Mehmet Yıldırım
Vergi Usul Kanununun 370 inci maddesinin Hazine ve Maliye Bakanlığı’na vermiş olduğu yetkiye istinaden; Vergiye gönüllü uyum ve denetimlerdeki etkinliğin artırılması gibi amaçlarla verginin ziyaa uğradığına ilişkin haklarında ön tespit yapılan mükelleflere izaha davet yazıları gönderilmektedir. Gönderilen yazıların başında, sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge (SMİYB) kullanma ön tespitli yazılar bulunmaktadır. Bu yazılardan anlaşılması gereken husus; ön tespite konu olan mükellef hakkında sahte belge düzenleme yönünden rapor tanzim edildiği, mükellef tarafından düzenlenen satış faturaların 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 359/b maddesinde tanımlanan sahte belgeler olduğu, bu nedenle sahte belgeye ait ve ilgili dönem KDV beyanlarına aktarılan KDV tutarlarının tenzil edilmesi gerektiğidir. İzaha davet yazısına konu olan mükellef hakkındaki unvan, dönem, tutar, referans numarası gibi bilgiler yazı ekinde yer alan ön tespit tutanağında bulunmaktadır.
İzaha davet yazısının tebliğ edildiği tarihten itibaren 30 gün içerisinde referans numarası kullanılarak düzeltme beyannamesi verilmesi ve tahakkuk edecek vergilerin izah zammıyla aynı sürede ödenmesi şartıyla vergi ziyaı cezası %20 ( indirimli olarak) oranında kesilecektir. Bunun yanında mükellef hakkında söz konusu alış işlemiyle sınırlı olmak kaydıyla vergi incelemesine veya takdir komisyonuna sevk işlemi yapılmayacaktır. Mükellefler tarafından dikkat edilmesi gereken bir husus, 30 gün içerisinde düzeltme beyannamesi verilmesinin yanında bu süre zarfında ödemenin de yapılması gerekmektedir. Söz gelimi, izaha davet yazısının tebliğ edildiği tarihten itibaren 20 gün sonra düzeltme beyannamesi verilmiş ise, tahakkuk eden vergiler ve izah zammı için kalan ödeme süresi 10 gün olacaktır. Düzeltme sonrası hazırlanan tahakkuk fişlerinde ödeme yapılması gereken son gün yazmaktadır. Mükellefler tarafından dikkat edilmesi gereken bir diğer husus ise; vergi aslı ve ona bağlı hesaplanan izah zammı için ödenme şartı varken vergi ziyaı cezası için ödenme şartı yoktur.
Hiç verilmemiş beyannameler izaha davet kapsamında verilirken beyanname uygulamalarının “Özel Onay” kısmında yer alan “İzah” seçeneğinin seçilmesi ve Ön Tespit Tutanağında yer alan referans numarasının yazılması gerekmektedir. Eğer referans numarası yazılmadan düzeltme verilirse, sistem otomatik olarak Kanuni Süresinde Sonra (KSS) verilmiş gibi kabul edip, vergi ziyaı cezası %50 oranında hesaplayacaktır. Pişmanlık talepli düzeltme verilemeyeceği hususu dikkat edilmelidir.
Yukarıda bahsedilen şartlarla %20 oranında (indirimli olarak) kesilecek vergi ziyaı cezası için izaha davet yazısının SMİYB kullanma ön tespitli olması nedeniyle mükelleflerin tarhiyat sonrası uzlaşma hakkı bulunmazken ( 213 Sayılı VUK 370/b), düzeltme beyannamesi verilme aşamasında talep kutucuğunun işaretlenmesi halinde 213 sayılı Kanunun 376. maddesi kapsamında cezada indirim müessesesinden yararlanabilecektir. Faydalanma halinde mükellefler %10 oranında vergi ziyası cezası ödeyecektir. KSS kapsamında verilen düzeltme beyannamelerinde hesaplanan %50 oranlı vergi ziyası cezası için mükelleflerin tarhiyat sonrası uzlaşma hakkının olduğunu da belirtmek gerekir.
Mükellef tarafından 30 gün içinde düzeltme beyannamesi verilir ancak aynı süre içerisinde ödeme yapılmazsa; ödeme şartı ihlal edilmiş sayıldığından izah kapsamında verilen düzeltme beyannamesi KSS kapsamında verilen düzeltmeye döner ve %20 oranında hesaplanan vergi ziyaı cezası %50 oranına ikmal edilir.
04.11.2025
Kaynak: www.MuhasebeTR.com 
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.
>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.279 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.