Vergide Dünya Halleri – 2025 / 11

Bugünkü bültenimiz çok yoğun yerli yabancı gelişmeleri içeriyor. Vakit geçirmeden başlayalım isterim.

Bir Ekonomistin İtirafları; John Perkins bu kitapta, kendisinin “ekonomik tetikçi” olarak adlandırdığı bir rol üzerinden modern küresel düzenin perde arkasını anlatır. Perkins’e göre ekonomik tetikçiler, görünürde kalkınma projeleri sunan; fakat gerçekte ülkeleri borçlandırarak ABD’nin jeopolitik ve ekonomik çıkarlarına bağımlı hale getiren uzmanlardır.

1.AYM Varlık Fonu’nu Meclis denetimi dışında bırakan düzenlemeyi iptal etti.

Varlık Fonu ve bağlı şirketlerini Sayıştay Kanunu’nun arasında bulunduğu 18 kanundan muaf tutan düzenleme yüksek yargı tarafından iptal edildi…

AYM’nin 2022/91 esas – 2025/133 karar sayılı kararı

Anayasa Mahkemesi’nin 17/6/2025 tarihli, 2022/91 esas – 2025/133 karar sayılı kararı

Anayasa Mahkemesi (AYM), Türkiye Varlık Fonu ve bünyesindeki şirketler ile alt fonları Türkiye Büyük Millet Meclisi denetimi dışında bırakan yasal düzenlemeyi iptal etti. Karar 5 Aralık 2025 tarih ve 33098 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

İptal edilen düzenleme, fonun kontrolündeki şirketlerin kamu iktisadi teşebbüsleri (KİT) için geçerli olan mevzuat, uygulama ve kısıtlamalardan bağışık olmasını öngörüyordu.

Yüksek Mahkeme iptal kararında, “demokratik bir devletin”, denetime açık ve şeffaf bir mali düzen kurmakla yükümlü olduğu, kişilerden toplanan vergilerle oluşturulan kaynağın kamu yararına uygun harcanmasının güvence altına alınması gerektiğine vurgu yaptı.

‘Öngörülebilirlik ilkesiyle bağdaşmıyor’

AYM kararında, ilgili kanunun fon bünyesindeki şirketler ve bağlı ortaklıklar için genel bir yasal çerçeve çizmediği ifade edildi. Bu durumun belirlilik, öngörülebilirlik ve hukuk devleti ilkeleriyle bağdaşmadığı değerlendirmesine yer verildi. Kararla birlikte, Varlık Fonu bünyesindeki şirketler de KİT mevzuatına ve denetimine tabi olacak.

Muafiyetler kaldırıldı

Mahkeme ayrıca, kanuna 2022 yılında eklenen ve TVF’nin kurucusu olduğu ya da sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu şirketleri Sayıştay Kanunu dahil olmak üzere 18 ayrı kanundan muaf tutan hükmü de iptal etti. Anayasa’nın 165. maddesine atıf yapan AYM, sermayesinin yarısından fazlası devlete ait olan kuruluşların TBMM tarafından denetlenmesinin anayasal bir zorunluluk olduğunu vurguladı.

Kararda Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) ilişkin bir düzenleme de iptal edildi. TMSF kayyımlarının, yönettikleri şirketlerdeki ortakların rızasını aramaksızın yeni şirket kurabilmesine olanak tanıyan yetki, Anayasa’ya aykırı bulunarak yürürlükten kaldırıldı.

Perkins’in iddiasına göre bu sistem üç aşamada işler:

1.Aşırı iyimser ekonomik raporlar hazırlamak:

Gelişmekte olan ülkelere dev altyapı projelerinin ekonomik büyümeyi uçuracağı söylenir; raporlar kasıtlı biçimde şişirilir.

2.Dev kredi paketleri:

Dünya Bankası, IMF veya ABD’nin Ex-Im Bank gibi kuruluşları aracılığıyla ülkelere büyük krediler verilir. Bu krediler çoğu zaman geri ödenemeyecek kadar büyüktür.

3.Bağımlılık ve taviz süreci:

Ülke borçlarını ödeyemez hâle gelince ABD şu talepleri dayatır:

-Askerî üs kurulması

-BM veya diğer uluslararası örgütlerde ABD lehine oy kullanılması

-Doğal kaynakların ABD şirketlerine açılması

-Özelleştirmeler

Nihayet daha önce yazı konusu yaptığımız Torba Kanun TBMM’de kabul edildi.

Daha önce izah ettiğimiz konuları özet geçerek en önemli gördüğümüz hususları birlikte irdeleyelim.

