Gökhan Şahin
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
gokhansahin9@gmail.com

Emekli Aylığının Haczedilmesi Mümkün Mü?

Kıymetli okurlar, genel manada emekli; uzun yıllar sabırla ve sürdürülebilir bir şekilde çalışmış, hayatını kazanmak için kendini çalışmaya adamış, emek harcamış, çalışarak zamanla yıpranmış ve kanunların öngördüğü belirli bir çalışma süresini ve şartlarını uygun olarak tamamlamış kişilere emekli, yıllar sonra gelen emeklilik karşılığında alınan maaş’a da emekli aylığı veya emekli maaşı denilmektedir. Ekonomik buhran’dan geçtiğimiz son beş yıldır emeklilik zamanı gelmiş olup, emekli olan da emekli aylığı alanda mevcut ekonomik durum itibariyle emekliliğinden haz alamadığı aşikardır. Yılların getirdiği ve biriktirdiği zihinsel ve fiziksel yorgunluk ile zor ve çetin şartlarda elde edilen emeklilik karşısında bir de emekli aylığının haczedilmesi veya emekli aylığına bloke konulması gibi kulağa hoş gelmeyen ve endişe uyandıran emekli aylığı hakkında benzer ve sıkça sorular gelmektedir. Bu konuya kanunlar ve yazılı diğer kaynaklar çerçevesinde özetle değinmiş bulunmaktayız.     

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Yönünden Emekli Aylığının Haczedilmesinin Değerlendirilmesi     

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun ilgili hüküm ve maddelerini incelediğimizde, Kanun’un" Devir, temlik, haciz ve Kurum alacaklarında zamanaşımı " başlıklı 93. maddesinde “Bu kanun gereğince sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri, sağlık hizmeti sunucularının genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanması sonucu Kurum nezdinde doğan alacakları, devir ve temlik edilemez. Gelir, aylık ve ödenekler; 88 inci maddeye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemez. Bu fıkraya göre haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakati bulunmaması halinde, icra müdürü tarafından reddedilir.” denilmektedir. Bu maddeye göre, Sosyal Güvenlik Kurumunca (SGK) emekli, dul ve yetimlere ödenmekte olan gelir, aylık ve ödeneklerin SGK alacakları ve nafaka borçları dışında borçlunun muvafakati olmadan açılan haciz taleplerinin SGK’ya intikal ettirilmeden icra müdürleri tarafından reddedilmesi gerekmektedir. 5510 sayılı Kanun’un 93’üncü maddesi yürürlükte iken emekli maaşına Kanun’da yer alan istisnalar dışında muvafakat olmadan haciz konulması mümkün değildir. Ancak emekli aylığına, dul ve yetimlere ödenen aylıklara ve ödeneklere, emekli borçlunun muvafakati ile alacaklı olan tarafça açılacak haciz talebi sonucunda haciz konulması hukuken mümkündür. 

2004 Sayılı İcra ve İflas Kanunu Yönünden Emekli Aylığının Haczedilmesinin Değerlendirilmesi

2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun ilgili hüküm ve maddelerini incelediğimizde, emekli aylığının haczedilemeyeceğine ve mal ve hakların haczolunabileceğine dair önceden yapılan anlaşmaların muteber olmadığına dair hükümler bir bütün halinde bulunmakta olup, gerekli olan korumacı ve yapıcı düzenleme yapılmıştır.

Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu Kararı Yönünden Emekli Aylığının Haczedilmesinin Değerlendirilmesi

17 Temmuz 2025 Perşembe günü Resmî Gazete ’de yayımlanan Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu hükümlerini ve içeriğini incelediğimizde nihai sonuç “Emeklilerin kullandıkları Tüketici kredisi nedeniyle bankaların emekli aylığına bloke koyabileceğine ve tahsil edilebileceğine ilişkin hükümler olup, emekli aylıklarına direkt haciz konulabileceği yönünde bir hüküm yer almamaktadır.” Büyük Genel Kurulu Kararından sonra ortaya çıkan emekli aylığına haciz konulabileceği haberleri gerçeği yansıtmamaktadır.   

Son Değerlendirme ve Tavsiyelerimiz

Emekli aylıklarına, dul ve yetim aylıklarına, SGK alacakları ve nafaka borçları dışında haciz konulamaz. Haciz konulabilmesi için emekli borçlunun muvafakati gerekmektedir. Emekli aylıklarına bloke konulması ise emekli tarafından kullanılan tüketici kredisi nedeniyle bankalar tarafından imzalatılan sözleşme, onay ve rıza talimatları ile mümkün olabilecektir. Burada tüketici kredisi kullanımı nedeniyle emekli aylığına herhangi bir haciz değil, sadece bloke konulması belirtilmiş olup, amaç emekli aylığının bir kısmının veya tamamının harcanmasını kredi taksitlerinin ödemesi bitene kadar kısıtlamaktır. Ülkemizde sayıları 16 milyonun üzerinde olan kıymetli emekli yurttaşlarımızın uzun bir çalışma hayatı maratonunun sonunda uygunluğunu tamamladığı ve zor şartlarda elde ettiği emekli aylıklarının ve maaşlarının kanunlarla ve yargı kararlarıyla korunmasının önemi yüksektir. Ekonomik buhranın uzun zamandır devam ettiği bu zor süreçte emekli aylığı özellikle yaşlı emekli yurttaşlarımız için elindeki son ve tek gelir kaynağı olabilmektedir. Bu sebeple bankalardan kredi aldığımızda hangi evrakları imzaladığımızı, kredi geri ödeme planının içeriği taksit tutarlarını ve tarihlerini, banka talimatlarını, banka sözleşmelerini ve diğer şartları emekli yurttaşlarımızın dikkatle ve ihtimamla incelemelerini ve okumalarını önemle tavsiye ediyorum. Yazımı tamamlarken, anlamlı ve önemli olduğunu düşündüğüm bir sözü sizlerle paylaşmak istiyorum. Unutmayalım ki “Bir Ulusun büyüklüğü yaşlılarına verdiği değerle ölçülür.” Sözü bizlere ve hepimize çok şeyler anlatmaktadır. Sağlıcakla kalın. Saygılarımla,  

Sözlük:

Bloke konulması: Banka hesabı içerisindeki paranın harcanmasının önlenmesi ve kısıtlama getirilmesidir.

Haciz konulması: İcra dairesi kararıyla borçlunun bankadaki parasına veya aylığına el konulmasıdır.

Muvafakat: Rıza gösterme, kabul etme, uygun görme ve onama

Kaynakça:

1. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu

2. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu

3. Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 21/03/2025 tarihli, E.2022/2, K.2025/1 sayılı Kararı

29.09.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.