Taylan Şahin
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
DKR Yeminli Mali Müşavirlik Ltd.Şti.
taylan.sahin@erlerdenetim.com

Finansal Kiralama Yoluyla Edinilen Taşınmazın Satışında KVK ve KDV İstisnası Uygulanabilir Mi?

Şirketler gayrimenkul ve arsa gibi benzeri taşınmaz edinimlerinde, finansal durumlarına ve ihtiyaçlarına göre, kimi zaman banka kredisi, kimi zaman da diğer bir finansman yöntemi olan leasing ile satın alma yolunu tercih edebilmektedirler. Özellikle leasing yöntemi ile satın alınıp şirket mülkiyetine geçen taşınmazların satışında Kurumlar Vergisi Kanunu ve Katma Değer Vergisi Kanunu’nun istisna hükümlerinin uygulanmasında zaman zaman tereddütler yaşanabilmektedir.

Bilindiği üzere, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun "İstisnalar" başlıklı 5 inci maddesinin 1 inci fıkrasında kurumlar vergisinden müstesna kazançlar şu şekilde belirtilmiştir :

e) Kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların % 75'lik kısmı.

Söz konusu istisnanın, satışın yapıldığı dönemde uygulanması gerekir ve satış kazancının istisnadan yararlanan kısmı satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar pasifte özel bir fon hesabında tutulur. Ancak satış bedelinin, satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar tahsil edilmesi gerekmektedir ve kanun bunu şart koşmuştur. Aksi taktirde bu süre içinde tahsil edilmeyen satış bedeline isabet eden istisna nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğramış sayılır.

İstisna edilen kazançtan beş yıl içinde sermayeye ilave dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilen veya işletmeden çekilen ya da dar mükellef kurumlarca ana merkeze aktarılan kısım için uygulanan istisna dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler de ziyaa uğramış sayılır. Aynı süre içinde işletmenin tasfiyesi (bu Kanuna göre yapılan devir ve bölünmeler hariç) halinde de bu hüküm uygulanacaktır.

Menkul kıymet veya taşınmaz ticareti ve kiralanmasıyla uğraşan kurumların bu amaçla ellerinde bulundurdukları değerlerin satışından elde ettikleri kazançlar istisna kapsamı dışındadır."  Hükmüne de kanunda yer verilmiştir.

Bununla beraber ; konu ile ilgili olarak 03.04.2007 tarih ve 26482 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "Taşınmazlar" başlıklı 5.6.2.2.1 No’lu bölümünde;

"İstisnaya konu olan taşınmazlar, Türk Medeni Kanununda "Taşınmaz" olarak tanımlanan ve esas niteliği bakımından bir yerden bir yere taşınması mümkün olmayan, dolayısıyla yerinde sabit olan mallardır.

Bunlar Türk Medeni Kanununun 704  üncü maddesinde;

-Arazi

-Tapu siciline ayrı sayfaya kaydedilen bağımsız ve sürekli haklar,

- Kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı bağımsız bölümler olarak sayılmıştır.

Elden çıkarılacak taşınmazlardan doğacak kazancın bu istisna uygulamasına konu olabilmesi için taşınmazın Türk Medeni Kanununun 705 inci maddesi gereğince kurum adına tapuya tescil edilmiş olması gerekmektedir. Bu nedenle, ilgili kurum adına tapuya tescili yapılmamış bir binanın satışından doğan kazanca bu istisna uygulanmayacaktır." ifadesine yer verilmiştir.

Diğer taraftan, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesinde, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin vergiye tabi olduğu hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanunun 17/4-r maddesinde ise ; “Kurumların aktifinde veya belediyeler ile il özel idarelerinin mülkiyetinde, en az iki tam yıl süreyle bulunan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler ile bankalara borçlu olanların ve kefillerinin borçlarına karşılık taşınmaz ve iştirak hisselerinin (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) bankalara devir ve teslimlerinin vergiden istisna olduğu,

İstisna kapsamındaki kıymetlerin ticaretini yapan kurumların, bu amaçla aktiflerinde bulundurdukları taşınmaz ve iştirak hisselerinin teslimlerinin istisna kapsamı dışında olduğu,

İstisna kapsamında teslim edilen kıymetlerin iktisabında yüklenilen ve teslimin yapıldığı döneme kadar indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisinin teslimin yapıldığı hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınacağı “hükmüne yer verilmiştir.

İlgili mevzuat hükümleri dikkate alındığında, finansal kiralamaya yoluyla edinilen arsa ve gayrimenkullerin finansal kiralama süresi sonunda kiralayan şirketin mülkiyetine geçerek aktife kaydolması halinde, istisna uytgulaması için öncelikle şirket adına tapuda tescil işleminin hangi yıl yapıldığı önem arzetmektedir. Örnek vermek gerekirse 2006 yılında alınan ve   2011 yılında şirket aktifine geçerek tapuda tescil işlemi yapılan gayrimenkul yada arsanın, tescil tarihinden itibaren en az iki tam yılı geçtikten sonra satışa konu edilmesi halinde, satıştan elde edilen kazançtan dolayı Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-e ve Katma Değer Vergisi Kanunu 17/4-r maddesindeki istisna hükmünden yararlanılması mümkündür.

Aksi bir durumda ise kanunun öngördüğü 2 tam yıllık süreden önce satışa konu edilmesi durumunda ise Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-e ve Katma Değer Vergisi Kanunu 17/4-r maddesindeki istisna hükümleri gerçekleşmemiş olacağından  söz konusu istisnadan yararlanılamayacaktır.

09.09.2011

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.