2.Emlak Vergisinde Vergi Değerlerine Üst Sınır Getirildi…

Yazın kızılca kıyamet kopmuştu. Büyük şehirlerde arsa ve arazi metrekare birim değerlerinde yüzde 2.500, 5.000 ve bazı bölgelerde yüzde 18.700’e kadar ulaşan artışlar yapılmıştı. İtirazlar, mahkemeler derken netice itibarıyla durum netleşmiş oldu. Bu nedenle torba kanun ağırdan alındı ve bu kadar gecikmiş oldu.

Yapılan düzenlemeye göre, 2026 yılı bina ve arsa vergi değerleri, 2025 yılına ait vergi değerlerinin iki kat fazlasını geçemeyecek. 2027-2029 döneminde ise vergi değerleri, bir önceki yıl matrahlarının yeniden değerleme oranı kadar artırılması yöntemiyle belirlenecek.

Örneğin konutun 2025 yılı emlak vergisine esas değeri 1.500.000TL ise, 2026 yılında bu konutun emlak vergisi değeri 4.500.000 TL kabul edilir, ona göre vergilenecek. Aslında 3 kat artış sağlanmış oldu.

Konutların vergi oranı büyükşehirde binde 2, büyükşehir olmayan yerlerde binde 1, işyerleri için büyükşehirlerde binde 4, diğer illerde binde 2, arsalar için büyükşehirlerde binde 6, diğer illerde binde 3, araziler için büyükşehirlerde binde 2, diğer illerde binde 1 üzerinden hesaplanıyor.

2027-2029 döneminde ise vergi değerleri, bir önceki yıl matrahlarının yeniden değerleme oranı kadar artırılması yöntemiyle belirlenecek.

Arsa veya bina değerleri Vergi Usul Kanuna göre takdir komisyonlarınca 4 yılda bir belirlenen ve takdirin yapıldığı yılı takip eden ikinci yıldan itibaren uygulanacak olan arsa ve arazi birim değerinin, bir önceki yıl değerlerinin aynı yıl içinde tespit edilen yeniden değerleme oranında arttırılması ile hesaplanacak. Mevcut sistemde rakam yeniden değerleme oranının yarısı kadar arttırılarak belirleniyordu.

Torba Kanuna ilişkin diğer dikkat çeken hususlar nelerdir?

-.Kira Gelirlerine İlişkin İstisna Kanun Tasarısından Çıkarıldı…

Muhtemelen kamuoyuna ilişkin bir seçim yatırımı gibi düşünüyorum. Gelen tepkiler üzerine kira gelirlerindeki istisnanın devam etmesi sağlandı.

İstisna 2025 yılı için 47 bin lira olarak uygulanıyordu. Bu tutarın altında konut kirası alanlar beyanname vermiyordu. 2026 gelirleri için istisna tutarı 58 bin liraya çıkıyor.

Kanunda, konutlar hariç olmak üzere, kiraya verilen mal ve hakların iktisabı için kullanılan borçların faizlerinin kira gelirinin tespitinde gider olarak indirilmesi uygulaması sona erecek.

Perkins’e göre bazı liderler bu sistemin farkına varıp borçlandırma stratejisine karşı çıktığında iki şey olur:

-Eğer ikna edilirse, ülke sisteme dahil olur.

-Eğer ikna olmazsa, ekonomik tetikçilerin yerini daha saldırgan yöntemler (“jakallar”) alır: darbe veya ekonomik şok taktikleri.

4.Geçici Vergi Beyanı Yeniden Getirildi…

-Kanunda, Mükelleflerin kazançlarının artık 3, 6, 9 ve 12 aylık dönemlerle tespit edilmesi ve yılın son çeyreğine ait geçici vergi beyannamesi alınması düzenleniyor.

– Tapuda düşük beyana bir kat vergi cezası getirilecek.

Yeni Vergi Harçları Getirildi…

Araç satış ve devirlerinde binde 2 oranında noter harcı alınacak. Kuyumculuk, ikinci el motorlu kara taşıtı ve taşınmaz ticareti yetki belgeleri; ayakta teşhis ve tedavi yapılan özel sağlık kuruluşları (muayenehane, poliklinik, tıp/ağız ve diş sağlığı merkezleri); veteriner hekim muayenehane, poliklinik ve hayvan hastanesi ruhsatları; kıymetli madenler ve havacılık işletme ruhsatları yıllık harca tabi olacak. Tescil edilmiş araçların satış ve devir işlemlerine ilişkin harç istisnası da kaldırılacak.

