Serdar Karakuş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
serdar@vertax.com.tr
www.vertax.com.tr

Vergi Cezaları İle SMMM/YMM Tarifesindeki Orantısızlık

Son dönemlerde sıkça gündeme gelen yüksek vergi cezalarına ilişkin birçok serzeniş görüyoruz, ki bunların çoğu haklı serzenişler olsa da esas sorunun cezalar değil, vergi suç ve cezalarındaki tutarlar ile SMMM/YMM asgari ücret tarifesindeki orantısızlıktan kaynaklandığı artık görmek gerekiyor.

Vergi cezalarını caydırma yöntemi ve vergiye “gönüllü” uyumun “zorunlu” yansıması olarak tanımlıyorum. Zira Gelir İdaresi her fırsatta “vergiye gönüllü uyum” kavramını kullanarak birçok yükümlülüğü devreye almakta ve buna uyulmaması durumunda cezai yaptırımları devreye sokmaktadır. Gelir İdaresi tırnak içinde gönüllü dese de burası Türkiye olduğundan birçok uygulamada zorunlu olarak işlem yaptırabilmektedir. 

Suç ve Ceza birbirinin ayrılmaz parçasızdır, ortada bir suç, yani vergi suçu varsa cezası da olmalı elbette. Buna kimsenin itiraz etmemesi gerekir. Ancak bu noktada iyi bir orantı kurulması gerekiyor.

Vergi Cezaları neden bu kadar yüksek?

Aslında bu sorunun cevabı için öyle çok da eskilere gitmeye gerek yok. 02/08/2024 tarihli ve 32620 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 7524 Sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 10. ve 11. Maddeleri ile Vergi Usul Kanununun “Usulsüzlük Dereceleri ve Cezaları” başlıklı 352. Maddesi ile  “Özel Usulsüzlükler ve Cezaları” başlıklı 353. Maddesinde yapılan değişiklikler ile cezalar bir anda 20 kat Evet yanlış okumadınız tam 20 kat birden artırıldı.

Yani bir anda 2024 yılında sermaye şirketleri için 1.derecede özel usulsüzlük cezası 1.100 TL’den 20.000 TL’ye çıktı. Ve şuan bu tutar 28.000 TL’dir.  Şayet 7524 sayılı kanun ile bir anda ceza tutarları 20 kat artırılmamış olsaydı söz konusu ceza 2025 yılı için 1.500 TL olacaktı..

SMMM/YMM Asgari Ücret Tarifesinde Durum ve Cezalar Arasındaki Orantısızlık!

Yukarıda zikrettiğim üzere Vergi cezaları bir gecede 20 kat artarak gelmiş. Fakat SMMM/YMM Asgari ücret tarifesi 2024 yılından  2025 yılına sadece %40 oranında artmıştır. 2024 yılı artışını kattığımızda dahi 1 kat anca yapmaktadır.

2025 yılı için resmi gazetede yayınlanan tarifeye göre . 1.Grup İstanbul ilinde 1-10 çalışanı olan bir limited şirketin defter tutma bedeli KDV dahil 4.000 TL civarındadır !!

Peki bu şirketin bir beyannamesinin veya e-defterin süresinde verilmemesi durumda kesilecek ceza nedir 28.000 TL,  Şayet bu durum idarece takdiren tespit edilir ise ne kadardır. X2 =56.000 TL

Basit boş bir beyannamenin süresinde verilmemesinin cezası (idarenin tespiti ile) 56.000 TL olduğu bir ortamda, aylık KDV dahil 4.000 TL ile tutulan limited şirkete ilişkin bu cezanın ödenebilmesi için bu mükellefin yaklaşık 16 aylık yani 1,5 senelik muhasebe defter tutma ücretine tekabül etmektedir.

Aynı şekilde söz konusu mükellefe ilişkin sadece bir kere tek düzen hesap planına uymamadan kesilecek ceza 90.000 TL olduğuna göre bu cezanın ödenebilmesi için bu mükellefin yaklaşık 27 aylık yani 2,5 senelik muhasebe defter tutma ücretine tekabül etmektedir.

YMM tarafında ise 2025 yılı asgari YMM tarifesine göre bir şirketin KDV dahil tasdik ücreti aylık KDV Hariç 10.500 TL dir.  Burada dahi söz konusu usulsüzlük cezasının beyanda 5 katı TDHP uyulmamasında da 8 katına tekabül etmektedir.

