İş mevzuatımızda işin niteliğine göre farklı iş sözleşmesi türlerinin hayata geçirilmesi mümkündür. İstisnai iş sözleşmelerinden biri de mevsimlik iş sözleşmeleridir. Yılın yalnızca belirli dönemlerinde veya faaliyet yoğunluğunun arttığı zamanlarda yapılan işler için uygulanan bu sözleşme türü, iş hukukunda özel bir konuma sahiptir. İstisnai bir sözleşme türünü ifade ettiğinden hem kanuni hükümler hem de Yargıtay kararları uyuşmazlıkların ortaya çıkmaması ve işçi haklarının korunması bakımından oldukça önemlidir.
Mevsimlik işler, iş mevzuatımızda özel bir yere sahiptir. Yılın belirli dönemlerinde faaliyet gösteren veya faaliyet yoğunluğu artan işyerlerinde yapılan çalışmaların, mevsimlik çalışma olarak değerlendirilmesi mümkündür. 4857 sayılı İş Kanunu'nda mevsimlik iş sözleşmesinin net bir tanımı bulunmamaktadır.
Turizm bölgelerindeki otel, kaplıca, tatil köyü, plaj ve eğlence yerleri gibi yılın belirli dönemlerinde faaliyetlerin arttığı işyerleri ile tarım ve ormancılık işleri, mevsimlik iş sözleşmelerinin uygulandığı çalışma alanlarına örnek olarak gösterilebilir.
Bir işin mevsimlik olarak kabul edilebilmesi için, işyerinde yürütülen işin, işyerinin normal çalışma düzenini oluşturacak şekilde düzenli ve sürekli bir biçimde yılın bir döneminde yapılması ve yoğunlaşması önemlidir. Nitekim yılın tüm döneminde çalışma faaliyeti devam eden ve devamlılığı olan işlerin, mevsimlik iş olarak değerlendirilmesi mümkün değildir.
Yargıtay tarafından, bir işyerindeki faaliyetin yılın tüm döneminde devam etmesi durumunda, belirli bir mevsime bağlı olmadan işçilerin yılın her döneminde zaman zaman çalıştırılmalarını mevsimlik iş kapsamında değerlendirmemekte, aralıklı çalışma olarak nitelendirmektedir.
Mevsimlik iş sözleşmeleri, belirsiz süreli olarak yapılabileceği gibi; objektif şartların sağlanmış olması halinde belirli süreli olarak da yapılabilmektedir. Mevsimlik iş sözleşmesi, mevsimin bitmesiyle askıda kalmaktadır. Diğer bir ifadeyle mevsim sonunda iş sözleşmesi sona ermiş olmayacak, askı süresince işçinin iş görme borcu ile işverenin ücret ödeme borcu söz konusu olmayacaktır.
Mevsimlik iş sözleşmesiyle çalışan işçi, yeni sezonda işveren tarafından işe çağrılmazsa, iş sözleşmesi mevsim başında veya çalışılan mevsimin bitiminde işverence belirtilmesi halinde feshedilmiş olacaktır.
İş Kanunu'nun 53'üncü maddesinin 3'üncü fıkrasında yer alan "Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara bu Kanunun yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümleri uygulanmaz." hükmü uyarınca, mevsimlik çalışanların genel kural olarak yıllık izin hakları bulunmamaktadır.
Ancak, Yargıtay uygulamaları bu konuda önemli istisnalar getirmiştir. Yargıtay, yılda 11 ayı aşan çalışmaların mevsimlik iş niteliğini kaybedeceğini ve işçinin yıllık izin hakkının doğacağını kabul etmektedir. Yargıtay'ın bir kararında da "Yılda 11 ayı aşan çalışmalarda çalışma şeklinin mevsimlik iş olarak değerlendirilmesine imkân bulunmamaktadır." denilmektedir (Yargıtay 22. HD. 04.03.2020 gün, 2017/28413 E, 2020/4158 Κ.).
Mevsimlik iş sözleşmesinin askıda olduğu süreler kıdem tazminatının hesabında dikkate alınmamaktadır. Ancak, iş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde her mevsimin bir yıl kabul edileceğine ilişkin hüküm yer alabilir. İşçi lehine olan bu uygulama neticesinde, her mevsim bir yıl olarak dikkate alınacaktır.
Sonuç olarak, mevsimlik iş sözleşmeleri iş hayatında hem işçi hem de işveren açısından özel düzenlemeler içermektedir. Mevsimsel niteliği olmayan işlerin ise mevsimlik iş kapsamında değerlendirilmesi mümkün olmayacaktır. Bu nedenle işin mahiyeti, sürekliliği ve düzenliliği, sözleşmenin niteliğini belirleyen en önemli unsurlar arasında yer almaktadır. Yargıtay kararları kapsamında da mevsimlik iş sözleşmesinin sınırları netleştirilmekte ve işçinin haklarının korunmasına özen gösterilmektedir.
Bu doğrultuda, mevsimlik iş sözleşmelerinde işçilerin ve işverenlerin hak ve yükümlülüklerinin doğru belirlenmesi, iş ilişkisinde doğabilecek uyuşmazlıkların önlenmesi bakımından büyük önem taşımaktadır. Böylece hem yasal düzenlemelere uygun hem de tarafların menfaatlerini gözeten bir çalışma düzeni sağlanabilecektir.
(Kaynak: Resul Kurt / Star Gazetesi | 02.09.2025)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.
>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV Ayrıntılar için tıklayın.