Prof. Dr. Necdet Sağlam
Anadolu Üniversitesi
İktisadi İdari Bilimler Fakültesi
nsaglam@anadolu.edu.tr

TFRS’ye Tabi Şirketler 2019 Finansal Tablolarını Yeni Şekle Göre Hazırlayacaklar ve Denetim Şirketleri De Bu Tabloları Denetleyeceklerdir

1. GİRİŞ

Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) ilk olarak Finansal Tablo Örnekleri ve Kullanım Rehberini 20 Mayıs 2013 tarihinde yayımlanmıştır. 2019 yılında iki defa değişiklik yapılarak son halini almıştır. Dolaysıyla 2019 yılında hazırlanacak finansal tablolar yeni formata göre hazırlanacaktır. Karşılaştırmalı finansal tablo sunulması nedeniyle 2018 yılı finansal tabloları da 2019 yılında yeni formata göre revize edilecektir.

KGK bünyesinde bağımsız denetime tabi işletmelerin TFRS’ye göre hazırlanmış ve bağımsız denetimden geçmiş finansal tablolarının bilgisayar ortamında işlenerek finansal analizlerde kullanılması amacıyla Elektronik Finansal Raporlama (EFR) Projesi başlatılmış ve bağımsız denetim kuruluşu tarafından KGK Sözleşme Bilgi Giriş Portalı üzerinden finansal tabloların artık Excel formatında alınması başlamıştır.  Bu kapsamda, hem güncellenen Standartlara uyumun sağlanması hem de EFR Projesi kapsamında sisteme yüklenecek finansal tablolarla bağımsız denetimden geçmiş finansal tablo formatlarının uyumlu hale getirilmesi amacıyla Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerin Belirlenmesine Dair Karar uyarınca bağımsız denetime tabi olup 13/09/2018 tarihli ve 03/161 sayılı Kurul Kararı ile Finansal Tablo Örnekleri ve Kullanım Rehberi güncellenmiştir. Bu karar uyarınca zorunlu veya isteğe bağlı olarak TFRS uygulayan işletmeler, finansal tablolarını finansal tablo örneklerine göre hazırlamakla yükümlüdürler.

Finansal tablo örnekleri, finansal tabloların TFRS’ye uyumlu olarak sunulmasını sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Finansal tablo örneklerinde, TFRS uyarınca finansal tablolarını hazırlayan işletmelerin ihtiyaç duyabilecekleri tüm ana kalemlere yer verilmiştir. TFRS Taksonomisine göre raporlama yapan işletmeler Taksonomiye uygun şekilde ana ve alt kalemlerini oluştururlar.

Cari ve karşılaştırmalı dönem bakiyeleri sıfır olan kalemlere finansal tablolarda yer verilmeyebilir.

TFRS’nin finansal tablolarda ayrı bir kalem olarak sunulmasını zorunlu kıldığı kalemler dışında; önemlilik arz etmemesi nedeniyle finansal tablo kullanıcılarının dikkatine sunulmasına ihtiyaç duyulmayan kalemlere yer verilmeyebilir. Bu durumda önemli olarak nitelendirilmeyen tutar ilgili başka bir kalemin (örneğin, diğer dönen varlıklar gibi) toplamı içerisinde gösterilebilir.

Bir kalem birden fazla açıklamayla ilişkili olabilir. Bu durumda ilgili tüm açıklamalara referans verilir.

Ayrıca mevzuatları uyarınca Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) finansal tablo bildiriminde bulunmak zorunda olan işletmeler finansal tablolarını, bu düzenlemede yer alan finansal tablo örnekleri esas alınarak geliştirilen TFRS Taksonomisine göre hazırlarlar.

Son olarak Finansal Tablo Örnekleri ve Kullanım Rehberi’nde yapılan değişiklikler 14 Aralık 2019 tarih ve 30978 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Düzenlenecek tablolar, münferit (bireysel) ve Konsolide tablolar olarak sunulacak bu tablolardan kâr veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosu için tek tablolu yaklaşım ve iki tablolu yaklaşım olmak üzere iki seçenek sunulmuştur.  Nakit akış tablosunda ise doğrudan yöntem ve dolaylı yöntem olmak üzere iki alternatif sunulmuştur. Genelde kabul gören dolaylı yöntemdir.

