Nurullah Çuhadar
Yeminli Mali Müşavir
E. Vergi Müfettişi
ncuhadar@msn.com

KURGAN Rehberi Işığında Mali Müşavirlerin Sorumluluğu

1. Giriş

1 Ekim 2025 tarihinden itibaren uygulamaya konulan Sahte Belgeyle Mücadele Stratejisi ve bu kapsamda geliştirilen Kuruluş Gözetimli Analiz (KURGAN) Sistemi, vergi denetiminde yeni bir dönemi başlatmıştır. Bu sistem, hem mükellefleri hem de mali müşavirleri (SMMM ve YMM) ilgilendiren yeni sorumluluk alanları ortaya çıkarmaktadır.

Rehber, mükelleflerin risk durumlarından haberdar edilmesi ve sahte belge kullanımının erken tespiti amacıyla hazırlanmakla birlikte, mali müşavirlerin bu süreçteki rolü danışmanlık, bilgilendirme ve mesleki özen borcu ekseninde değerlendirilmelidir.

2. KURGAN Sisteminde Meslek Mensubunun Rolü

Rehberin Soru 13/Cevap 13 bölümüne göre, KURGAN yazıları mükelleflere gönderilen bilgi isteme yazılarıdır ve meslek mensuplarından doğrudan bilgi talep edilmemektedir. Bununla birlikte mali müşavirlerden şunlar beklenmektedir:

• KURGAN yazılarının anlamı ve hukuki niteliği konusunda mükellefleri bilgilendirmek,
• Mükellefin riskli işlemleriyle ilgili değerlendirme yapmasına rehberlik etmek,
• Beyanname veya kayıt düzeltme ihtiyacı doğarsa uygun muhasebe düzenini sağlamak.

Dolayısıyla meslek mensubu, KURGAN sürecinde idari bir taraf değil, ancak mesleki sorumluluk taşıyan rehber bir aktör konumundadır.

3. Hukuki Dayanak ve Sorumluluk Alanları

Mali müşavirlerin sorumluluğu aşağıdaki düzenlemelere dayanır:

• VUK m.227-230: Belgelerin ve kayıtların doğruluğunu sağlama yükümlülüğü.
• VUK m.356: Yanıltıcı belge düzenlenmesini engelleme ve doğru beyanda bulunma yükümlülüğü.
• 3568 sayılı Kanun m.47: Meslek mensubunun mesleki özen borcu ve etik sorumluluğu.
• TÜRMOB Meslek İlkeleri: Düzgün bilgilendirme ve mesleki sadakat yükümülüğü.

Bu kapsamda, mali müşavirlerin KURGAN sürecini tamamen göz ardı etmesi, mesleki ihmal veya özen borcunun ihlali olarak değerlendirilebilir.

4. Sorumluluk Türleri Açısından Değerlendirme

Sorumluluk Türü	Mali Müşavirin Yükümülüğü	Rehberdeki Dayanak
Vergisel Sorumluluk	Bilgi isteme yazılarına eksik veya hatalı cevap verilmesini önlemek	VUK m.148, 355; Soru 6-8
Mesleki Sorumluluk	Riskli işlemlerde mükellefi bilgilendirmek, rehberlik etmek	Soru 13, 15
Disiplin Sorumluluğu	Riskli işlemleri gizlemek veya uyarmamak	TÜRMOB Meslek İlkeleri
Cezai Sorumluluk	Bilerek sahte belge düzenlenmesine aracı olmak	VUK m.359 ve Rehber'deki kast unsuru vurgusu

5. Uygulamada Dikkat Edilmesi Gerekenler

1. KURGAN yazısı alan mükelleflerin işlemleri, mali müşavir tarafından gözden geçirilmeli ve gerekirse düzeltme beyanı hazırlanmalıdır.
2. Mükellefe, yazının cebri bir talep olmadığı, ancak olası bir inceleme sürecinin ön sinyali olduğu anlatılmalıdır.
3. Meslek mensubu, yapılan tüm değerlendirme ve yazışmaları çalışma dosyasına kaydetmeli ve olası bir denetimde özen borcunu yerine getirdiğini ispat edebilmelidir.
4. YMM’ler için, KDV iade raporlarında veya tam tasdik raporlarında KURGAN riskli mükellefler için ayrı bir risk değerlendirmesi notu düzenlenmesi tavsiye edilir.

6. Sonuç

KURGAN Rehberi, mali müşavirleri doğrudan bir cezai sorumluluğa karşı karşıya getirmemektedir; ancak meslek mensuplarına erken uyarı mekanizmasını doğru yorumlama ve mükellefi bilgilendirme görevi yüklenmektedir. Bu görevin ihmal edilmesi, mesleki etik ve özen borcu açısından sorumluluk doğurabilir.

Sonuç olarak, mali müşavirlerin KURGAN sürecini pasif bir izleyici olarak değil, aktif bir rehber ve koruyucu rolüyle yönetmeleri; hem mükellef haklarının korunması hem de mesleki itibarlarının güvencesi açısından büyük önem taşımaktadır.

16.10.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.