İbrahim Döner
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
ibrahimdoner66@gmail.com

İnşaat İşletmelerinin Yapay Zekâ Analizi veya Kurgan Sistemine Takılmaması İçin Dikkat Etmesi Gereken Konular

Son dönemde inşaat işletmelerinin gündemini meşgul eden KURGAN ve maliye idaresinin yapay zekâ risk analizlerine takılmamak için inşaat işletmelerinin dikkat etmesi gereken birtakım konular bulunmaktadır. Bu uygulamalarda yapay zekâ analizleriyle tespitler yapılacak ve bu konularda izahat istenilecek, izahatı yeterli görülmeyenlere idare tarafından eleştiri yapılabilecektir. Azami dikkat gerektiren bu konular, aşağıda başlıklar halinde verilmiştir.

1. Bina şantiyesi işe başlama bildirimini zamanında bildirmemek (sürelere uymamak)
2. Bina şantiyesinin bittiğini vergi dairesine zamanında bildirmemek
3. Birim maliyet, toplam maliyet gibi İnşaat maliyetlerini hatalı hesaplamak
4. Net alan, brüt alan, ortak alan kavramlarını maliyet hesaplarını yaparken hatalı kullanmak
5. Konutta KDV oranını bulamamak, hatalı oran uygulamak
6. Kentsel dönüşüm inşaatının ayrımını yapamamak, KDV oranını hatalı bulmak
7. Vergi mükellefi olmayan arsa sahibine gider pusulası düzenlememek
8. Vergi mükellefi olmayan arsa sahibine arsa payı satış faturası düzenlememek
9. Alt taşeron sözleşme damga vergisini hesaplayıp beyan etmemek
10. Arsa payı satış faturalarını muhasebeleştirmemek, KDV beyanında bildirmemek
11. Arsa sahiplerine kesilen gider pusulasını muhasebeleştirmemek, muhasebe kaydına almamak
12. Gayrimenkul alış-satış işlemlerinde gayrimenkul bedelini gerçek fiyatından düşük göstermek
13. Kredili alış-satış işlemlerinde kredi tutarına dikkat etmemek
14. Değer artış kazancı, ticari kazanç ayrımını mevzuata uygun yapmamak
15. Arsa sahiplerinin sürekli, devamlı, birden çok gayrimenkul satmasına rağmen gelirlerini beyan etmemek
16. Gayrimenkullerde tasarruf devri hakkını hatalı hesaplamak
17. Gayrimenkullerde fiili teslim süresini ve tarihini hatalı hesaplamak
18. Önceden fiili teslim olmasına rağmen (inatla) iskân tarihinde toplu fatura kesmek
19. 7 günlük fiili teslim süresine uymayarak faturaları geç düzenlemek
20. İnşaat devam ederken yapılan gayrimenkul satışlarını gelir tablosuna kaydetmek ve bu satışları kâr-zarar hesabına konu etmek
21. İnşaat devam ederken yapılan gayrimenkul satışlarını KDV beyanında bildirirken hata yapmak
22. İnşaat devam ederken veya topraktan gayrimenkul satışında alınan paraları hatalı muhasebeleştirmek
23. Arsa sahibine kesilen satış faturalarını hatalı kesmek, emsal bedel tutarlarını hesaplamamak
24. Arsa sahibine kesilen faturaları KDV beyanında hatalı bildirmek, matrahı (600) yurtiçi satışlar hesabına yazmamak, KDV’yi (391) ilave edilecek KDV’de göstermek
25. Hangi işlerin inşaat taahhüt işi kapsamında olup olmadığını ayırt etmemek
26. İnşaat taahhüt işlerinin ayrımını yapamamak
27. Yapılan inşaat taahhüt işleri sözleşmelerini incelemeden muhasebe sistemi kurmak
28. İşin başlama tarihini hatalı tespit etmek
29. İşin bitiş tarihini düzgün hesaplayamamak
30. Hakedişlerde KDV’nin doğuş zamanını yanlış hesaplamak
31. Alt taşeron hakedişlerinde fatura kesilme süresine dikkat etmemek
32. Geçici kabul/kesin kabul kavramlarını hatalı uygulamak
33. İşin bitişi, tamamlanması gibi hallerde süreleri geçirmek
34. Gelir vergisi tevkifatını hatalı hesaplamak
35. KDV tevkifatlarını düzgün hesaplamamak
36. İnşaat taahhüt İşleri devam ederken hakediş faturalarını (600) yurtiçi satışlar hesabına yazmak
37. Biten işlerin kâr-zarar beyanı süresini kaçırmak, hatalı dönemde beyan vermek
38. Yıllara yaygın inşaat işi devam ederken kâr-zarar beyan etmek
39. Yıllara yaygın inşaat işleri kazançlarını geçici vergiye konu etmek
40. Gelir vergisi stopaj iadelerini geçici vergiden düşmek
41. Bitmeyen işlerin gelir vergisi stopajını biten işlere mahsup etmek
42. Gelir vergisi stopaj iadesinin zamanını geçirmek
43. Hakedişleri tek düzen hesap planına uymadan hatalı muhasebeleştirmek
44. Yıllara yaygın inşaat taahhüt işleri için kullanılan “2 Seri No'lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğine” uygun olmayan muhasebe hesapları kullanmak
45. Ortak amortismanları dağıtmamak

16.10.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.