UEFA organizasyonlarında KDV istisnası getirilecek. Ayrıca yapılan değişiklikle UEFA organizasyonlarında gelir elde eden tüzel kişiler Gelir ve Kurumlar Vergisinden muaf tutulacak. Çekler ile ilgili düzenleme yapılarak, üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce çekin ibrazının geçersiz olduğuna ilişkin süreli düzenlemenin geçerlilik süresi 31/12/2025’ten 31/12/2028’e uzatılacak.

1/1/2026 tarihi itibariyle damga süresi geçmiş su sayaçları için 31/12/2028 tarihine kadar muayenesinin yaptırılması veya geçerli muayenesi olan sayaçla değiştirilmesi şartıyla bu sayaçlara el konarak kamuya geçilmesine karar verilemeyecek ve idari para cezası verilemeyecek.

3.GECİKME ZAMMI VE TECİL FAİZİ ORANLARI İNDİRİLDİ!…

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51’inci maddesine göre 21 Mayıs 2024 tarihinden bu yana aylık % 4,5 oranında uygulanmakta olan gecikme zammı oranı bugünkü Resmi Gazete’de yayınlanan 10556 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile, 13 Kasım 2025 tarihinden itibaren aylık % 3,7 (yıllık yüzde 44,4) olarak belirlendi.

Bu arada yine bugünkü Resmi Gazete’de yayınlanan 9 Seri No.lu Tahsilat Genel Tebliği ile de, yıllık yüzde 48 (aylık yüzde 4) olarak uygulanmakta olan tecil faizi oranı yıllık yüzde 39 (aylık yüzde 3,25) olarak yeniden belirlendi. Yeni tecil faizi oranı 13 Kasım 2025 tarihinden itibaren yapılacak müracaatlara dayanılarak tecil edilen amme alacaklarına uygulanacak.

4.Para Transferlerinde Artık Beyan Zorunluluğu Getiriliyor…

1 Ocak 2026 itibarıyla yüksek tutarlı para transferlerinde beyan zorunluluğu geliyor.

-Tansfer edilen para, 0 – 200.000 TL arasında ise kısa bir açıklama yeterli olacak.

-Transfer edilen para, 200.000 TL – 2.000.000 TL arasında ise işlemin nedeni mutlaka net bir şekilde beyan edilecek.

-Transfer edilen para, 2.000.000 TL – 20.000.000 TL arasında ise “Nakit İşlem Beyan Formu” doldurulacak.

-Transfer edilen para, 20.000.000 TL ve üzerinde ise eğer detaylı açıklama ve belge sunulması zorunlu (fatura, sözleşme, dekont vb.)

Yani artık “Bireysel ödeme”, “borç”, “diğer” gibi belirsiz ifadeler kabul edilmeyecek.Bu tür ifadeler kullanırsanız eğer, açıklamanın en az 20 karakter olması zorunlu olacak.

5.Yeniden Değerleme Oranı Açıklandı…

585 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ ile, yeniden değerleme oranı 2025 yılı için % 25,49 (yirmi beş virgül kırk dokuz) olarak tespit edildi.

6.GİB ATİK’lerden Yüklenilen yüklenilen KDV’ye Pay Verilmesine Açıklık Getirdi…

04.09.2025 tarih ve 33007 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 55 Seri No.lu Katma Değer Vergisi (KDV) Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği ile, ATİK’lerden yüklenilen KDV’ye pay verilmesine ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.

GİB, İstanbul Defterdarlığı’na gönderdiği 19.11.2025 tarihli ve E-84958988-130[5414-581]-103488 sayılı yazısında; 55 Seri No.luKDV Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile mükelleflerin iade taleplerinde ATİK’lerden pay verilmesine ilişkin KDV Genel Uygulama Tebliğine eklenen açıklamaların 04.09.2025 tarihinden itibaren yapılan iade talepleri için uygulanabileceğini açıkladı.

7.Enflasyon Muhasebesinde Hangi Aşamadayız (?)..

Yüksek enflasyon dönemlerinde mali tabloların gerçeğe uygun sunulmasını sağlamak amacıyla varlık, yükümlülük, gelir ve giderlerin enflasyon etkilerine göre düzeltilmesini içeren enflasyon muhasebesi, 2023’te verilen kararla 2024 yılından itibaren yeniden uygulanmaya başlanmıştı.

Artık kabul edelim ki, enflasyon muhasebesi uygulamasının tamamen yürürlükten kaldırılacağı yönünde kamuoyunda beklenti oluştu.

