Evren Özmen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilirkişi
evrenozmen@ozmconsultancy.com
www.kooperatiflerkanunu.com

Kripto Para Borsası veya Alışveriş Platformu Açabilmeniz için Yeterli Düzenleme Var mı?

Kripto Para Alım Satımına Aracılık Etmek İçin Nereden İzin Almanız Gerekli?

Bilindiği üzere 1800'lü yıllarda Altına hücum ile Amerika’da altın arayan kişiler değil onlara kazma kürek satan kişiler gelirlerini artırmış. Bu hikaye çok klişe de olsa sanki yaşadığımız döneme biraz uyuyor. Yani demek istediğim bugünlerde kripto para borsası veya alım satımına aracılık platformlarının sürekli açılması ile ilgili aynı durum söz konusu olur mu bilemiyorum.

Önce Elon Musk’ın Teslanın bilançosuna 1,5 milyar dolar değerinde bitcoin eklemesi sonra Master Card tarafından yapılan kripto paralar ile ilgili ödeme yapılmasını sistemlerine entegre edeceklerine ilişkin açıklamaların bu alanda daha çok gelişme olacağını gösterdiği kesin. 

Son olarak Miami Belediyesinde görüşülen taslak düzenlemede ise personel maaşlarının ve vergi tahsilatlarının kripto paralar ile yapılması da mevcut.

Geçen hafta özellikle Bitcoin, Avax, başta olmak üzere bir çok kripto parada artış söz konusu olunca bu alanda artık ne zaman düzenleme olacak soruları tekrar gelmeye başladı.

Regülasyonlar her zaman inovasyonları takip mi eder?

Bu noktadan baktığımızda merkeziyetsiz kripto paraların bir sonra gerek hız gerek maliyet açısından konvansiyonel ödeme yöntemlerine göre çok daha fazla talep göreceğini tahmin etmek zor değil. Bu talep bana göre bugüne kadar finansal büyük oyuncuların, bankaların, finansal kurumların biraz da müşteri dostu olmamasından kaynaklanıyor. Bu yazının konusu değil ama açık bankacılık bu nedenle heyecan ile bekleniyor.

Açıkçası sadece Dünya’da değil Türkiye’de de kripto paraların ev, araç alımında bile kullanıldığını ben şahsen görüyorum. Herkesin bildiği ama konuşmadığı emlak vergi değerinin üzerindeki tutarların hariçten tahsil edilmesi konusunun bu alana kaydığını belirten çok fazla kişi var veya döviz alımına % 1 vergi getirildiğinde tether ile döviz bir alan firmalar da olmuştü.

Henüz net bir düzenleme yok iken, bu kadar fazla kripto para alışverişinin bu yöntem ile yapılması riskli değil mi?

Bugün ülkemizde de bir çok kişi veya kurum kripto para alım satımına aracılık etmek için şirket kuruyor. Reklam veriyor, mevduat topluyor, bunlar üzerinden komisyon geliri elde ediyor ve bir iş modeli ortaya koyuyorlar. Ama bu kripto para alım satım platformları hiçbir düzenlemeye tabi değil. Yani neredeyse çok düşük sermayeler ile insanların mevduatını toplayabiliyorlar. Herhangi bir yerden izin alma  veya asgari sermaye koyma şartları da bulunmuyor.

Ayrıca komisyonlarını kripto para cinsinden aldıkları durumda ise gelirleri de vergilendirilmemiş olabiliyor.

Hatta Internet aramalarında rahatlıkla görebileceğiniz üzere artık kripto para alışveriş sitesi yazılım alt yapısı şablon olarak bir ürün halinde alınabilir durumda. Benim gözlemlerime göre bir dönem bankalar çok fazla hareket gören kripto para borsası şirketlerinin hesapları kapatsalar da artık sadece bu alanda uzmanlaşmış personelleri bile mevcut.

Peki art niyetli insanlar tarafından kurulabilecek kripto para alış veriş platformları , şirketleri ortaya çıkarsa veya varsa, blockchain alt yapısı çok güvenli ama çevresi mi kötü diyeceğiz ?

Kripto paralar ile ilgili henüz bir muhasebe ve vergi yönünden bir düzenleme bulunmuyor. Örnek olarak bir kişi bu platforma para gönderip kripto para aldığında, sonrada platform üzerinden başka bir kripto para platformuna gönderdiğinde sizin bilançonuzda bankadan hesabınıza girmiş bir tutar gözüküyor. Ama çıkışı yok. Ancak kişi çoktan tutarı harcamış veya soğuk cüzdanına almış olabiliyor.

Bu şekilde kripto para satın alıp sonra kripto para borsasından parasını geri isteyen bir kişi yakın zamanda da oldu. Böyle bir durum olduğunda resmi defterlere bakılmasının nasıl yeterli olacağı da tartışmalı şüphesiz.

Peki komisyon almıyor veya kayıt süreci daha hızlı diye bir kripto para borsasına göndermiş olduğunuz tutarlar ile aldığınız kripto paraları soğuk cüzdanınızda değil de platformda tuttuğunuzda ve sonrasında çekmek istediğinizde problem yaşarsanız başvurabileceğiniz bir merci var mı ?

Merkeziyetsiz blockchain teknolojisinin takip olarak geleneksel yöntemlere göre güvenli olması ayrı bir konu sizin kripto para aldığınız platformun güvenilir ve kanuni düzenlemelere tabi olması ayrı konu.

Ek olarak bir çok kişinin önerisi eğer bu alanda yer alacaksanız kripto paralarınız borsalarda değil cüzdanınızda tutmanız. Bilindiği üzere geçen hafta kripto paraların değeri bir anda artınca bir çok platform bu yükü kaldıramadı, sistemleri hata verdi, call Centerlarından dönüş alınamadı.

Peki Kripto Para Alım-Satım platformlarının elde etmiş olduğu Komisyon Gelirleri KDV’ ye tabi mi?

Şu an Türkiye’de bilinen kripto para borsalarının komisyon gelirleri için % 18 oranında KDV’li fatura düzenlediklerini görüyoruz. Bu uygulamanın dayanağı net olmasa da diğer kripto para alım satımına aracılık eden şirketler de bir ödeme sistemi platformu gibi değil de genel oranda % 18 KDV’ li fatura düzenlemeyi daha doğru buluyorlar. Aslında şu için de bu kadar belirsizlikte yapılabilecek en sağlıklı işlem de bu gibi.

Sonuç olarak; bu alanda yatırım yapmak isteyen kişilerin çok dikkatli olmasını, geleceğin para birimi olarak adlandırılan kripto paralara  yatırım yaparken  bütün yumurtalarını aynı sepete koymamalarını ve mutlaka soğuk cüzdan kullanmalarını öneriyorum.

Umarım yakın zamanda en azından bu aracı platformlar ile ilgili asgari sermaye şartı ve lisanslama gibi düzenlemeler gelir. Yoksa şu an Türkiye’de yaklaşık üç milyon kullanıcısı olan bu tip platformların yeterince denetlenmemesi nedeni ile çok canlar yanabilir.

Son olarak; Orta vadeli planda yer alan kripto paralar ile ilgili düzenleme hedefi her şeyin bu kadar hızlı cereyan ettiği bir ortamda sizce de biraz geç kalmıyor mu ?

Saygılarımla

15.02.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.