Yeni Yurtdışı Borçlanma- Eski Borçlanma Yaptım Diye Sevinme (3) / Abdulhalim Eke

2019 16 Sayılı Genelge ile ;

Borçlanmaların emekli aylığı hesabına esas gün sayıları 3 grupta değerlendirilmektedir.

1- Grup Yeni Dönem ;

7186 sayılı Kanun değişikliği sonrası 01.08.2019 tarihinden sonra yapılan borçlanmalar, bu grup borçlanılan günlerin aylığa esas alınmasında 5510 sayılı Kanun 41.Maddesi kuralları geçerlidir. Özetle Türkiye sigortasından sonra geçen hizmetler dönemine, Türkiye hizmeti yoksa ödeme tarihinden geriye Türkiye hizmetinden öncesi ise bu tarihten geriye götürülür.

2- Grup Eski Dönem:

a- 08.05.2008 ÖNCESİ  Borçlanıp aylık için başvuru yapmayanlar Eski Sisteme Tabidir.

08.05.2008 öncesi yapılan borçlanmalar, dönem için yapılan borçlanmalar halen aylık için başvuru yapılmasa eski sisteme tabi olup dönem seçilmiş ise seçilen döneme mal edilecektir. (Genelge  4.2.1)

b- Borçlanma dönemi 01.08.2019 öncesi olan ve bu tarihten önce AYLIK BAĞLANMIŞ OLANLAR;

Eski sisteme tabidir. Buna göre emekli aylığı bağlananlar için emekli aylığı hesabına esas dönemler dönem seçilmiş ise seçilen dönemlerdir. (Genelge 4.2.3)

3- GENELGE İLE ESKİ KANUN DÖNEMİNDE BORÇLANMIŞ OLMAKLA BİRLİKTE YENİ KANUN DÖNEMİNDE GİBİ İŞLEM YAPILACAK OLANLAR (GENELGE 4.2.4)

Eski kanun döneminde yapılan borçlanmalar 08.05.2008 -31.07.2019 tarihleri arasında sözleşmeli ülkelerde geçen süreler borçlanılsa dahi aylık başvurusu yapanların borçlandıkları süreler aylık hesaplarında Kanun değişikliği sonrası dönem gibi olacaktır.

Buna göre Özetle 08.05.2008-31.07.2019 tarihleri arasında yapılan borçlanmalarda;

Gün seçiminin önemli olabilmesi için Türkiye Sigortasından sonra geçen çalışma olması gerekmektedir. Aksi halde Türkiye sigortasının başlangıç tarihinden veya borçlanmanın ödenmesi tarihinden geriye götürülecektir.

İŞTE BU HUSUS KANUNDA OLMAYAN VE GENELGE İLE GETİRİLEN BİR HUSUS OLUP KANAATİMİZCE GENELGENİN YASAL DAYANAĞI BULUNMAMAKTADIR. GENELGENİN BİR BÖLÜMÜNE TEHLİKELİ BİR ŞEKİLDE SIKIŞTIRILMIŞ VE DÜZENLEMEDİR.   

GENELGE BU HALİ İLE  BORÇLANIRKEN DÖNEM SEÇMİŞ OLMAYI BAZI DÖNEMLERİN FAZLA BORÇLANILMIŞ OLMASININ AYLIĞA ETKİSİNİ KALDIRIP  HİÇ DÖNEM SEÇMEMİŞLER İLE AYNI DÜZEYE GETİREN BİR İŞLEME DÖNÜŞMÜŞTÜR.

(İş bu değerlendirme hangi nedenle aykırılık ve çelişkiler bulunduğu başka bir yazının konusudur.)

GENELGENİN İLGİLİ BÖLÜMLERİ  AŞAĞIDADIR

Borçlanılmış Sürelerin İlgili Aylara Mal Edilmesi ve Prime Esas Kazançların Tespiti

Kanunun 5 inci maddesine eklenen son fıkra ile Türkiye’deki sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki sürelerin borçlandırılması halinde bu sürelerin, 5510 sayılı Kanunun 41 inci maddesinde yer alan hükümler esas alınarak Türkiye’deki sigortalılık başlangıç tarihinden, Türkiye’de sigortalılık yok ise borçlanma tutarının tamamen ödendiği tarihten geriye götürülen sürelere ait ilgili aylara mal edileceği öngörülmüştür. Buna göre, borçlanılan sürelerin ilgili aylara mal edilmesi aşağıdaki açıklamalar doğrultusunda gerçekleştirilecektir.