Maalesef enflasyon düzeltmesi uygulaması, işletmelerin mali tablolarının güncel değerlere getirilmesi amacından ziyade bazı işletmelerde daha fazla, bazı işletmelerde ise daha az vergi ödenmesine yol açtı.

Zaten söz konusu uygulamanın geçici vergi dönemleri bazında olmaması gerektiğini başından beri söylüyoruz.

Meslek örgütününde savunduğu üzere ya sadece yıllık dönem bazında ve vergi etkisi olmaksızın uygulanmalı ya da vergi mevzuatımızda yapılacak kanuni düzenlemeyle uygulama tamamen kaldırılarak bunun yerine zaten vergi mevzuatımızda yer alan sürekli yeniden değerleme uygulaması geçerli olmalıdır.

8.Vestel’de Sen de 2 bin, Ben Diyeyim

6 Bin Kişi İşten Çıkarılıyor…

Zorlu Holding’in CEO’su Ömer Yüngül, son günlerde kamuoyunda geniş yankı uyandıran işten çıkarma ve varlık satışı iddialarını doğrulayarak, grubun geleceğe yönelik stratejik bir yeniden yapılanma sürecine girdiğini açıkladı. Bu kapsamda, Türkiye’nin teknoloji devi Vestel’de toplam iş gücünün yaklaşık yüzde 10’una denk gelen 2 bin çalışanın işten çıkarılacağı ifade edildi.

Ancak bir çok habere bakarsak Zorlu Holding’in beyaz eşya şirketi Vestel, şirket ve holdingin yaşadığı ekonomik krizin bedelini işçiden kesmeye devam ediyor. Şirket son bir ayda beyaz yakada küçülmeyi hızlandırdı. Bir ayda neredeyse 1000 kişinin işten çıkarıldığı tahmin ediliyor. Yılın başından bu yana çıkarmalar 6 bin kişiyi buldu deniliyor.

Zorlu Holding’e bağlı Vestel Elektronik yılın ilk 9 ayında 19 milyar lirayı aşkın zarar açıkladı. Vestel Beyaz Eşya’nın 9 aylık zararı ise 3,3 milyar lira oldu.

Vestel, Hollanda’daki Samsung ve LG grubu şirketleri ile bazı yan kuruluşlara karşı, rekabet hukuku kapsamında bir tazminat davası açtı. 

Davanın toplam talep edilen tazminat tutarı yaklaşık 2,053,200,000 euro olarak belirtiliyordu.

Mahkeme kararı ve sonuç; İlk derece mahkemesi (Hollanda Doğu Brabant Bölge Mahkemesi), davanın tüm taleplerini değil; “kısmen kabul” kararı verdi.

-Karara göre, yalnızca iki şirket – TTD International S.A.S. ve TDP SP. Z.O.O. – Vestel’e 684,400,000 euro tazminat ödemeye mahkûm edildi.

-Diğer davalılar (Samsung, LG vs.) yönünden dava reddedildi.

Neden “tam sonuç” değil?

Vestel, mahkemenin kararının kesinleşmediğini; tarafların itiraz haklarının olduğunu duyurdu.

Ayrıca, tazminat kararının tahsil edilebilirliği hâlâ belirsiz: Alacaklı şirket (Vestel) ile borçlu şirketlerin (TTD International, TDP) ödeme kabiliyeti ve yasal süreç henüz tamamlanmamış durumda.

Nasıl okunmalı?

Bu dava, Vestel açısından kısmi bir başarı sayılır çünkü talep ettiği 2 milyar+ eurodan daha azına mahkûmiyet kararı çıkmış.

Ancak “Vestel kesin biçimde 684 milyon euro aldı” diyemeyiz; hukuki süreç devam ediyor, itirazlar ve tahsilat riski var.

Eğer tüm haklarını kullanırsa ve borçlular ödeme yapabilirse Vestel için önemli bir kazanç olabilir; ama hâlâ belirsizlikler içeriyor.

9.GPT-5.1 (OpenAI) resmen yayınlandı…

OpenAI, GPT-5’in ardından GPT-5.1’i tanıttı; model, “Instant” ve “Thinking” olmak üzere iki varyantla geliyor. Instant — daha hızlı, daha akıcı ve günlük sohbet / basit görevlerde daha doğru — Thinking ise karmaşık analizlerde ve derin akıl yürütmede daha güçlü.

Bu, yapay zekâ ile günlük iletişim ve üretkenlik araçlarının (yazı, kod, analiz vs.) bir üst seviyeye geçmesi açısından önemli görülüyor.

