Hüseyin Ergut
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Lisanslı SPK Uzmanı
smmm.hergut@gmail.com

Çeyrek Asır Sonra Yine Yeniden “Nereden Buldun Sorusu” İle Masak Tebliğ Taslağı (Sıra No.30) Paranın Kaynağına Ocak 2026’dan İtibaren İnmeye Hazırlanıyor…!

Yeni Tebliğin Amacı

Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği (Sıra No: 30) taslak olarak 01.08.2025’tari­hinde MASAK’ ın inter­net sayfasında yayım­lanmış olup, 18.8.2025’ tarihine kadar kamuoyu­nun görüş ve önerilerine sunulmuştur. Tebliğ ile suç Gelirlerinin Aklan­masının ve Terörün Fi­nansmanının Önlenme­sine İlişkin Yükümlü­lüklere Uyum Programı Hakkında Yönetmeliğine daya­nılarak hazırlanmıştır. Transfer sırasında bankaların müşterile­re sunmuş olduğu açıklamalar ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nca elektronik transfer­ler için belirlenen başlıklar hari­cinde asgari bazı başka açıklama­lar da zorunlu hale getirilmektedir.

Tebliğin Kapsamı

Müşteriye sunulan seçenekler arasında işlemin mahiyetine iliş­kin somut bilgi içermeyen, genel mahiyette “diğer” veya “bireysel ödeme” gibi başka seçeneklerin olması ve bunların müşteri tara­fından seçilmesi durumunda iş­lemin mahiyetine ilişkin olarak en az 20 karakter uzunluğunda işlem açıklaması temin edilir. Finansal kuruluşlar, işlem tu­tarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tu­tarı 200.000TL. ile 2.000.000TL. (bu tutarlar dahil) arasında­ki nakit işlemlerde işlemin ma­hiyetinin beyanı için müşteriye en sık kullanılan işlem türleri­ni seçenek olarak sunar. Bunlar arasında işlemin mahiyetine iliş­kin somut bilgi içermeyen, genel mahiyette “diğer” veya “bireysel ödeme” gibi başka seçeneklerin olması ve bunların müşteri tara­fından seçilmesi durumunda, iş­lemin mahiyetine ilişkin olarak en az 20 karakter uzunluğunda işlem açıklaması temin edilir. Finansal kuruluşlar, işlem tu­tarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tuta­rı 2.000.001TL. ile 20.000.000TL. (bu tutarlar dahil) arası na­kit işlemlerde işlemin mahiye­tinin beyanı için Tebliğ ekinde (Ek-1) yer alan Nakit İşlem Be­yan Formunun doldurulması­nı sağlamakla yükümlüdür. Na­kit İşlem Beyan Formunda iş­lemin mahiyetine ilişkin somut bilgi içermeyen, genel mahiyet­te “diğer” veya “bireysel ödeme” gibi başka seçeneklerin olması ve bunların müşteri tarafından seçilmesi durumunda, işlemin mahiyetine ilişkin olarak en az 20 karakter uzunluğunda işlem açıklaması temin edilir. Finansal kuruluşlar, işlem tu­tarı ya da birbiriyle bağlantılı bir­den fazla işlemin toplam tuta­rı 20.000.000TL.’yi aşan nakit işlemlerde Nakit İşlem Beyan Formunun detaylı bir açıklama içerecek şekilde ve ilgili dayanak­ları eklenmek suretiyle doldurul­masını sağlamakla yükümlüdür.

Tebliğ Kapsamında Olmayan İşlemler

Aşağıda sayılan işlemler, bu tebliğ ile belirtilen yükümlülükle­re tabi değildir;

-Bir müşterinin aynı finan­sal kuruluş içerisindeki hesapla­rı arasında gerçekleştirilen iş­lemler,

-Müşterinin kamu kurum ve kuruluşu olması,

-Bankaların kendi aralarında gerçekleştirdikleri ve müşteri­nin banka olduğu işlemler,

-Muhabir bankacılık kapsa­mında gerçekleştirilen işlemler,

(ATM)’den yapılan ve işlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tuta­rı Tedbirler Yönetmeliğinin 5’in­ci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen (Elekt­ronik transferler ile kripto var­lık hizmet sağlayıcılar tarafın­dan gerçekleştirilen kripto varlık transferlerinde işlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı 15 bin TL. veya üzerinde olduğunda) tutarı aşmayan elektronik transferler ve havale işlemleri, (ATM)’den yapılan ve işlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tu­tarı 200 bin TL.’yi aşmayan nakit işlemler.

Beyan yükümlülüğüne uymamanın muhtemel yaptırımlarını özetleyebiliriz. (MASAK taslağı ve mevcut AML/KYK mevzuatı çerçevesinde):

-İdari para cezaları:

Beyan yükümlülüğünü ihlal eden gerçek veya tüzel kişilere, işlem tutarına ve ihlalin niteliğine göre idari para cezaları uygulanabilir. Ceza miktarı, yasa veya taslakla belirlenen katı oranlarda olabilir.

