Yıl Sonu Vergi Avantajlarından Yenileme Fonu Muhasebe Kaydı

 Soru: Yıl sonu vergi avantajlarından yenileme fonu muhasebe kaydı nasıldır ?

 

Cevap:

Yıl sonu vergi avantajları denildiğinde ilk akla unsurlardan birisi yenileme fonu uygulamasıdır.

Vergi Usul Kanunu’nun 328. maddesinde amortismana konu olan sabit kıymetlerin satışından elde edilen karın ilgili yıl vergi dışı bırakılarak yenileme fonuna alınabileceğini hükme bağlamıştır.  

Bu vergi avantajından yararlanabilmek için söz konusu maddede yer alan koşullara uymak gerekmektedir.  

a) Duran varlığın yenilenmesinin işin mahiyetine göre zorunlu olması,  
b) Duran varlığın yenilenmesine işletme yöneticileri tarafından karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olması,  
c) Duran varlık satış karının pasifte geçici bir hesapta (549 Özel Fonlar-MDV Yenileme Fonu Hesabına) alınması,  
d) Duran varlığın üç yıl içinde yenilenmiş olması,

Yukarıdaki maddede yer alan diğer bir hükme göre, üç yıldan önce işin devri, terki, ve işletmenin tasfiye edilmiş olması durumunda fonda yer alan tutar bu olayların meydana geldiği yılın vergi matrahına eklenecektir.  

İlgili dönemde vergi dışı bırakılan fondaki bu tutar, yenilenen duran varlık için ayrılacak amortismanlarla mahsup edilecektir.  

Özetle yukarıdaki koşullara uyulması kaydıyla, MDV satış karı üç yıl süre ile vergi dışı bırakılmaktadır. Fona alınan kar tutarı kadar olmak üzere yenilenen duran varlık amortismanı da vergi mevzuatı açısından gider olarak kabul edilmemektedir.

Uygulama: ABC Turizm A.Ş. maliyet bedeli 100.000 TL birikmiş amortismanı 40.000 TL olan makineyi 130.000. TL’ye satmış ve satıştan doğan kârı şirketin almış olduğu genel kurul kararı doğrultusunda yenileme fonu hesabına

Bu durumda makinenin satışı ve yenileme fonu ayrılmasına ilişkin yevmiye kaydı şu şekilde olacaktır:

--------------------------------------------03.05.2014-------------------------------------------

102 Bankalar                                        153.400,00

257 Birikmiş Amortismanlar                40.000,00

                                 253 Tesis Makine Ve Cihaz.                                100.000,00

                                 391 Hesaplanan KDV                                           23.400,00

                                 679 Diğer Olağan Dışı Gelir Ve Kârlar               70.000,00

(Makinenin Satılması)

------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 

-----------------------------------------------31.12.2014----------------------------------------

 

679 Diğer Olağan Dışı Gelir   Ve Kârlar                                  70.000,00

                               549 Özel Fonlar                                               70.000,00

                                 549.01 Yenileme   Fonu 40.000

Yenileme Fonu Ayrılması

------------------------------------------------------------------------------------------------------

Görüleceği üzere bu satıştan elde edilen 40.000 TL’lik kar vergi dışı bırakılarak fon hesabına devredilmiştir.

Şirket 01.01.2014 tarihinde 200.000 TL’ye yeni bir makine satın almıştır. Söz konusu makine için % 20 oranı üzerinden yıllık 40.000 TL amortisman ayrılacak ve bu amortismanın tamamı yenileme fonundan mahsup edilecektir.

Konuya ilişkin yevmiye kayıtları aşağıdaki gibidir:

 

----------------------------------------------01.01.2015-----------------------------------------

253 Tesis Makine Ve Cihazlar                             200.000

191 İndirilecek KDV                                                36.000

                                             102 Bankalar    236.000

Yeni Makine Alınması

------------------------------------------------------------------------------------------------------

- 2014 yılı amortismanının özel fonlar hesabından mahsubuna ilişkin kayıt ise aşağıdaki şekilde olacaktır:

 

 

 

 

-----------------------------------------------31.12.2015----------------------------------------

549 Özel Fonlar                                               40.000

549.01 Yenileme Fonu  40.000

                                                  257 Birikmiş Amortisman.                 40.000

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

Görüleceği üzere yeni alınan makine için ilgili yıl ayrılan amortisman tutarı gider olarak kayıtlara alınmamış ve fondaki tutardan mahsup edilmiştir. Fonda kalan 30.000 TL için de 2015 yılında aynı işlem yapılacaktır.

Koray ATEŞ
E. Öğretim Görevlisi
korayates@muhasebetr.com

 

(17.12.2014)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.