Vergi tahsilinde IV. Murat taktiği

Maliye Bakanı Kemal Unakıtan’ın vergi kayıp ve kaçağını azaltmak için “tebdili kıyafet” alışveriş yapan vergi timlerini görevlendireceğini denetimin yöntemi şekillenmeye başladı.

Uygulamanın başlamasıyla birlikte vergi denetim elemanlarına günlük harcama yetkisi verilip alışverişe gönderilecek. Maliyeciler, denetim yapacakları sektör veya mekana göre dilenci, “karı-koca” ya da saçlı sakallı turist gibi kılıklara bürünüp para harcayacak.

ESKİ YÖNTEMLER MASADA

Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) “Paralı Denetim” adı verilen yeni denetim modeli üzerinde çalışmalara başladı. Başkanlık, uygulamada kesin başarı elde edebilmek için geçmiş yıllarda uygulanan yöntemleri tarıyor. Beğenilen yöntemler, yeni kamufle yöntemlerle birlikte yeni dönemde uygulanacak. Bunun için denetim elemanları sıkı bir eğitimden geçirilecek.

HARCIRAHTAN HARCAMA

Tebdili kıyafet denetim modeli ilk olarak KDV’nin yeni başladığı 1986 yılında uygulandı. Mükelleflere fiş verme alışkanlığı kazandırılması ve belge düzeninin yerleşmesi amacıyla yapılan ve uzun yıllar uygulanan yöntem harcırahlı harcama esasına dayanıyor. Buna göre, denetim elemanlarına günü birlik harcama yetkisi veriliyor. Elemanlar, bu paralarla özellikle kaçağın yoğun olduğu hizmet sektörlerinde müşteri gibi alışveriş yapıyor ya da hizmet satın alıyor. Fiş vermeyen mükelleflere ceza kesilirken, denetim elemanı harcadığı tutarın belgesini getirip harcırahını kapatıyor.

SAÇLI SAKALLI TURİST MEMUR

Tebdili kıyafetli denetim her işyerine değil, önceden şüphe uyandıran ve şikayet alınan şirket ve işyerlerine yapılacak. Maliyeciler, her sektörün müşteri profiline uygun kılığa bürünecek. Örneğin, turistik bir tesisi denetleyen elemanlar saç ve sakalı uzatıp turist kılığına girecek ve yabancı dil konuşacaklar. Gerektiğinde bay ve bayan iki memur “evli” görüntüsü vererek lokantada yemek yiyecek. Memurlar diş merkezlerini denetlemek gerektiğinde dişçi koltuğuna dahi oturacaklar.

Erdoğan SÜZER/ ANKARA