çıkan zarar tutarı öncelikle vazgeçilen alacaklar sebebiyle ayrılmış olan karşılıktan mahsup edilmelidir. Kaynağı ne olursa olsun geçmiş yıllara ait zararların vazgeçilen alacaklar sebebiyle oluşturulan karşılıklardan mahsup edilmesi mümkün değildir. 
Uygulama: (A) A.Ş 2010 yılında müşterisi (B) A.Ş’ne 10.000 TL tutarında mal satmıştır. Ödeme güçlüğüne düşen (B) A.Ş. Aynı yıl içinde konkordato ilan etmiştir. Konkordato anlaşması ile alacağın yarısının tahsilinden vazgeçilmiştir. Vazgeçilen 5.000 TL (A) A.Ş açısından değersiz alacak (B) A.Ş için ise  üç yıl süre ile pasifte bekletmesi gereken kardır.
- (A) A.Ş. tarafından yapılması gereken muhasebe kaydı aşağıdaki gibidir.
------------------------------------------------------- / -------------------------------------------------------
689 Olağan Dışı Gider ve Zararlar                            5.000
           120 Alıcılar                                                                    5.000   
------------------------------------------------------- / -------------------------------------------------------

- (B) A.Ş.’nin kayıtları
------------------------------------------------------- / -------------------------------------------------------   
320 Satıcılar                                                         5.000   
                           549 Özel Fonlar                                             5.000
------------------------------------------------------- / -------------------------------------------------------

- Üç yıl içerisinde zararla itfa edilemeyen vazgeçilen alacaklar fon hesabından çıkarılarak gelir hesabına intikal ettirilecektir.
------------------------------------------------------- / -------------------------------------------------------   
549 Özel Fonlar                                                    5.000           
                     679 Diğer Olağandışı Gelir ve Karlar                       5.000
------------------------------------------------------- / -------------------------------------------------------



Koray ATEŞ
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
E. Öğretim Görevlisi
korayates@muhasebetr.com
www.MuhasebeTR.com

(22.12.2010)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.