Yaşını İşe Girmeden Düzelt Yoksa Emeklilik Süren Uzar / Okan Güray Bülbül

 Özellikle Doğu illerinde, kişilerin nüfusa geç kaydettirilmeleri çok yaygın. Bunu düzeltmek isteyenler sigortalı olmadan önce başvuru yapmalı. İşe başladıktan sonra yapılan başvurular emeklilik süresinde dikkate alınmaz. 

Bir kişinin emekli olabilmesi için genel olarak üç temel şart vardır. Bunlardan ilki prim ödeme gün sayısıdır. Yani sigortalı adına kaç gün prim yatırıldığı bir kişinin emekli olup olamayacağını belirler. İkinci koşul sigortalılık süresidir. Bir kişinin sigortaya girişi ile emekli olacağı tarih arasında belirli bir sigortalılık süresini doldurması gerekmektedir. Üçüncü koşul ise belirli bir yaşı doldurmaktır.   

2008'DE YÜKSELTİLDİ 

Emekli olabilmek için gerekli üç koşul arasında sigortalıları en çok zorlayan şart yaş şartıdır. 1 Ekim 2008 sonrası emeklilik yaşları kademeli geçişle yükseltildiğinden, yaş şartı ilerleyen yıllarda sigortalıların tamamını etkileyen en önemli şart haline gelecek. İlk kez sigortalı olunan tarihe göre emeklilik için yaş şartı değişmekle birlikte bu durumdaki bir kişi ortalama 15 yıl emekli olabilmek için gerekli yaşı doldurmayı bekleyecek. Toplumumuzda yeni doğan çocuğa ölen kardeşinin kimliğinin verilmesi, doğum tarihinin nüfusa geç bildirilmesi gibi nedenlerle yanlış doğum tarihlerine sıkça rastlanıyor. Bu durumları bir an önce düzeltmek çok önemli. Aksi takdirde sigortalı olduktan sonra yapılan yaş düzeltmeleri ne yazık ki, emekliliği öne çekmiyor. Ayrıca yetim aylığının da daha kısa süre alınmasına neden olabiliyor. Yani kişi yaşını ilk kez sigortalı olunan tarihten önce mahkeme kararıyla yaşını düzeltmişse, emeklilikte düzeltilmiş yaş üzerinden değerlendirme yapılıyor ve bu kişinin emekliliği için gerekli süre kısalıyor.  

STAJ YAPAN ETKİLENMEZ

Staj yapan kişiler için staj süresince yalnızca kısa vadeli sigorta kolları primi yatırılır. Bu yüzden stajyerler için emeklilik yaşı belirlenirken, ilk kez işe girdikleri tarihteki yani uzun vadeli sigorta kollarına tabi oldukları tarihteki yaşları dikkate alınır. Bu yüzden staj yaptıktan sonra mahkeme kararıyla yapılan yaş düzeltmeleri emeklilik tarihini öne çeker.

Farklı uygulamalar var 

ÖLÜM sigortasından yararlanacak hak sahibi çocuklarda, ölen sigortalının ilk kez uzun vadeli sigorta kollarına tabi olduğu tarihteki nüfus kütüklerindeki yaşları, çocuklar eğer sigortalı çalışmaya başladıktan sonra doğmuşlar ise, nüfus kütüklerinde ilk yazılan doğum tarihleri dikkate alınacaktır. Bu tarihlerle hak sahibi durumdaki kişilerin ilk kez uzun vadeli sigorta kollarına tabi oldukları tarihler farkılysa, önceki tarih esas alınmaktadır.

Memurun hatası düzeltilir

NÜFUS kütüğüne ilk defa kayıt olunurken yazılan doğum tarihinin; nüfus kütüğünün yenilenmesi sırasında, nüfus kütüklerinin naklinde, Türk vatandaşlığına geçenlerin Türkiye’deki nüfus idaresi kayıtlarına hatalı işlenmesi halinde yapılan düzeltmeler ise bu durumların belgelenmesi ve mahkeme kararına bu durumun işlenmesi halinde dikkate alınır. Yani bu şekildeki hatalar sonucu sigortalılar mağdur edilmez.
 
3 SORU 3 CEVAP

Staj sonrası doğum borçlanılabilir

SORU: 1996 yılında bir ay süreyle bir şirkette staj yapmıştım. 2000 yılında ise bir doğum yaptım. 2002 yılında da çocuğum iki yaşına geldiğinde yeniden işe girdim. Bu doğumu borçlanma şansım var mı? Ayşegül Taşçı
CEVAP: Yaptığınız staj süresince uzun vadeli sigorta kolları primi yatırılmaz. Dolayısıyla staj girişiniz de emeklilikte dikkate alınmaz. Ancak staj girişi sonrası yapılan doğumları kadın sigortalıların borçlanma hakkı vardır. Dolayısıyla bu doğumu borçlanma hakkınız var. 

Gelir testi yaptırmadan sağlıktan yararlanırsınız 

SORU: Bundan yaklaşık 6 ay önce işimden ayrıldım. İşsizlik sigortam önümüzdeki ay bitiyor. İşsizlik sigortasından yararlanma sürem bittiğinde gelir testi yaptırmam gerekecek mi? Hakan Kesici
CEVAP: Son bir yıl içinde 90 gün hastalık sigortasına prim ödenmiş ise işten ayrıldıktan sonraki 100 gün boyunca sağlıktan yararlanmanız mümkün. Dolayısıyla işsizlik sigortası sonrası da kalan günler için sağlıktan gelir testi yaptırmadan yararlanabilirsiniz.

İzin vermiyorsa haklı fesih yapın

SORU: İşverenim yıllık iznimi vermiyor. Kıdem tazminatımı alarak işten ayrılabilir miyim? Ahmet Güler
CEVAP: Yıllık izninizi kullandırmadığı için iş sözleşmesini feshederek kıdem tazminatına hak kazanabilirsiniz. Ancak bu durumda tazminatınızı mahkeme kararıyla almanız gerekir

(Kaynak: Akşam Gazetesi | 08.04.2014)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.