Peki bu yük bu şekilde kaldırılabilir mi? Bu işte Asgari Tarife ile ceza tarifesi arasında ciddi tutarsızlık yok mu?

Ceza tarifeleri 7524 kanunla 20 Kat artırılmışken SMM tarifesinin sadece %40 artırılması kabul edilebilir mi?

Diyeceksiniz ki ceza meslek mensubuna değil, mükellefe kesiliyor Evet doğru. Ancak işi yapan süreci yöneten bünyede veya büroda SMMM/YMM’lerdir. Dolayısıyla vergi cezalarında mükellef ile doğrudan muhatap olmaktadırlar.

Hata ve unutma insana mahsus bir özelliktir. Söz konusu vergi cezaları mükelleflerin kendi hata ve kusurlarından kaynaklanacağı gibi SMMM/YMM’lerinde hata veya unutmalarından kaynaklanabilir. Örneğin tek düzen hesap planına uymama  cezası gibi.

Bugüne kadar vergi cezaları ile SMMM/YMM asgari tarifesinde bu kadar derin bir uçurum yoktu. Aslında SMMM/YMM asgari tarifesi uzun zamandır bırakın enflasyonu,  yeniden değerleme oranlarının bile altında belirlendiğinden ve bir gecede ceza tutarlarının 20 kat artırılmasından dolayı bu kadar ciddi farklar oluşmaya başladı.

Peki biz resmi gazetedeki tarifeye göre değil Türmob’un “tavsiye niteliğindeki” tarifesine göre gidelim diyebilirsiniz. Türmob’un “tavsiye niteliğindeki tarifesindeki en ama en yüksek  yani 60 MB defteri olan yüzlerce çalışanı olan bir firmanın SMM ücreti 19.166 TL dir. Tam tasdik ise 20.000 TL dir. Bu tutarlar bile sermaye şirketleri için en düşük ceza olan 28.000 TL’den ciddi anlamda yüksektir.

Ceza ve Gelir arasında Orantısızlık sadece SMMM/YMM asgari tarifesinde değil, mükellefler arasında da ciro/aktif büyüklük/ kar bağlamında da vardır. Örneğin aylık cirosu yüzbin TL olan mikro bir şirket ile devasa büyüklükteki holdingin basit bir özel usulsüzlük cezasında aynı tutarları ödemeleri de adil değildir.

Cezalar olmalı ancak nasıl ki eşit işe eşit ücret kavramı varsa eşit gelire uygun cezalar olmalı. Bu kadar yüksek cezaların olduğu bir vergilendirme sisteminde SMMM/YMM’lerin makul seviyede bir tarife olmaksızın bu devam etmesi sürdürülebilir bir durum değildir.

Duruma bir de farklı bir açıdan bakalım; şayet vergi beyannameleri SMMM’ler aracılığı ile değil de vergi dairesi memurları tarafından verilmiş olsun. Ve cezalar ile  memur maaşları da şimdiki gibi olsun. Şuan ortalama düz bir memur yaklaşık 50-60 bin TL maaş aldığına göre, memurun bir beyanı yanlış veya süresi dışında beyan etmesi durumunda maaşının yarısına denk gelen 28.000 TL özel usulsüzlük cezası kesilir miydi?  Muhtemelen Hayır! diyeceksiniz. Zira böyle bir durumda bu kadar cezanın yüksek olduğu bir sistemde çalıştıracak memur bulunmaz.

Peki; SMMM/YMM’lerin suçu ne? Bu işi yapmasınlar mı isteniyor? Şuan vergi beyanlarının %100’ü elektronik ortamda alınıyor birçok işlem elektronik ortamda vergi dairelerine iş yükü oluşturmadan yapılıyor ise bunda SMMM/YMM’lerin çok ciddi payı vardır.

Bu vesileyle cezaların 20 kat arttığı bir ortamda sağlık bir beyan bildirim olması isteniyor ise Gelir İdaresinin en önemli paydaşı olan meslek mensuplarının da ücret tarifesinin tavsiye olarak değil RESMİ olarak makul seviyelere çıkartılmasını temenni ederim.

13.10.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.