Mehmet Ali Özsoy
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
ozsoymali@hotmail.com

Yurt Dışında Fuar Düzenlenmesine ve Değerlendirilmesine Dair Yeni Düzenleme (İhracat:2025/5 Nolu Tebliğ Çerçevesinde)

Muhterem okurlar, uluslararası rekabet ortamında, ihracat odaklı ülkeler için yurt dışı fuarlar hem ürün tanıtımını hem de pazarlama ağlarının genişletilmesini sağlayan stratejik araçlardır. Bu bağlamda, Türkiye’de fuar organizasyonlarının etkinliği ve düzenlenme sürecinin düzenleyici çerçevesi büyük önem taşımaktadır.

Bundan 15 yıl önce ilk olarak usul ve çerçevesi çizilen Yurt Dışında Fuar Düzenlenmesine ve Değerlendirilmesine ilişkin Tebliğ 07.05.2010 tarih 27574 nolu Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmişti.

 Yurt Dışında Fuar Düzenlenmesine ve Değerlendirilmesine ilişkin usul ve esasların  07 Ekim 2025’te Resmî Gazete’de yayımlanan İhracat: 2025/5 Yurt Dışında Fuar Düzenlenmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Tebliğ (İhracat: 2010/5)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile mevcut 2010/5 Tebliği’nde önemli uyarlamalar ve yenilikler getirmiştir.

İHRACAT 2025/5 NOLU TEBLİGİN AMACI

Yurt dışında düzenlenen ticari nitelikli fuarlara katılım sağlamak yoluyla ihracatımızın arttırılması için fuar organizasyonlarının sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesini teminen, belirlenecek Organizatörlerin görev ve sorumluluklarının tespit edilmesi ve faaliyetlerinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.

FUARLARIN İHRACAT VE PAZARLAMA STRATEJİSİNDEKİ YERİ

1. Yurt dışı fuarlar, firmalara doğrudan hedef pazarlarda ürünlerini sergileme, potansiyel müşterilerle yüz yüze temas kurma ve rekabet analizleri yapma imkânı verir.
2. Ayrıca “pazar keşfi” fonksiyonu yanında, ülke markası imajının güçlenmesi açısından da katkı sağlar.
3. Fuarların “etkin tanıtım ve ağ oluşturma ortamı” olarak ülke ihracatının gelişmesine olanak sağlar.

BU GÜNE KADAR YURT DIŞINDA FUAR ORGANİZASYONU YAPAN FİRMALARDAN VE KATILIMCILARDAN KAYNAKLANAN BAZI EKSİKLİK VEYA OLUMSUZLUKLAR VARDI

1. Bazı organizatörlerin kalite standartlarını sağlamada yetersizlik göstermesi,
2. Belge alma süreçlerinin karmaşıklığı ve maliyeti,
3. Gözlemci sisteminin yeterince kapsayıcı olmaması veya raporların güvenilirliği konusunda kuşkular,
4. Katılımcıların değerlendirme formlarını doldurmaması ya da teslim etmemesi hallerinin yaptırıma bağlanmaması gibi uygulamalarda boşluklar (örneğin Genelge’de “katılımcı değerlendirme formunu teslim etmeme durumunda başvuru değerlendirilmez” hükmü yer alır)
5. Sektörel değişimlerle uyum sağlamakta güçlük (örneğin dijital tanıtım, hibrit fuarlar gibi yeni eğilimler)

Bu eksiklikler, özellikle fuar sektöründe rekabetin artması, maliyet baskıları ve denetim beklentileriyle daha görünür hale gelmiştir.

2025/5 TEBLİĞİ: DEĞİŞİKLİKLER, YENİLİKLER VE DÜZENLEYİCİ UYARLAMALAR

07 Ekim 2025 tarihli Tebliğ değişikliği ile özellikle başvuru-usul, teminat şartları, personel niteliği, belge düzenlemesi ve yaptırım mekanizmaları bakımından önemli düzenlemeler getirilmiştir.

Tanım değişiklikleri

1. “Katılımcı” tanımı, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu çerçevesinde kurulmuş, İhracatçı Birliği üyesi şirketlerle, Türkiye’de yerleşik üretici/imalatçı kuruluşları kapsayacak şekilde netleştirilmiştir.
2. “Yurt Dışı Fuar Organizasyonu” tanımı da Türk ihraç ürünlerinin tanıtımına yönelik fuarları kapsayacak şekilde açıkça tanımlanmıştır.

