Erhan Selim
Vergi Müfettişi
E. Gelirler Kontrolörü
erhanselim@yahoo.com

Vergi Planlamasında Fast Food Dönemi

Vergi planlaması mali dünyada icra edilen bir sanattır. Yasaların çevresinden dolaşarak ödenecek vergi yükünü azaltmak kolay iş değil. Bu iş için bir sürü kafa patlatırsınız. Uluslararası vergi planlaması ise bu sanatın uluslararası arenada sevenleri ile buluşması diyebiliriz. Genel olarak diğer ülkelerde bu planlamada size yardımcı olacak profesyonellere, organizasyon yapısına ve en önemlisi vergi yükü düşük(genelde vergi cenneti) bir ülkeye ihtiyaç duyarsınız. Eskiden bu şemaları kelli felli arkadaşlar ve bunların çok bilinen firmaları kurgular, büyük şirketlere vergiden tasarruf edecek bir çözüm olarak sunardı. Planlama bilgisi “dabıl datç ayriş sandviç muazzam abi”den daha öteye ulaşabilen arkadaşlardan bahsediyorum. Treaty shoppinglerin, gizli lehdarların, trustların havada uçuştuğu şemalar.  Şu an bulunduğumuz yıllar itibariyle bu iş de tam olarak ayağa düşmüş vaziyette. Bilgisayar başından kalkmadan birkaç tuşla çok sayıda ülkede kendinize şirket kurabilir, posta adresi alabilir, vergi kimlik numarası ve banka hesabı edinebilirsiniz. Üstelik bu ülkelerin önemli bir kısmı vergi cenneti olarak görülen ülkeler dahi değil. Böylece daha az dikkat çekersiniz. Hele ki planlamaya konu işlem bir hizmet sunumuysa değmeyin keyfinize.

www. para-van. com

Bazı küçük ülkeler için geçim kaynağı olan bu vergi stratejileri, büyük ülkeler için sadece yan gelirdir. Büyük ülkeler eskiden uluslararası camianın tepkisinden çekinerek bu işi çok daha lokal olarak yapardı. Bir şehre veya bir eyalete vergisel anlamda özel bir statü tanımlamak gibi. Bir günde kurulabilen hazır şirketler ve ticaret sicili gizliliği sunarlardı. Namzet yöneticiler falan filan. Bankaların müşteri bilgisinin mahremiyetini anayasayla taahhüt eden ülkeler dahi vardı. Van gibi bir ilimizi alıp özel bir statüde yabancı yatırımcıya açtığımızı ve sunulan imkânlardan sadece yabancı yatırımcıların yararlandırıldığını(fencing) düşünün. Fiilen bir posta adresinizin bulunması yeterli olup başkaca bir fiziki varlığın aranmadığı tabela şirketler.

Günümüz teknolojisiyle artık buna gerek yok, örneğin para-van.com isimli bir adres alıp yurtdışı müşterilere sanal ofis satarak artık bu imkânları sağlayabiliyorsunuz. Vergi kimlik numarası, banka hesabı paket dâhilinde. Ayrıca Van gibi güzel bir ilinizin de adı kötüye çıkmamış oluyor. Artık böyle çok sayıda ülke var. İster hiç almadığınız bir hizmet için kendinize fatura kesin, isterse yurtdışı para transferinde kullanın. Bulundukları ülkelerin kuralları itibariyle legal kurumlar. Elbette söz konusu adreslerin arkasındaki organizasyonu işleten yapıların ve bunlara müsaade eden ülkelerin kazançları komisyonlar, ufak tefek vergiler, harçlar. Bu haftaki yazılarda bir müşavir arkadaşımız Estonya üzerinden muhtemelen bu şekilde cereyan eden bir ticarete dikkat çekiyor ve yetkilileri göreve çağırıyordu.

Vergi Cennetlerinde Faaliyet Gösteren Vergi Mükellefleri

Bundan yaklaşık 4 veya 5 yıl önce bir meslektaşımla vergi cennetlerinde(yeni ismiyle offshore finans merkezlerinde) faaliyette bulunan mükelleflerin tespiti konulu bir araştırma görevi ile görevlendirildiğimde şaşırmıştım. O zaman görevlendirmeyi yapan idarecimize şöyle dediğimi hatırlıyorum “Üstat vergi cenneti dediğimiz yeni bir şey değil Gelir İdaresi Başkanlığı var, Masak var bunlar bulamamış müfettiş olarak ben mi bulacağım bu adamları, üstelik bir de vergi cenneti gibi her yazıya kapı duvar ülkelerden”. Sana inanıyorum şeklinde cevaplamıştı. Sağ olsun bize inanan ve inandığımız insanlardan kendi beşeri sermayemize katarak bu günlere ulaştık. Beraber görevlendirildiğimiz diğer üstadın idari görevi bulunması dolasıyla tüm iş yükü üstümde yürüttüğüm birkaç aylık araştırmadan sonra; gümrük işlemlerinden yola çıkıp, önce vergi cenneti olarak kabul edebileceğimiz ülkelerin listesini, sonra bu ülkelerin ülkemizle toplam ticaretini ortaya koyduk.