4.1. 1/8/2019 (Dahil) Tarihinden Sonraki Borçlanmalar

1/8/2019 (dahil) tarihinden sonra borçlanılan ve 5510 sayılı Kanunun 4/1-(b) bendi kapsamında değerlendirilen yurt dışı sürelerinin prim ödeme gün sayısının kazanç olarak değerlendirilmesinde 5510 sayılı Kanunun 41 inci maddesi ile geçici 7 nci maddesinin dördüncü fıkrası hükümleri esas alınacaktır.

4.1.1. 1/8/2019 (dahil) tarihinden sonra borçlanma talebinde bulunarak tebliğ edilen borçlanma tutarını ödemiş olanların borçlanılan süreleri ve bu sürelere ait prime esas kazançlarının ilgili aylara mal edilmesinde Kanunda yapılan değişiklikler esas alınacaktır.

Örnek 1: Türkiye’de 2/10/2018-15/10/2018 tarihleri arasında 5510 sayılı Kanunun 4/1-(a) bendi kapsamındaki sigortalı, 15/11/2019 tarihli yurt dışı borçlanma talep dilekçesiyle Kuruma ibraz ettiği belgede kayıtlı olan 1/1/1990-31/12/2006 tarihleri arasında Almanya’da geçen 6120 gün sigortalılık süresinin tamamını borçlanma talebinde bulunmuştur. Tahakkuk eden borçlanma tutarını 3/12/2019 tarihinde ödeyen sigortalının borçlanılan süreleri ve bu sürelere ait prime esas kazançları Türkiye’de ilk işe giriş tarihi olan 2/10/2018 tarihinden geriye götürülen sürelere ait ilgili aylara mal edilecektir.

Örnek 2: Türkiye’de 2/10/2018-15/10/2018 tarihleri arasında 5510 sayılı Kanunun 4/1-(a) bendi kapsamında sigortalı olan ve 15/11/2019 tarihli yurt dışı borçlanma talep dilekçesiyle 3600 gün borçlanmak isteyen sigortalının Kuruma ibraz ettiği borçlanmaya esas belgede 1/1/1990-31/12/2006 tarihleri arasında Almanya’da geçen 6120 gün sigortalılık süresi bulunmaktadır. Buna göre, belgede kayıtlı son tarih olan 31/12/2006 tarihinden 3600 gün geriye doğru olmak üzere 1/1/1997-31/12/2006 tarihleri arasındaki süre borçlanma hesabında esas alınacaktır. Tahakkuk eden borçlanma tutarının tamamını 3/12/2019 tarihinde ödeyen sigortalının borçlanılan süreleri ve bu sürelere ait prime esas kazançları Türkiye’de ilk işe giriş tarihi olan 2/10/2018 tarihinden geriye götürülen sürelere ait ilgili aylara mal edilecektir.

Örnek 3: Türkiye’de sigortalılığı bulunmamakla birlikte, 15/11/2019 tarihli yurt dışı borçlanma talep dilekçesiyle 1/1/1990-31/12/2006 tarihleri arasında Suudi Arabistan’da geçen 6120 gün sigortalılık süresinin tamamını borçlanan ve tahakkuk eden borçlanma tutarını 3/12/2019 tarihinde ödeyen sigortalının borçlanılan süreleri ve bu sürelere ait prime esas kazançları borçlanma tutarının tamamının ödendiği tarih olan 3/12/2019 tarihinden geriye götürülen sürelere ait ilgili aylara mal edilecektir.