-İdari yaptırımlar ve kısıtlamalar:

Bankacılık/finansal hizmet sağlayıcılarıyla işlem yapma kısıtlamaları, hesap kapatma veya işlemlerin geçici olarak durdurulması gibi tedbirler uygulanabilir. Ayrıca bazı finansal hizmetlere erişimin kısıtlanması söz konusu olabilir.

-İnceleme ve denetim kapsamının genişletilmesi:

Vergi/maliye veya MASAK denetimlerinde daha sıkı incelemeler, ek bildirim yükümlülükleri veya takip eden denetimlerin zorunlu hale gelmesi olasıdır.

-Ceza yasal yaptırımlar:

Bilgi veya beyan eksikliği/yanlış beyan gibi hallerde, yasa gereği adli veya idari yaptırımlar, hatta bazı durumlarda tazminat veya yıkım cezaları gündeme gelebilir.

-Kamu güveni ve itibar kaybı:

 Özellikle büyük tutarlı işlemlerde beyanda bulunulmaması, müşteri güvenini zedeleyebilir ve iş ilişkilerinde olumsuz sonuçlar doğurabilir.

-İstisnai durumlar ve ertelenebilirlik:

Bazı durumlarda beyan yükümlülüğünün ihlali için küçültücü haller (hata, acil durumlar, teknik nedenler) nedeniyle ceza miktarlarının veya yaptırımların hafifletilmesi veya ertelenmesi ihtimali bulunabilir, ancak bu durumlar mevzuata göre netleşir.

Taslağın Yürürlüğe Girmesiyle Beklenen Başlıca Değişiklikler

I-Şeffaflık ve izlenebilirlik artışı:

-Finansal işlemlerin izlenmesi ve raporlanması için daha sıkı kurallar uygulanacak.

-Bankalar ve diğer finansal kuruluşlar, şüpheli işlem tespitinde daha hızlı ve kapsamlı bildirimlerde bulunacak.

II-200 bin TL. ve üzeri işlemler üzerindeki denetim:

-EFT/havale ve benzeri işlemlerde, bu eşik değerin üzerindeki işlemler için ek inceleme ve raporlama yükümlülükleri güçlendirilecek.

-İşlem özetleri ve karşı taraf bilgileri gibi detaylı verilerin daha erken ve eksiksiz temin edilmesi talep edilecek.

III-Yüksek tutarlı nakit işlemlerinin yakından takibi:

-Nakit işlemlerinin kaydı, sınırlı periyotlarda raporlanması ve değerlendirilmeye alınması bekleniyor.

-Nakit işlemlerinde kimlik ve işlem amacı doğrulaması gibi kontrollerin artırılması öngörülüyor.

IV-Finansal kuruluşlar için uyum yükümlülükleri:

-Müşteri bilgi güvenliği, müşteri sicilinde güncellemeler ve risk bazlı denetimler ile ilgili uygulamalar güçlendirilecek.

-Uygunsuz işlemlerin tespitine yönelik algoritma ve iş akışları güncellenecek; durum bildirim süreleri ve raporlama formatları standardize edilecek.

V-İç denetim ve raporlama süreçlerinin iyileştirilmesi:

-İç kontrol mekanizmaları ve şüpheli işlem bildirim süreçlerinde yeni standartlar benimsenebilir.

-Finansal kuruluşlar, MASAK’ a yönelik raporlama için belirli zaman çerçevelerine uyum sağlamalı.

VI-Mal veya hizmet sağlayıcıları ve brokerlar için kapsam genişlemesi:

-Ödemeler ve transfer süreçlerinde aracı kurumlar tarafından sağlanan bilgiler artırılabilir; eşik değeri üzerindeki işlemlerde ek bilgi sunumu talep edilebilir.

Diğer Hususlar

Döviz cinsinden yapılacak iş­lemlerde parasal tutar; yabancı para ve yabancı para cinsinden ödemeyi sağlayan belge tutarla­rının Türk Lirası karşılıklarının tespitinde, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından ilgili gün için ilan edilen gösterge ni­teliğindeki döviz alış kuru veya alım satıma konu olmayan bilgi amaçlı döviz kuru esas alınır. Bu Tebliğ ile getirilen husus­lara riayet edilmemesi halinde Kanunda öngörülen ve yüküm­lülükleri ihlâl eden kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

Değerlendirme

Tam manasıyla düşünülen, hedeflenen amaca ulaşabilecek mi? Bu taslağın geliştiril­mesi ve yayımlanmaya hazır hale getirilmesi için MASAK tarafın­dan yapılan bu önemli ve gerekli çalışmalar devam etmekte olup, mevcut taslakta yer alan konula­rın geliştirilmesi, değiştirilmesi veya katkıda bulunulması ile ilgi­li görüş ve önerilerin 18.08.2025’tarihine kadar, MASAK’ ın inter­net sitesindeki ilgili linkten ile­tilmesinde fayda var. Tebliğ taslağı, Resmi Gazetede ya­yımlanarak 01.01.2026’tarihin­de uygulanmak üzere yürürlüğe girmiş olacaktır.

Kaynakça:

- Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliğ Taslağı (Sıra No: 30)

 -masak.hmb.gov.tr

20.08.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.