Şefik Şengün
Yeminli Mali Müşavir
sefiksengun44@hotmail.com

Amortisman ve Yeniden Değer Artış Fonu Hesaplarının Muhasebe Kaydı

Yapılan İşlemler:

31.12.2023 tarihinde Enflasyon Düzeltmesinin zorunlu olarak yapılacak olması ve şu an Merkez Bankası tahminleri doğrultusunda en azından 2024 ve 2025 yıllarında da Enflasyon Düzeltme şartlarının oluşması kaçınılmazdır. Bu sebeple Amortismana Tabi İktisadi Kıymetlerin Değerlenmesi ve kontrolünün sağlanması; Muhasebenin Temel Kavramlarından olan “Tutarlılık, Tam Açıklama ve Önemlilik kavramları” gereği açık, hesap verilebilir ve anlaşılabilir olması gerekir. BU sebeple kendimce önem verdiğim bu hususta düşüncelerimi paylaşmak istedim.

Denetimlerde bizim en sık karşılaştığımız sorunlardan birisi, ATİK ile ilgili kayıt şekli/şekilleridir. Örneğin

* 254 02 18 hesaba attığı … AAA 44 Plakalı bir aracın,

* amortismanı “257 99 Taşıtlar Amortismanı” havuz hesabına veya 257 01 04 … AAA 44 Plakalı aracın amortismanı hesabına

* yine benzer şekilde 522 14 Araçların Yeniden Değer Artış Fonu Havuz hesabına veya 522 48 10 .. AAA 44 Aracın Yeniden Değer Artış Fonu hesabına

Rastgele atıldığı görülmektedir.

Yukarıdaki kayıtlara bakıldığında, aralarında simetrik bir düzen bulunmamaktadır. Oysa bilhassa araçlar gibi eninde sonunda el değiştiren veya YD Fonu Sermayeye ilave edilebilen bütün  kıymetlerin mizanda çok net ve açık görülmesi gerekir.

Şimdi konuyu kısaca örnekler yardımıyla açıklamaya çalışalım.

Örnek 1: Yukarıda ki aracın hesaplarının aşağıdaki şekilde açılması önerimiz olacaktır.

254 0001          .. AAA 44 PLAKALI OTOMOBİL

257 254 0001   .. AAA 44 PLAKALI OTOMOBİL AMORTİSMANI

522 254 0001   .. AAA 44 PLAKALI OTOMOBİL YD FONU

Yani burada dikkat edilirse 254 alt kodu uzantısında 9999 adet araca kadar yer olacak şekilde 4 sıra karakterli hesap açılmıştır. Aynı şekilde hesap ismi kopyalanarak başlarına 257 ve 522 getirilmek suretiyle sağlaması yapılabilir, takibi kolay bir yöntem kullanılmaktadır.

Örnek 2: Firma 31.08.2023 tarihinde 1 adet bilgisayar satın almıştır. Gerek amortisman oranının farklı olması ve gerekse her demirbaşı kendi adında takip etmek için, arka planda tuttuğu “Amortisman Defteri”nde ayrı ayrı takip etmekle birlikte, yoğun demirbaş kullandığı için, muhasebe kayıtlarında demirbaşları yıl bazında takip etmektedir. Bu durumda bizim önerimiz.

255 2023          2023 YILI DEMİRBAŞ ALIMLARI

257 255 2023   2023 YILI DEMİRBAŞ ALIMLARI AMORTİSMANI

522 255 2023   2023 YILI DEMİRBAŞ ALIMLARI YD FONU

Örnek 3: Firma 15.07.2023 tarihinde kullanmak üzere, 1 adet bina satın almıştır. Bizim önerimiz.

252 0001        ......... MAH. İŞYERİ

257 252 0001 ......... MAH. İŞYERİ AMORTİSMANI

522 252 0001 ......... MAH. İŞYERİ YD FONU

Örnek 4: Firma 11.09.2023 tarihinde Aktepe Mahallesinde kiraladığı işyerine Otomatik kapı yaptırmıştır. Bizim önerimiz.

264 0001           AKTEPE MAH. OTOMOTİK KAPI

268 264 0001    AKTEPE MAH. OTOMOTİK KAPI AMORTİSMANI

522 264 0001    AKTEPE MAH. OTOMOTİK KAPI YD FONU

Örnek 5: Firma 10.06.2023 tarihinde işyerine Virüs programı almıştır. Bizim önerimiz.

267 0001           VİRÜS PROGRAMI

268 267 0001    VİRÜS PROGRAMI AMORTİSMANI

522 267 0001     VİRÜS PROGRAMI YD FONU

Bundan sonra ne yapılabilir.

Yukarıdaki önerilerimize uyan veya yakın olan kayıtlar varsa o kısımları değiştirmeye gerek yoktur. Yasal bir zorunluluk olmamakla birlikte, bu hesap planının çok uzağında olan hesaplar için, öncelikle önerilen hesap planına uygun hesaplar açıp, en geç 30.11.2023 tarihine kadar bu hesaplara virman yapılması en fazla 1 günlük mesai ile daha isabetli, kolay ve anlaşılır olması sağlanmış olacaktır.

Bilgilerinize sunulur. Saygılarımla,

15.09.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.