Hüseyin Ergut
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Lisanslı SPK Uzmanı
smmm.hergut@gmail.com

Şirketlerin Borsa İstanbul da Halka Arz Süreci Bu Süreçteki Hukuki İşlemler, Vergisel Avantajları ve Diğer Avantajlar İle Dezavantajlar Nelerdir? Bölüm-III

Halka Arz İşlem Görme Sonrası Süreç:

-Bağımsız Denetim Yükümlülüğü;

Payları borsa pay piyasasında işlem gören şirketler, bağımsız denetimden geçmiş yıllık ve altı aylık finansal tablo ve dipnotları ile ara dönem finansal tablo ve dipnotlarını hesap döneminin bitimini izleyen SPK’ tarafından belirlenmiş süreler ve esaslar dahilinde kamuya açıklanmak üzere (KAP) kamuyu aydınlatma platformuna göndermeleri gerekmektedir.

Payları (GİP) gelişen işletmeler piyasasında işlem gören ortaklıklar 3 ve 9 aylık ara dönem finansal raporları hazırlama yükümlülüğü ile 6 aylık finansal raporları ise bağımsız denetimden geçirme yükümlülüğünden muaf tutulmuşlardır.

-Kamuyu Aydınlatma Yükümlülüğü:

Halka açık şirketler, yatırımcıların kararlarını etkileyebilecek açıklamaların zamanında kamuya açıklanmasını sağlamak ve kamuya bilgiyi eş zamanlı olarak ulaştırmakla yükümlüdür. Burada ki temel amaç, fiyatları etkileyecek herhangi bir bilgiden, şirketin mali durumunda ortaya çıkan

Önemli bir değişiklik ve gelişmeden yatırımcıların haberdar edilmesidir.

- Kâr Payı Dağıtımı:

Halka açık anonim ortaklıklarının karlarının dağıtım esasları, Sermaye Piyasası kurulunun II-19.1 sayılı kâr payı tebliğ ile düzenlenmiştir. Tebliğe göre, ortaklıklar, karlarını genel kurul tarafından belirlenecek kar dağıtım politikaları çerçevesinde ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak genel kurul kararıyla dağıtırlar. Ortaklıkların kâr dağıtım politikalarında asgari olarak şu hususları yer verilmelidir.

a) Kâr payının dağıtılıp, dağıtılmayacağı dağıtılacak ise kâr payı dağıtım oranın belirlenmesi,

b) Kâr payının ödenme şekli (nakdi, pay senedi vb.)

c) Kâr payı dağıtım işlemlerine en geç dağıtım kararı verilen genel kurul toplantısının yapıldığı hesap dönemi sonu itibariyle başlanması şartıyla, kâr payı ödeme zamanı

d) Kâr payı dağıtımına ilişkin esaslar,

Kâr payı, dağıtım tarihi itibarıyla mevcut payların tümüne, bunların ihraç ve iktisap tarihleri dikkate alınmaksızın payları oranında eşit olarak dağıtılır.

Payları Borsada işlem gören anonim ortaklıklar, genel kurullarının alacağı karara bağlı olarak temettüyü;

-Tamamen nakden dağıtma,

-Tamamen pay olarak dağıtma,

-Belli oranda nakit belli oranda pay olarak dağıtarak kalanını ortaklık bünyesinde bırakma,

-Nakit ya da pay olarak dağıtmadan ortaklık bünyesinde bırakma konusunda serbesttir. Ancak ayrılması gereken yedek akçeler ayrılmadıkça ve esas sözleşmede veya kâr dağıtım politikasında pay sahipleri için belirlenen kâr payı ayrılmadıkça ertesi yıla kâr aktarılmasına ve intifa senedi sahiplerine, yönetim kurulu üyelerine, ortaklık çalışanlarına ve pay sahibi dışındaki kişilere kârdan pay dağıtılmasına karar verilemeyeceği gibi, pay sahipleri için belirlenen kâr payı nakden ödenmedikçe bu kişilere kârdan pay dağıtılamaz.

Yatırımcı İlişkileri Bölümünün Kurulması:

Payları borsada işlem gören ortaklıklarda, “Yatırımcı İlişkileri Bölümü” kurulması zorunlu olup, bu amaçla görevlendirilen personel pay sahipliği haklarının kullanılması konusunda faaliyet göstermek, yönetim kuruluna rapor vermek ve yönetim kurulu ile pay sahipleri arasında iletişimi sağlamaktır.

Payları borsada işlem görmeye başlayan ortaklıkların, payların borsada işlem görmeye başlaması tarihinden itibaren 6 ay içerisinde bu birimi kurmaları gerekmektedir. Payları (GİP)

Gelişen işletmeler piyasasında işlem gören ortaklıklar yatırımcı ilişkileri bölümünün kurulmasından muaf tutulmuşlardır.

Lisanslı Personel Çalıştırılması:

Halka açık şirketlerde, yatırımcı ilişkileri bölümü yöneticisinin sermaye piyasası faaliyetleri düzey 3 lisansı ve kurumsal yönetim derecelendirme lisansına sahip olması ve şirkette tam zamanlı olarak görevlendirilmesi zorunludur. Payları (GİP)’te gelişen işletmeler piyasası işlem gören ortaklıklar lisanslı personel çalıştırma yükümlülüğünden muaftırlar.

Denetimden Sorumlu Komite Kurulması:

Kurul düzenlemeleri uyarınca halka açık şirketlerin denetim komitesi kurması zorunludur. Komite, muhasebe sistemi, finansal bilgilerin kamuya açıklanması, bağımsız denetim ve şirketin iç kontrol sisteminin işleyiş ve etkinliğinin gözetimini yapar. Komite en az iki üyeden oluşur. Komitenin iki üyeden oluşması halinde tamamının, ikiden fazla üyeden oluşması durumunda ise çoğunluğunun icrada yer almayan üyelerden oluşması gerekmektedir. Tüm üyelerin bağımsız yönetim kurulu üyesi niteliğinde olması gerekir. Payları (GİP)’te  gelişen işletmeler piyasasında işlem gören ortaklıkların, denetimden sorumlu komite kurma yükümlülüğünden muaftırlar.

Kotasyon/Payları Kotta Kalma Bedeli:

Payları borsada işlem gören şirketler için kotta kalma ücreti, bir önceki yılın aralık ayı sonu itibariyle şirketin borsa kotunda bulunan payların nominal sermayesi üzerinden 0,5 baz puan   

ve bu payların yıllık ortalama piyasa değeri üzerinden 0,5 baz puan olarak uygulanır.

Kurumsal Yönetim:

Bir şirketin yönetim kurulu, ortakları ve diğer menfaat sahipleri arasındaki ilişkiler dizinidir. Tarafların şirket üzerindeki haklarının ve sorumluluklarının dağılımını belirler. Şirketle ilgili konularda karar almanın kural ve prosedürlerini tanımlar. Şirket hedeflerinin ve bu hedeflere ulaşılmasının yollarını temin eder.

İyi bir kurumsal yönetimin unsurları;

-Disiplin,

-Şeffaflık,

-Bağımsızlık,

-Hesap verebilirlik

-Sorumluluk,

-Eşitlik,

-Sosyal sorumluluk,

*** Kurumsal yönetim ilkeleri, kurulun II-7.1 sayılı tebliğinde düzenlenmiştir.

28.05.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.