 Küçük ada ülkelerinden ülkemize, ülkemizden bu ülkelere kesilen faturanın miktar ve tutarını görmeniz gerekir. Üstelik bu ticarette vergi cennetleri ticaret yapılan ülke olarak görüldüğünden diş ticaret istatistiğine de yansımamaktadır. Fatura karşılığı malların onda birini bu ülkelere yığsanız adanın tüm yüzölçümünü kaplarsınız. Tüm vasfı fatura kesmek olan küçük ülkeler. Malın, makinenin çıkış ülkesinin Türkiye, giriş ülkesinin dünyanın herhangi bir ülkesi ve bu ülkeye gelen faturanın ticaret yapılan vergi cenneti ülkeden kesildiği bir ticaret şeması. Ya da ithalat ayağıyla ülkemize Bahamalardan fatura edilen milyonlarca TL’lik malların geldiğini düşünebilirsiniz. Bu ticaret şemalarında yer alan şirketleri tek tek bulduk. Geriye vergi cenneti ülkelerdeki şirketlerle ülkemizdekiler arasındaki (transfer fiyatlandırması vb.) ilişkiyi ortaya koymak kaldı ki bu noktada kangrene dönüşecek bir incelemeden başka çareniz yoktur.

İlahi Adaletin Tecelli Edeceği Günler

 Onlara neden bu ülkeyle ticaret yaptınız diye sorulduğunda, şüphesiz biz diğer ülkenin vergisinden kaçtık derler. Bu malın satış fiyatı bu mudur dediğinizde varsa emsalini gösterin derler. Bir şekilde emsali bulup ülkemizde ödenmesi gereken rakamları ortaya koyduğunuzda, aslında bizim bu vergi cenneti ülkedeki firmayla mal ticareti dışında bağlantımız yoktur derler, isterseniz bilgi alamayacağınız bu ülkelere bir danışın. Kılı kırk yararak bağlantıyı ortaya koyduğunuzda tüm imkânlarını seferber edip sayın bakanım, müsteşarım, bürokratım biz ne yaptıysak ülkemiz için yaptık(döviz getirme şartı bulunmayan istisna kazanç üzerinden) ülkemize döviz kazandırmaktan başka gayemiz olmadı, bu arkadaşlar bizlere zulmediyor derler. İncelemeye alınan iş adamının ulaşamadığı bakan, koltuğunu kaybetmek pahasına doğru işi yaptığına inandığı personeline sahip çıkan bürokrat, ne güzel insanlardır onlar. Madem öyle, o dönemlerde yediniz içtiniz koca koca şirketler oldunuz şimdi çıkarın kasanızdaki dövizleri kurtarın bu memleketi. Sizin payınıza düşen ilahi adalet devlet eliyle önünüze koyulmadıkça bu memleket feraha çıkmaz.

Hizmetler Üzerinden Devam Eden Tezgâh

O raporda kapsam dışı bırakmıştık ama 4 ay verin bu siteleri kullanan arkadaşları da bulalım. Peki, sonrasında ne yapalım? Seri inceleme mi basalım? Bazı ülkeler vardır ki hiçbir bilgi alamazsınız, transfer fiyatlandırması hükümleri yetim kalır, incelemeler uzar gider. BEPS neden ortaya çıktı bir kez daha hatırlayalım. Eğer her şeyi incelemeyle çözebileceksek Mısır’a iki müfettiş yollayıp piramitlerin gizemini çözüp, “Karanlık Maddenin Vergi Usul Kanunu Açısından Değerlendirilmesi” başlıklı bir araştırma göreviyle evrenin sırlarına kafa yoralım.

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun yıllardır işletilmeyen 30. madde hükmü ortadadır. Ve şu an o tren de kaçmıştır. Mevcut küresel vergi rekabetinde bu hükmü işletseniz bile bazı şemalar karşısında çaresiz kalır. Websitesi üzerinden şirket kurabileceğimiz, herhangi bir kaynakta vergi cenneti olarak nitelendirmesi zor ülkelerden bahsediyoruz. Bu konuda iki araştırma görevi ve incelemeler yapmış, raporlar yazmış, idareci olarak tekrar tekrar ele almış, ekip arkadaşlarını çalıştırıp kendisi de çalışmış biri olarak ilk defa bir yazımı artık çözüm önerisi olmaksızın kapatıyorum. Eminim bulundukları makamları fazlasıyla dolduran devasa beyinler, yıllardır benzeri birçok probleme çözüm ürettikleri gibi yakın tarihte bir salgına dönüşecek bu akıma da bir çözüm üretirler.

Çıra Gibi…

Bakın bu benim 33’üncü yazım. Geri dönüp yazılarımı okuduğunuzda hiçbir yazıda boş ve yanlı eleştiride bulunmadığımı, herkesin hakkını iade ettiğimi ve en önemlisi bugüne kadar bazı makamları boş yere işgal eden birçok arkadaştan çok daha fazla çözüm önerisinde bulunduğumu görebilirsiniz. Bir şeylerin değişebileceğine inandığım için yazıyorum.  Emin olun bu güzel bir şey.

Bazı arkadaşlar bana ulaşıp yazma bunları yanacaksın diyorlar. Arkadaşlar ben vergi müfettişi olarak doğmadım. Sağ elimde mürekkep sol elimde mühür yoktu. Asgari ücretli işçi ailesi çocuğu olarak kenar sayılabilecek bir mahallede yetişip, fakirlik içinde okuyup, bu sürede 10’dan fazla işte çalışarak bugün olduğum konuma ulaştım. Beşeri sermayemden başka bir sermayem yok. Bugün başıma bir şey gelir ve yazdıklarım felaketim olursa, o beşeri sermayeyle yeni bir dünya kurup orada yeniden var olacağım.  Bu aklı bedenden çıkarmadıkları sürece kendi adıma endişe edecek bir şey yok.

29.05.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.