Aşağıda finansal tablolarda ve dipnotlarda yapılan değişiklikler kısaca açıklanmıştır.

2. FİNANSAL DURUM TABLOSU

Finansal durum tablosunda yapılan değişiklikler aşağıdaki verilmiştir.

DÖNEN VARLKLAR:

Elektronik Para Koruma Hesabı

Ödeme Fonları Koruma Hesabı

İmtiyaz Sözleşmelerine İlişkin Finansal Varlıklar

Türev Araçlar

Sözleşme Varlıkları

-              Devam Eden İnşaat ve Taahhüt İşlerinden Doğan Sözleşme Varlıkları

-              Mal ve Hizmet Satışlarından Doğan Sözleşme Varlıkları

-              Diğer Sözleşme Varlıkları

DURAN VARLIKLAR:

İmtiyaz Sözleşmelerine İlişkin Finansal Varlıklar

Türev Araçlar

Sözleşme Varlıkları

-              Devam Eden İnşaat ve Taahhüt İşlerinden Doğan Sözleşme Varlıkları

-              Mal ve Hizmet Satışlarından Doğan Sözleşme Varlıkları

-              Diğer Sözleşme Varlıkları

KISA VADELİ YÜKÜMLÜLKLER

Elektronik Para Yükümlülükleri

Ödeme Hesabı Yükümlülükleri

Türev Araçlardan Borçlar

Sözleşme Yükümlülükleri

-              Devam Eden İnşaat ve Taahhüt İşlerinden Doğan Sözleşme Yükümlülükleri

-              Mal ve Hizmet Satışlarından Doğan Sözleşme Yükümlülükleri

-              Diğer Sözleşme Yükümlülükleri

Devlet Teşvik ve Yardımları

UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLKLER

Türev Araçlardan Borçlar

Sözleşme Yükümlülükleri

-              Devam Eden İnşaat ve Taahhüt İşlerinden Doğan Sözleşme Yükümlülükleri

-              Mal ve Hizmet Satışlarından Doğan Sözleşme Yükümlülükleri

-              Diğer Sözleşme Yükümlülükleri

Devlet Teşvik ve Yardımları

ÖZKAYNAKLAR

- Karşılıklı İştirak Sermaye Düzeltmesi (-)

- Paylara İlişkin Primler/İskontolar

-  Ortak Kontrole Tabi İşletme Birleşmelerinin Etkisi

- Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelir

- Kâr veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacaklar

-Kâr veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacaklar   

- Kârdan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler

-Muhasebe Politikalarındaki Değişikliklerden Kaynaklanan Düzeltme Karları

-Geçmiş Yıl Hatalarından Kaynaklanan Düzeltme Karları

-İlk Geçişte Ortaya Çıkan Karlar

-Kontrol Gücü Olmayan Paylar

-Ödenen Kar Payı Avansları (-)

3. KÂR VEYA ZARAR VE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOSU

Kâr veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosu için tek tablolu yaklaşım ve iki tablolu yaklaşım olmak üzere iki seçenek sunulmuş ve diğer kapsamlı gelir kısmı aşağıdaki şekildedir.

Kâr veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacaklar, Vergi Öncesi

-              Özkaynak Araçlarına Yapılan Yatırımlardan Kaynaklanan Kazançlar (Kayıplar)

-              Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Artışları (Azalışları)

-              Maddi Olmayan Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Artışları (Azalışları) 

-              Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kazançları (Kayıpları)

-              Kredi Riskindeki Değişikliğe Bağlı Olarak Finansal Yükümlülüğün Gerçeğe Uygun Değerindeki Değişiklikler

-              Özkaynak Araçlarına Yapılan Yatırımlara İlişkin Finansal Riskten Korunma Kazançları (Kayıpları)

-              Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Diğer Kapsamlı Gelirinden Kâr veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Paylar

-              Kâr veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Diğer Kazançlar (Kayıplar)

