Nikâhsız Eş İş Kazası Geçirirse / Mehmet Bulut

 İş kazası sonucu ölümlerde geride kalan hak sahiplerine ölüm geliri bağlanıyor. Peki iş kazasından dolayı eşini kaybeden imam nikâhlılara herhangi bir ödeme yapılabiliyor mu? 

Geçen hafta isimsiz bir e-posta aldım. E-postayı gönderen kişi bir yakınının başına gelenleri anlatmış. Resmi nikâhı olmayan ve imam nikâhı ile köyde yaşayan bir karı-koca var. 2015 başında, erkek şehre çalışıp para kazanmaya geliyor, bir inşaatta da iş buluyor. Birgün inşaatta çalışırken iskeleden düşüyor ve ölüyor. Geride kalan kadın ise biçare köyde kalıyor. Daha sonra iş kazası olduğu için SGK'ya başvuruyor ancak resmi nikâh olmadığı için kendisine aylık bağlanmayacağı söyleniyor. E-postayı gönderen kişi eşini kaybeden kadın için ne yapılabileceğini soruyor.
Ne yazık ki ülkemizde, özellikle İç ve Doğu Anadolu'da, halen resmi nikâh olmaksızın, imam nikâhıyla kurulan ve devam ettirilen evlilikler var. Bu durum ülkemizin sosyolojik bir gerçeği. Ancak yasalarımızda, bir evlilik müessesesinden bahsedilebilmesi için resmi nikâh şartı bulunuyor. Bunlardan birisi de sosyal güvenlik ile ilgili 5510 sayılı kanun.

Ölüm geliri için resmi nikâh şart
İş kazası sonucu ölümlerde geride kalanlara sağlanan en önemli hak ölüm geliri bağlanması. İş kazası sonucu ölen kişi bir gün dahi çalışmış olsa hak sahiplerine ölüm geliri bağlanmakta. Söz konusu hak sahiplerinden birisi de dul kalan eş.
Sigortalının ölümü ile dul kalan eşe gelir bağlanabilmesi için ölüm tarihinde aralarında yasal bir evlilik ilişkisinin bulunması gerekli.
Bu nedenle, karı-koca gibi birlikte yaşama veya imam nikâhı ile evlenmiş olma bu kişilere hak sahibi niteliğini kazandırmıyor.
Ölümden önce resmi bir evlilik yapmış olmalarına rağmen, ölüm tarihinden önce boşanılmış olması halinde de geride kalan eşin ölen sigortalıdan dolayı gelir alma hakkı bulunmuyor.

Nikâhsız Eş DYK Tazminatı Alabilir
Başlığı okuyunca “Nedir bu DYK tazminatı” diye sorabilirsiniz. Hukuk sistemimizde iş kazası sonucu ölümlerde geride kalan hak sahiplerinin dava açıp iş kazasında kusurlu olan işverenden isteyebilecekleri bir tazminat var. Bu tazminatın adı “Destekten Yoksun Kalma Tazminatı”.
Öyle ki bu tazminatı isteyebilecekler arasında resmi nikâhı olmayan eş de bulunuyor. Ancak bunun için erkek ve kadın arasında düzenli ve devamlı olarak ortak bir yaşam sürdürme ve birbirine maddi destek olma şartı bulunuyor.
Bu uygulama ile iş kazası sonucu ölen işçinin muhtemel yaşam süresi içinde çalışarak geride kalanlara yapacağı maddi destek hesaplanıyor ve toptan olarak tazminat şeklinde ödeniyor.
Yani nikâhsız eş de bu davayı açarak toplu şekilde destekten yoksun kalma tazminatını talep etme hakkına sahip.

Çocukların Durumu Nasıl?
İş kazası sonucu ölümlerde ölüm geliri bağlanması açısından hak sahiplerinden birisi de çocuklar.
Ölüm geliri bağlanabilmesi için çocukların çalışmıyor olması ve kendi çalışmaları nedeniyle SGK'dan aylık/gelir almıyor olmaları gerekli. Bunun dışında, evli olup olmadıklarına bakılmaksızın, erkek çocukların yükseköğrenim görmeleri halinde 25 yaşını doldurmamış olmamaları, ortaöğrenim görmeleri halinde 20 yaşını doldurmamış olmaları, herhangi bir eğitim kurumunda öğrenim görmemeleri halinde ise 18 yaşını doldurmamış olmaları şartı var.
Kız çocuklarının ise evli olmamaları gerekli. Kız çocuklarına ölüm geliri bağlanabilmesi için herhangi bir yaş ya da öğrenim durumu şartı yok.
Peki çocuk nikâhsız eşten dünyaya gelmişse ne olacak? Ölüm geliri bağlanmasında evlilik bağı içinde doğan çocuklar hak sahibi sayılıyor. Ancak, sigortalı tarafından evlat edinilmiş, tanınmış veya nesebi düzeltilmiş yahut babalığı hükme bağlanmış çocuklar da hak sahibi oluyorlar. Dolayısıyla bu çocuklara ölüm geliri bağlanması mümkün.

(Kaynak: Meydan Gazetesi | 14.10.2015)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.