Başvuru-usul ve belge şartlarına getirilen yenilikler

1. 500.000 ABD Doları teminat: Geçici belge başvurusunda, nakit bloke para ya da süresiz kati banka teminat mektubu ile bu tutarda teminat gösterilmesi şartı getirilmiştir. 500 bin ABD Doları tutarındaki nakit parayı T.C. Ziraat Bankası A.Ş.’deki ya da Ziraat Katılım Bankası A.Ş.’deki “Muhtelif Borçlar-Bloke Paralar” hesabına teminat olarak yatırdığının veya bu tutardaki süresiz kat’i banka teminat mektubunun Bakanlığa ibrazı gerekecektir.
2. Şirket sözleşmesinde “yurt dışı fuar düzenleme” ibaresi: Organizatör şirketin esas sözleşmesinde bu faaliyet alanının geçmesi zorunluluğu eklenmiştir.
3. TOBB tarafından verilen yurt içi fuar düzenleme belge örneği, ticaret/sanayi odası üyelik belgeleri gibi destekleyici belgelerin ibrazı zorunluluğu eklenmiştir.
4. Personel nitelik şartı: Şirkette, ortaklar dışındaki en az beş personelin dört yıllık yükseköğretim mezunu olması ve bunların üçünün YDS (veya ÖSYM eşdeğeri) C düzeyi yabancı dil yeterliliğine sahip olması şartı getirilmiştir.
5. Personelin en az üçünün Almanca, Arapça, Çince, İspanyolca, Fransızca, İngilizce, Portekizce, Rusça dillerinden birinde yeterliliğini gösterecek Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından (YDS) alınan en az C düzeyindeki belge veya ÖSYM tarafından buna eşdeğer kabul edilen bir yabancı dil belgesinin ibrazı.
6. Geçiş dönemi: Mevcut organizatörlerin bu yeni şartlara uyum sağlaması için 1 Haziran 2026 tarihine kadar geçiş süresi tanınmıştır.

DEĞERLENDİRME SÜREÇLERİNE İLİŞKİN DEĞİŞİKLİKLER

1. Tebliği ekinde, EK-1 ve EK-5 yürürlükten kaldırılmış; EK-3 ve EK-6 yeniden düzenlenmiştir.
2. Başvuru dosyasında yer alan (c) ve (g) bentler ile (h) bendi düzenlenmiştir: CD ibaresi yürürlükten kaldırılmış, “şirket ana sözleşmesi” ifadesi “şirket sözleşmesi / esas sözleşme” olarak değiştirilmiştir.

TEBLİĞ İLE GETİRİLEN YENİ DÜZENLEMELERİN OLUMLU ETKİLERİ

1. Kalite standartlarının yükseltilmesi
   Teminat şartları, personel yeterlikleri, esas sözleşme şartları gibi kriterlerin sıkılaştırılması, fuar organizatörlerinde kalite ve güvenilirlik baskısını artırabilir. Böylece sektörde profesyonelleşme yönünde ivme oluşturabilir.
2. Denetim ve şeffaflığın artırılması
   Gözlemci raporu, değerlendirme formları, puanlama sistemi ve yaptırım mekanizmaları ile süreçler daha şeffaf hale gelebilir; kamu kaynaklarının israfı azalabilir.
3. Pozitif seleksiyon etkisi
   Daha nitelikli, mali olarak güçlü firmalar bu işin içine girebilir; düşük performanslı veya imkânları yetersiz organizatörler diskalifiye edilebilir.
4. Uluslararası algının iyileştirilmesi
   Türkiye kaynaklı fuar organizasyonlarının uluslararası arenada “güvenilir”, “standartlara uygun” imajını güçlendirebilir.
5. İhracat bağlantılarına katkı
   Firmaların katılımlarının daha sağlıklı organizasyonlarla eşleştirilmesi, verimli iş görüşmeleri ve pazar bağlantılarının kurulmasını kolaylaştırabilir.

SONUÇ

07 Ekim 2025’te yayımlanan Yurt Dışında Fuar Düzenlenmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Tebliğ (İhracat: 2025/5), Türkiye’nin fuar organizasyonları alanında daha sıkı, standartlara dayalı ve denetim odaklı bir yaklaşıma geçme tercihini göstermektedir. Teminat şartları, personel yeterlilik kriterleri, değerlendirme sistemleri ve yaptırım mekanizmaları hem kaliteyi artırma hem de kaynak kullanımında disiplin sağlama amacı taşımaktadır.

Ancak bu düzenlemenin başarısı, uyum sürecinin nasıl yürütüleceği, denetim altyapısının ne kadar güçlü olacağı, düzenleyici esneklik ve destek politikalarının etkinliğine bağlıdır. Yeni düzenleme, doğru şekilde uygulandığında ihracat odaklı firmaların dünyada rekabet gücünü artırma potansiyeline sahiptir. Fakat yanlış ya da eksik uygulamalarda piyasa daralması, organizatörlerin çekilmesi ya da kalite sorunlarının sürmesi riski mevcuttur.

Kaynakça

1. Türkiye Ticaret Bakanlığı, “Yurt Dışında Fuar Düzenlenmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Tebliğ (2010/5)
2. “Yurt Dışında Fuar Düzenlenmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Tebliğ (İhracat: 2025/5)
3. Ticaret Bakanlığı – Fuarlar Mevzuatı
4. Fuar Desteklerine İlişkin Genelge.

08.10.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.