Salih Bayar
Gelir Uzmanı
sabayar@gmail.com

MUHSGK’da Yolun Sonuna Gelindi

Amaç ve Tarihçe

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından alınan Muhtasar Beyannamesi ve Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından alınan Prim Hizmet Bildirgelerinin birleştirilmesi için ilk çalışmalara 2003 yılında başlandı.

2005 yılında Gelir İdaresi Başkanlığının kurulmasıyla 5018 sayılı kanun kapsamındaki tüm kamu idarelerine verilen beyanname –bildirge vb bildirimleri alma yetkisi GİB’e verilmiştir.

Devam eden yıllarda da yasal düzenlemeler yapılmış söz konusu çalışma  kaplumbağa hızı ile ilerlemiştir.

2009 yılında ise her iki kurumun sistemleri analiz edilmiş olup çeşitli sebepler ile Muhtasar-E Bildirge birleşmesinin teknik olarak yapılamayacağı sonucuna varılmıştır.

Ancak 2015 yılında söz konusu birleşme 64.Eylem Planında yer verilerek ölünün yeniden diriltilmesine karar verildi.

Nihayetinde GİB vergiye uyum maliyetlerinin azaltılması, gönüllü uyumun teşvik edilmesi ve kayıt dışı ekonomi ile mücadelede etkinliğin artırılması amacıyla 18/2/2017 tarih ve 29983 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 Sıra No.lu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile vergi dairesine verilmesi gereken “Muhtasar Beyanname”  ve Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmesi gereken “Aylık Prim ve Hizmet Belgesi”nin birleştirilerek alınması uygun görülmüştür.

Tebliğin uygulanmasına pilot illerde başlanılmış olup 01.01.2020 tarihinden itibaren Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesine ilişkin uygulamalar tüm Türkiye’de kullanılmaya başlanılmıştır.

Gelir İdaresi Başkanlığı ertelenme beklentisi de olan bu çalışmanın sonucuna yaklaşık 17 yılda gelebilmiştir. Ancak GİB sistemlerinin hazır olduğunu ve her hangi bir sorun yaşanmayacağını her mecrada beyan etmesine rağmen kamuoyunda yine de ertelenme beklentisi oluşmuş çeşitli yollarla  ertelenme talebi dile getirilmiştir. Milletçe ertelenme durumlarını o kadar benimsemişiz ki gördüğümüz kadarıyla meslek mensupları ve firma yetkililerinin bir çoğu da ertelenir umuduyla yapılan eğitim ve seminerlere de katılma gereği duymadılar.

Biz de bu yazımızda bu eksikliklerin giderilmesine katkı verilmesi amacıyla  MUHSGK birleşmesinin uygulanmasına ilişkin ihtiyaç duyulacak bilgilerin kamuoyunda anlaşılmasına katkı vermek amacıyla bu yazımızı kaleme aldık.

Şimdi konunun daha iyi anlaşılabilmesi için mükellef gruplarına göre yapılması gereken işlemler hakkında bilgi verilecektir.

Mükellef Gruplarına Gruplarına Göre Yapılacak İşlemler

1- Beyannamelerini elektronik ortamda kendileri gönderme şartlarını taşıyan mükellefler/işverenler

Bu Grupta yer alan mükellefler  kısaca 3 grupta sıralayabiliriz. Bunlar;

- YMM ile Tam Tasdik sözleşmesi bulunan firmalar

- Bağımlı Meslek Mensubu çalıştıran firmalar

- GİB tarafından kendileri beyanname vermeleri uygun görülen mükellefler

Yukarıda sayılan mükellefler grupların ücret gizliliği konusunda karar vermeleri gerekmektedir. Eğer ücrette yer alan bordolarının muhasebe departmanları tarafından bilinmesini istemiyorlarsa mevcut e-beyanname şifresinden ayrı bir şifre almaları gerekecektir.

Yeni kullanıcı şifresi için  şifre verilecek personelin kimlik bilgileri ile görev tanımının belirtilerek “VUK-122/2020-1” sayılı sirkü ekinde yer alan  Elektronik Beyanname Gönderme Talep Formu (Ek-1) doldurularak başvurmaları halinde vergi dairesince belirtilen mükellefler için 0095 - ÜCRET MUHPRM vergi türü Aylık dönem ile açılış yapılarak yetkilendirilen personel için şifre tanımlama işlemleri yapılacak olup kendilerine kullanıcı kodu, parola ve şifre verilecektir.

 Bu şekilde yeni bir şifre almayı tercih eden mükellefler/işverenler ücret ödemelerine ilişkin vergi kesintilerini ve sigortalının sigorta primleri ve kazançları toplamı, meslek adları ve kodları ve prim ödeme gün sayılarını 1003B Beyanname kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile beyan edeceklerdir.

Ancak bu mükellefler ücret ödemelerine ilişkin vergi kesintileri haricinde ilgili dönem içinde yaptıkları ödemeler veya tahakkuk ettirdikleri kârlar ve iratlar ile buna ilişkin tevkif ettikleri vergileri ise 1003A Beyanname kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile beyan edeceklerdir.

