Muhammed Orhan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
muhammedorhan61@gmail.com

Vergilendirmede Mücbir Sebepler ve Sonuçları

Mücbir sebep, kelime anlamı olarak, bir kişinin kendi iradesi dışında meydana gelen ve önüne geçemeyeceği olaylara denir. Hukuki olarak ta, bir görevin, taahhüdün, sorumluluk ve yükümlülüklerin yerine getirilmesine engel olan ölüm, iflas, hastalık, tutukluluk, doğal afetler gibi kişilerin engel olamayacağı ve önüne geçemeyeceği olayların vuku bulmasıdır. Mücbir sebebin ortaya çıkması halinde Maliye Bakanlığı, vergi mükelleflerinin sorumluluk ve yükümlülüklerini kanunun verdiği yetkiye dayanarak belirli bir süre için uzaması için karar alabilir. Böylece mükelleflerin, mücbir sebep nedeniyle ortaya çıkan zarar ve ziyanın atlatılabilmesi için imkan sağlar.

Mücbir sebepler ve mücbir sebebe bağlı olarak vergi mükelleflerinin yükümlülüklerinde ve sürelerinde yapılacak değişiklikler Vergi Usul Kanununda (V.U.K.) belirtilmiştir.

1. Mücbir Sebepler:

Vergi Usul Kanununun 13.maddesinde mücbir sebeplerle ilgili tanımlama yapılmıştır. Buna göre mücbir sebepler;

• Vergi ödevlerinden herhangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede ağır kaza, ağır hastalık ve tutukluluk
• Vergi ödevlerinin yerine getirilmesine engel olacak yangın, yer sarsıntısı ve su basması gibi afetler
• Kişinin iradesi dışında meydana gelen mecburi gaybubetler
• Sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayısıyla defter ve vesikaların elinden çıkmış bulunmaları gibi hallerdir.

2. Mücbir Sebepler, Süreler ve Yükümlülükler:

Mücbir sebeplerin meydana gelmesi halinde Maliye Bakanlığı, vergi ödevleriyle ilgili sürelerle ilgili düzenleme yapabilir veya belirli bir zamana kadar erteleyebilir. VUK. 15.maddeye göre bu yetki Maliye Bakanlığına verilmiştir. Bu maddeye göre, mücbir sebeplerden herhangi birinin bulunması halinde bu sebepler ortadan kalkıncaya kadar kanuni süreler işlemez. Bu takdirde tarh zamanaşımı, işlemeyen süreler kadar uzar. Bu hükmün uygulanması için mücbir sebebin ortaya çıkması veya ilgililer tarafından ispat veya tevsik edilmesi lazımdır.

Maliye Bakanlığı, mücbir sebep sayılan haller nedeniyle, bölge, il, ilçe, mahal veya afete maruz kalanlar itibariyle, mücbir sebep hali ilan etmeye ve bu sürede vergi ödevlerinden yerine getirilemeyecek olanları tespit etmeye yetkilidir. Bu yetki, vergi türleri ve işyerleri itibariyle, beyannamelerin toplulaştırılması, yeni beyanname verme süreleri belirlenmesi ve beyanname verme zorunluluğunun kaldırılması şeklinde de kullanılabilir.

3. Mücbir Sebeplerde Ödeme Zamanının Tayin Edilmesi:

Mücbir sebebin ortaya çıkması halinde Maliye Bakanlığına VUK. 111.maddesine göre ödeme zamanlarında değişiklik yapma yetkisi verilmiştir. Bu maddeye göre, Maliye Bakanlığı, mücbir sebep hali ilan edilen yerlerdeki mükelleflerin, ödeme süresi afet tarihinden sonraya rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizleriyle verecekleri beyannamelere istinaden tahakkuk ettirilen vergilerin ödeme sürelerini, vadelerinin bitim tarihinden itibaren azami bir yıl uzatmaya yetkilidir. Bu yetki, bölge, il, ilçe, mahal ve afetten zarar görenler ile afetten zarar görme derecesi veya vergi türleri itibariyle farklı süreler tespit etmek suretiyle de kullanılabilir.

4. Mücbir Sebep ve Vergi Cezası:

VUK. 373. Maddesine göre, 13. Maddede belirtilen mücbir sebeplerden herhangi birinin vukua geldiği malum ise veya tevsik ve ispat olunursa vergi cezası kesilmez.

09.04.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.