Örnek 4: 506 sayılı Kanun kapsamında ilk defa 1/8/2000 tarihinde işe başlayan sigortalı, 9/9/2019 tarihli borçlanma talep dilekçesiyle 5400 gün sigortalılık süresini borçlanma talebinde bulunmuştur. Sigortalının Kuruma ibraz ettiği borçlanmaya esas belgede 1/5/1990-30/4/2000 ve 1/1/2010-6/9/2016 tarihleri arasında Meksika’da geçen sigortalılık süreleri bulunmaktadır. Buna göre, öncelikle belgede kayıtlı son tarih olan 6/9/2016 tarihinden 2406 gün geriye doğru olmak üzere 1/1/2010 tarihine kadarki süre, kalan 2994 gün ise 30/4/2000 tarihinden geriye doğru olmak üzere borçlandırılacaktır. Borçlandırılan 1/1/2010-6/9/2016 süresindeki 2406 güne ait kazançlar belgede kayıtlı son tarih olan 6/9/2016 tarihinden geriye, kalan 7/1/1992-30/4/2000 tarihleri arasındaki 2994 güne ait olan süre ve bu sürelere ait kazançlar ise Türkiye’de ilk işe giriş tarihi olan 1/8/2000 tarihinden geriye götürülen sürelerin ilgili aylarına mal edilecektir.

4.2. 1/8/2019 (Hariç) Tarihinden Önceki Borçlanmalar

4.2.1. 8/5/2008 tarihinden önce borçlanma talebinde bulunanlardan tebliğ edilen borçlanma tutarını bu tarihten önce ya da sonra ödemiş olanlardan, bu tarihten sonra yeni bir borçlanma yapmayanların kazançları, Kanunun geçici 7 nci maddesi uyarınca 5754 sayılı Kanun değişikliğinden önceki kurallar çerçevesinde borçlanma yapılan aylara mal edilecektir.

Örnek 1: Sigortalı 6/7/2007 tarihli yurt dışı borçlanma talep dilekçesiyle 1/1/1985-31/12/2006 tarihleri arasında Fransa’da geçen sigortalılık süresini borçlanarak tahakkuk eden borçlanma tutarının tamamını 3/4/2008 tarihinde ödemiş ve yeni bir borçlanma yapmamıştır. Buna göre, ilgili hangi tarihte aylık talebinde bulunursa bulunsun, borçlanılmış ve 1/1/1985-31/12/2006 tarihleri arasına mal edilmiş olan gün sayıları ve prime esas kazançlarının mal edildiği sürelerde herhangi bir değişiklik yapılmaksızın aylık bağlama işlemleri sonuçlandırılacaktır.

Örnek 2: Örnek 1’deki sigortalının tebliğ edilen borç tutarını 1/1/2020 tarihinde ödediği varsayıldığında borçlanılan süreler ve bu sürelere ait prime esas kazançlar 1/1/1985-31/12/2006 tarihleri arasına mal edilerek aylık bağlama işlemi sonuçlandırılacaktır.

Örnek 3: Türkiye’de sigortalılığı bulunmamakla birlikte, 8/9/2006 tarihli yurt dışı borçlanma talep dilekçesiyle 1/1/1985-31/12/1994 tarihleri arasında Avusturya’da geçen sigortalılık süresini borçlanan ve tahakkuk eden borçlanma tutarının tamamını 2/4/2010 tarihinde ödeyen sigortalı, 5/3/2021 tarihinde 1800 gün sigortalılık süresini borçlanma talebinde bulunmuştur. İlgilinin Kuruma ibraz ettiği borçlanmaya esas belgede 1/1/1985-31/12/2019 tarihleri arasında Avusturya’da geçen sigortalılık süresi bulunmaktadır. Tahakkuk eden borçlanma tutarının tamamını 6/4/2021 tarihinde ödeyen sigortalının 8/9/2006 tarihinde yapmış olduğu borçlanma süreleri de dahil olmak üzere borçlanılan toplam 5400 günlük süresi ve bu sürelere ait prime esas kazançları borcun son ödendiği tarih olan 6/4/2021 tarihinden geriye götürülen sürelere ait ilgili aylara mal edilecektir.

4.2.2. 8/5/2008 tarihinden sonra borçlanma yapanların borç ödeme tarihinin 1/8/2019 tarihinden önce olup olmadığına bakılmaksızın borçlanılan süreler ve bu sürelere ait prime esas kazançların mal edilmesinde 5510 sayılı Kanunun 41 inci maddesinde yer alan hükümler esas alınacaktır.