Eğer yukarda belirtilen mükellef grubunda yer mükellefler ücret gizliği konusunda her hangi bir endişeleri yoksa mevcut e-beyanname şifreleri ile söz konusu beyannameyi göndermeleri mümkün olacaktır. Vergi Dairelerine bu konu için şifre talep etmelerine gerek bulunmamaktadır.

2-Meslek Mensupları ile Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi Olan Mükellefler

Bu grupta yer alan mükelleflerin eğer sigortalı çalışanları var ise  Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi meslek mensubu tarafından aylık olarak gönderilecektir.

Ancak eğer meslek mensupları 18.02.2017 tarihinden önce mükellef ile sözleşme yapmış ise “Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi”ni yenilemek şartıyla belirtilen beyannameyi gönderebilecektir. Bu Mükelleflerin Vergi Dairelerinden yeni şifre talep etmeleri mümkün değildir.

Burada meslek mensuplarının sorumlulukları konusunda ciddi endişe ve tereddütler söz konusu olmuştur. Meslek mensupları muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin defter, kayıt ve belgelere uygun olmaması halinde işverenlerle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olmaktadır.

Örneğin defter, kayıt ve belgelede prime esas kazancı 3.000 TL olarak kaydedilmiş bir sigortalının, MUHSGK üzerinden prime esas kazancının 2.500 TL olarak bildirildiğinin tespiti halinde, eksik bildirilmiş 500 TL tutarındaki prime esas kazanca isabet eden prim ve gecikme zammının yanı sıra ortaya çıkacak idari para cezasından da meslek mensubu sorumlu tutulabilecektir.

3- Vergiden Muaf Olanlar ile Kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmamakla birlikte vergi kesintisi yapma zorunluluğu bulunanlar/işverenler

-“Apartman Yöneticiliği”,“Basit Usul Mükellefi”,“Kamu Kurum ve Kuruluşları”,“Vergiye Tabi Olmayana Bağlı Çalışan”,“Özel İnşaat”

-‘’Dernek’’,‘’Vakıf’’, ‘’Okula aile birliği’’, ‘’siyasi parti’’,‘’ sendika ve benzerleri’’, 

Bu grupta yer alan mükelleflerden Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi göndermek isteyenlerin öncelikle  0003 Gelir Stopaj mükellefiyeti  tesis ettirmeleri gerekmektedirler. Mükellefiyet tesis edildikten sonra ise meslek mensupları ile yapacakları Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi yapılarak söz konusu beyannamelerini Meslek Mensupları aracılığıyla gönderebileceklerdir. Ayrıca Basit Usul Mükellefleri için  Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesini elektronik ortamda göndermek üzere aracılık yetkisi verilen meslek odala­rının ve birlikleri de söz konusu beyannameyi gönderebileceklerdir.

Ancak yukarıda bahsi geçen mükellef grubunda yer alanlar kendileri beyanname göndermek isterlerse Elektronik Beyanname Gönderme Talep Formu doldurarak ile birlikte çalıştırılan işyeri için - İşkolu Kodu - Yeni / Eski Ünite Kodu - İşyeri Sıra Numarası - İl Kodu - İlçe Kodu - Kontrol Numarası - varsa "Geçici İş İlişkisi Kurulan İşveren Numarası (Alt İşveren(Aracı) Numarası) içeren bilgiler ile birlikte yetkili vergi dairesine müracaat etmeleri durumunda  Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi göndermek için kullanıcı kodu, parola ve şifre alabileceklerdir.

Sonuç

Yazımızın giriş kısmında konunun tarihçesini vermemizin amacı MUHSGK birleşmesi çalışmalarında bu aşamaya kolay gelinmediğini göstermekti. Ülkelerin yapısal dönüşümleri de bazen böyle çalışmalara bağlı olarak gelişmektedir. Sistemde ciddi sıkıntılar olmakla birlikte ilerleyen zamanlarda Mükellef- Meslek Mensupları- Vergi Dairelerine-VDK ve diğer kurum ve kuruluşlar için kolaylıklar sağlayabilecektir.

Ayrıca e-beyanname ve e- bildirge çalıma sistemlerinin farklı olmasından kaynaklanan ciddi endişeler GİB tarafından giderilmiş olup şubat ayı itibariyle de beyanname ekranları açılarak uygulamada ciddi bir sıkıntı görülmemektedir. Ancak GİB tarafından daha önce Aralık/2019 dönem beyannamesinde en az 1 işçi beyanı bulunanların Ocak/2020 ve sonrası Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin verilebilmesi için 0003 vergi türünün 3 AYLIK döneminin AYLIK döneme dönüştürme işlemi 28-31/01/2020 tarihleri arasında Bilgi İşlem Merkezi tarafından yapılacağı duyurulmuş fakat dönüştürme işleminin henüz tamamlanmamıştır. Mükelleflerin dönem değişikliği için dilekçeleri Vergi Dairelerine göndermeden önce bir süre daha beklemeleri daha sağlıklı olacaktır.

04.02.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.