10.Amazon’un uydu interneti projesi Amazon Leo adıyla yeniden markalandı ve yeni anten duyuruldu…

“Project Kuiper” olarak bilinen uydu internet projesi artık “Amazon Leo” olarak devam edecek.

Aynı zamanda, “Amazon Leo Ultra” adında yüksek performanslı bir uydu anteni tanıtıldı. Bu anten ile 1 Gbps’ye kadar indirme ve 400 Mbps’e kadar yükleme hızları hedefleniyor — bu, global uydu internet hizmetleri arasında dikkat çekici iddialardan biri.

Eğer başarılı olursa; uzak / kırsal bölgeler, deniz/dağ gibi geleneksel internet altyapısının zor olduğu yerlerde bağlantı devrimi yaşanabilir.

11.Avrupa ve küresel arenada “AI regülasyonu & etik” gündemi: AI Act’in uygulama süreci tartışılıyor

Kasım ayında bazı kaynaklarda, Avrupa’nın yüksek riskli yapay zekâ sistemlerine getirdiği düzenleyici çerçeveler ve etik yükümlülüklerle ilgili tartışmalar öne çıktı. Bu, yapay zekâ teknolojilerindeki hızlı gelişim ile toplum, hukuk ve etik arasındaki dengenin yeniden kurulmasına yönelik önemli bir adım.

Bu tür regülasyonlar, özellikle sağlık, otonom araç, yüz tanıma & güvenlik gibi alanlarda “güvenli ve sorumlu AI” kullanımını gündemde tutuyor.

12.Avrupa’da “endüstriyel yapay zekâ bulut platformu”: Deutsche Telekom + NVIDIA ortaklığı…

Deutsche Telekom ve NVIDIA, 2026’da hizmete girmesi planlanan “endüstriyel AI bulut” platformunu Kasım 2025’te resmen açıkladı. Bu platform; fabrikalardan büyük veri analitiğine, süreç optimizasyonundan robotik & dijital ikizlere kadar geniş uygulama alanlarına hitap edecek. 

Bu adım, Avrupa’nın “sanayi 4.0 / 5.0 + AI” vizyonunun somutlaşması anlamında önemli; geleneksel sanayi + yapay zekâ + bulut entegrasyonu, üretimden lojistiğe birçok sektörü yeniden tanımlayabilir.

13.Kuantum + Hibrit Hesaplama alanında ilerleme: Rigetti Computing’den dikkat çeken adımlar

Kasım başında Rigetti Computing, hibrit kuantum-klasik platformlarına artan talep nedeniyle ivme kazandığını açıkladı. Bu, kuantum hesaplama ile klasik GPU altyapısını birleştiren sistemlerin, hem araştırma hem de endüstriyel kullanım için olgunlaşmaya başladığını gösteriyor.

Eğer bu tür sistemler yaygınlaşırsa; malzeme bilimi, ilaç keşfi, optimizasyon problemleri gibi alanlarda “kuantum çağında” önemli sıçramalar yaşanabilir.

-GPT-5.1: Yapay zekâ asistanlarının “yardımcı iş ortağı insana yakın iletişim” konumuna evrilmesinin işareti.

-Amazon Leo & Leo Ultra: İnternetin küresel kapsama alanını radikal genişletme ihtimali özellikle altyapının zor olduğu bölgelerde yaşam iş eğitim değişimi.

-AI regülasyonları (AI Act): Teknolojik ilerlemenin toplumsal ve etik sorumluluklarla dengelenmesinin ilk ciddi somut adımları.

-Endüstriyel AI bulut platformu: Sanayi, üretim, lojistik gibi “geleneksel” sektörlerde yapay zekânın yaygınlaşması geleceğin fabrikaları şirketleri”.

-Kuantum hibrit hesaplama: Bilimsel ve endüstriyel problemlere dair çözümlerde kuantum avantajı “kuantum çağı”na geçişin temelleri.

Son söz; Perkins’in ana tezi şudur:

Modern küresel güç ilişkileri açık sömürgecilik yoluyla değil; borçlandırma, kalkınma adı altındaki ekonomik manipülasyon ve çok uluslu şirketlerin çıkarlarına göre biçimlenen politikalar aracılığıyla yürütülmektedir. Kitap, eleştirel bir küresel ekonomi perspektifi sunar ve özellikle ABD merkezli ekonomik genişleme politikalarının etik yönünü sorgular.

(Kaynak: Abbas Coşar / Bodrum Gündem | 08.12.2025)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.279 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.