Örnek 1: 5510 sayılı Kanunun 4/1-(a) bendi kapsamında ilk defa 2/10/2018 tarihinde işe başlayan sigortalı, 16/11/2018 tarihli yurt dışı borçlanma talep dilekçesiyle 6120 gün sigortalılık süresini borçlanma talebinde bulunmuştur. Sigortalının Kuruma ibraz ettiği borçlanmaya esas belgede 1/1/1990-31/12/2006 tarihleri arasında Almanya’da geçen sigortalılık süresi bulunmaktadır. Tahakkuk eden borçlanma tutarının tamamını 3/2/2019 tarihinde ödeyen sigortalının borçlanılan süreleri ve bu sürelere ait prime esas kazançları Türkiye’de ilk işe giriş tarihi olan 2/10/2018 tarihinden geriye götürülen sürelere ait ilgili aylara mal edilecektir.

 Örnek 2: Örnek 1’deki başvuru sahibinin Türkiye’de sigortalılığının bulunmadığı ve borçlanma tutarının tamamını 14/2/2019 tarihinde ödediği varsayıldığında, borçlanılan süreler ve bu sürelere ait prime esas kazançlar borçlanma tutarının tamamının ödendiği 14/2/2019 tarihinden geriye götürülen sürelere ait ilgili aylara mal edilecektir.

Örnek 3: 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında ilk defa 4/2/2010 tarihinde işe başlayan sigortalı, 28/7/2018 tarihli dilekçe ile 1/1/1995-31/12/2009 tarihleri arasında Almanya’da geçen 5400 gün sigortalılık süresinin tamamını borçlanmış ve tahakkuk eden borçlanma tutarını 3/9/2018 tarihinde ödemiştir. Sigortalının borçlanılan süreleri ve bu sürelere ait prime esas kazançları, Türkiye’deki sigortalılığının başladığı 4/2/2010 tarihinden borçlanılan 5400 gün geriye götürülerek, 3201 sayılı Kanunun geçici 7 nci maddesi gereğince 1/10/2008 tarihine kadarki süre 4/1-(b), 1/10/2008 tarihinden sonra (31/12/2009 tarihine kadarki süre) ise 4/1-(c) kapsamında sigortalılık süresi olarak borçlanılan süreler ilgili aylara mal edilecektir.

4.2.3. Yukarıdaki 4.2.2. maddesinde belirtilenlerden Kanunda yapılan değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce aylık bağlanmış olanlar ile aylık bağlanması için talepte bulunup aylık başlangıç tarihi 1/8/2019’a (dahil) kadar olanlar hakkında değişiklikten önceki hükümler uygulanacaktır.

Örnek 1: 1/3/1985-10/1/1999 tarihleri arasında Hırvatistan’da geçen sigortalılık sürelerini borçlanarak ödeyen ve borçlanılan süreleri 5510 sayılı Kanunun 4/1-(a) bendi kapsamında değerlendirilen sigortalı 24/7/2019 tarihinde yaşlılık aylığı bağlanması için talepte bulunmuştur. Talep tarihi itibariyle aylık bağlanması için aranan koşulları yerine getiren sigortalıya 1/8/2019 tarihinden geçerli olmak üzere aylık bağlanacağından, sigortalının borçlandığı ve 1/3/1985-10/1/1999 tarihleri arasına mal edilmiş olan gün sayıları ve prime esas kazançlarının mal edildiği sürelerde herhangi bir değişiklik yapılmaksızın aylık bağlama işlemleri sonuçlandırılacaktır.

Örnek 2: Örnek 1’deki sigortalının 24/5/2019 tarihinde vefat ettiği ve hak sahiplerinin ölüm aylığı bağlanması için 13/11/2019 tarihinde talepte bulunduğu varsayıldığında, hak sahiplerine bağlanacak aylık, ölüm tarihini takip eden 1/6/2019 tarihi itibariyle bağlanacağından, borçlanılmış olan sürelere ait gün sayıları ve prime esas kazançlar1/3/1985-10/1/1999 tarihleri arasına mal edilerek aylık bağlama işlemi gerçekleştirilecektir.

 4.2.4. Yukarıdaki 4.2.2. maddesinde belirtilenlerden aylık bağlanması için yazılı istekte bulunan ve aylık başlangıç tarihi 1/8/2019 (hariç) tarihinden sonra olanların borçlanma süreleri, bu bölümün 4.1. maddesinde yapılan açıklamalar doğrultusunda ilgili programlarda gerekli değişiklikler yapılarak aylık bağlama işlemi sonuçlandırılacaktır.

(Kaynak: Ali Tezel | 02.09.2019)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.