Kâr veya Zarar Olarak Yeniden Sınıflandırılacaklar, Vergi Öncesi

-              Yabancı Para Çevrim Farkları

-              Gerçeğe Uygun Değer Farkı Diğer Kapsamlı Gelire Yansıtılan Finansal Varlıklardan Kazançlar (Kayıplar)

-              Nakit Akış Riskinden Korunma Kazançları (Kayıpları)

-              Yurtdışındaki İşletmeye İlişkin Yatırım Riskinden Korunma Kazançları (Kayıpları)

-              Opsiyonların Zaman Değerinde Meydana Gelen Değişiklikler

-              Forward Sözleşmesinin Forward Bileşeninin Değerinde Meydana Gelen Değişiklikler

-              Döviz Bazlı Farkların Değerindeki Değişikliklerden Ortaya Çıkan Kazançlar (Kayıplar)

-              Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Diğer Kapsamlı Gelirinden Kâr veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Paylar

-              Kâr veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Diğer Kazançlar (Kayıplar)

Toplam Diğer Kapsamlı Gelir, Vergi Öncesi

Diğer Kapsamlı Gelir Unsurlarına İlişkin Toplam Vergiler

-              Kâr veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Diğer Kapsamlı Gelire İlişkin Toplam Vergiler

-              Dönem Vergi Gideri/Geliri

-              Ertelenmiş Vergi Gideri/Geliri

-              Kâr veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Diğer Kapsamlı Gelire İlişkin Toplam Vergiler

-              Dönem Vergi Gideri/Geliri

-              Ertelenmiş Vergi Gideri/Geliri

TOPLAM DİĞER KAPSAMLI GELİR

TOPLAM KAPSAMLI GELİR

ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSU

Tabloya aşağıdaki TFRS düzeltme satırları eklenmiştir.

• TFRS Uyarınca Muhasebe Politikalarında Yapılması Gereken Değişikliklerden Kaynaklanan Artış (Azalış)
• Muhasebe Politikalarındaki Gönüllü Değişikliklerden Kaynaklanan Artış (Azalış)
• Geçmiş Dönem Hatalarının Düzeltilmesinden Kaynaklanan Artış (Azalış)
• Düzeltmelerden Sonraki Dönem Başı Bakiyeler

Tablonun sütunlarına ise, Sermaye Tamamlama Fonu, Ödenen Kâr Payı Avansları, Ortak Kontrole Tabi İşletme Birleşmelerinin Etkisi gibi kalemler eklenmiştir.

4- DİPNOTLAR

Dipnotlara bazı eklemeler yapılmış ve dipnot sayısı 52’ye çıkmıştır. Eklenen bazı dipnotlar aşağıda sıralanıştır.

• Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar; Sunuma İlişkin Temel Esaslar, TFRS’ye Uygunluk Beyanı, Muhasebe Politikalarında Değişiklikler,        Muhasebe Tahminlerindeki Değişiklikler ve Hatalar, Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti, Önemli Muhasebe Değerlendirme, Tahmin ve Varsayımları.
• İşletme Birleşmeleri, Diğer İşletmelerdeki Paylar ve Bölümlere Göre Raporlama.
• Hizmetten Çekme, Restorasyon ve Çevre Rehabilitasyon Fonlarından Kaynaklanan Paylar Üzerindeki Haklar
• Üyelerin Kooperatif İşletmelerdeki Hisseleri ve Benzeri Finansal Araçlar
• İmtiyazlı Hizmet Anlaşmalar
• Müşteri Sözleşmelerinden Hasılat
• Sigorta Sözleşmeleri
• Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi
• Finansal Araçlar (Gerçeğe Uygun Değer Açıklamaları ve Finansal Riskten Korunma Muhasebesi Çerçevesindeki Açıklamalar)
• Raporlama Döneminden Sonraki Olaylar
• Finansal tabloların önemli ölçüde etkileyen ya da finansal tabloların açık, yorumlanabilir ve anlaşılabilir olması açısından açıklanması gereken diğer hususlar
• TFRS’ye İlk Geçiş
• Bireysel Finansal Tablolara İlişkin Açıklamalar
• Nakit Akış Tablosuna İlişkin Açıklamalar
• Özkaynaklar Değişim Tablosuna İlişkin Açıklamalar

11.02.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.