Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

Öz Sermaye Kalemlerine Ait Enflasyon Farkları Ortaklara Dağıtılabilir. Ama Bir Şartla

Değerli okurlar, bu hafta sıkça sorulan bir konuya değineceğiz. Öz sermaye kalemlerine ait oluşan enflasyon fark hesapları ortaklara dağıtılabilir mi? Dağıtılırsa bir vergilendirme olur mu?

PASİF KALEMLERE AİT ENFLASYON FARK HESABI BAŞKA HESABA NAKLEDİLDİĞİ VEYA İŞLETMEDEN ÇEKİLİRSE VERGİYE TABİDİR

213 sayılı Vergi Usul Kanununun;

- Mükerrer 298 inci maddesinin (A) fıkrasında,"...

5...

Pasif kalemlere ait enflasyon fark hesapları, herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledildiği veya işletmeden çekildiği takdirde, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye tâbi tutulur.  Ancak öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farkları düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararlarına mahsup edilebilir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilebilir; bu işlemler kâr dağıtımı sayılmaz.

Denilmektedir. Dolaysıyla öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farklarının sermayeye ilavesinde hiçbir beis bulunmamaktadır.

555 SIRA NOLU VUK GENEL TEBLİĞİNİN 55.MADDESİ KİLİT MADDEDİR

555 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin;

- 55 inci maddesinde,"(1) Tebliğin üçüncü bölümüne göre 2023 yılı hesap dönemine ait bilançonun düzeltilmesi sonucu oluşan geçmiş yıllar kârları hesabında takip edilen; 2023 yılı enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan geçmiş yıl kârının herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi durumunda, nakledilen veya çekilen tutar bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin bu dönemde gelir veya kurumlar vergisine tabi tutulacaktır.

Ayrıca işletmeden çekilen değerler, elde edenlerin hukuki statüsüne göre kâr payı stopajına tabi tutulacak ve kâr paylarının vergilendirilmesine ilişkin hükümler doğrultusunda vergilendirilecektir.

Burada şunu anlıyoruz. Enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan, örneğin 2023 yılındaki geçmiş yıl karının ortaklara dağıtılması halinde hem gelir veya kurumlar vergisine tabi tutulacak hem de kar payı stopajı hesaplanacaktır. Ancak söz konusu 570 gerçek kişiye ödenirse yani ortak gerçek bir kişi ise kar payı stopajı yapılacak olup söz konusu ortak bir başka tüzel kişi firma ise kar payı stopajı yapılmayacaktır.

ORTAĞA DAĞITILAN TUTARA İLİŞKİN BRÜT ÜZERİNDEN Mİ KURUM/GELİR VERGİSİ ÖDENECEK YOKSA NET TUTAR ÜZERİNDEN Mİ ?

Söz konusu bu durum çokça sorulan ve merak edilen hususlardan biridir. Örneğin 2023 yılında oluşan geçmiş yıl karını ortağa dağıtacağımız zaman, dağıtılacak tutar net mi kabul edilecek ve kurumlar vergisi onun üzerinden mi ödenecek yoksa dağıtılan tutarı kurumlar vergisi oranında brütleştirip onun üzerinden mi kurumlar vergisi hesaplanacak.

Konu ile ilgili çok yakın zamanda verilen bir özelgenin sonuç kısmını paylaşarak makaleyi bitirmek istiyorum.

İstanbul Defterdarlığı Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğünün 28.02.2025 tarih ve E-64597866-105-290983 sayılı özelgesinin sonuç kısmı aşağıdaki gibidir.

“Ayrıca, işletmeden çekilen tutarların brüt olarak dikkate alınması ve bu tutar üzerinden vergisel yükümlülükler düşüldükten sonra kalan tutarın net olarak ortaklara ödenmesi gerekmektedir.

Öte yandan, ortaklara net ödeme yapılması halinde ise, ortakların hukuki durumuna göre vergisel yükümlülükler dikkate alınarak net olarak ödenen tutarların brütleştirilmesi ve brüt tutar üzerinden vergisel yükümlülüklerin hesaplanması gerekeceği tabiidir.”

Faydalı olması dileğiyle…

15.05.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.