Ayşegül Güçlü
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
aysegulgcl5@gmail.com

Finansal Kiralama (Leasing) Nedir? Muhasebe Kayıtları

Ülkemizde Leasing'in Türkçe karşılığı "Finansal Kiralama"dır. Finansal kiralama 28.06.1985 tarihinde çıkarılan 3226 Sayılı Finansal Kiralama Kanunu ile mevzuatımıza girmiştir. 21.11.2012 tarihinde 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle mülga edilmiştir.

Finansal Kiralama: Mülkiyet hakkı başlangıçta kiralayan şirkette kalmak üzere, bir varlığın belirli bir bedel karşılığında ekonomik ömrünün tamamı ya da tamamına yakın bir süre için kullanım hakkının kiracıya verildiği bir finansman tekniğidir. Kira süresi sonunda mülkiyet hakkının kiracıya devredileceği 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun madde 23/1 gereğince, “Finansal kiralama konusu malın mülkiyeti kiralayana aittir. Ancak taraflar sözleşmede, sözleşme süresi sonunda kiracının, malın mülkiyetini satın alma hakkını haiz olacağını kararlaştırabilir.” şeklinde düzenlenmiştir.

Kiralamanın Konusu: Yaygın olarak araç alımlarında ve makine alımlarında görülse de Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu madde 19/1 gereğince “Sözleşmeye taşınır ve taşınmaz mallar konu olabilir. Bilgisayar yazılımlarının çoğaltılmış nüshaları hariç olmak üzere patent gibi fikrî ve sınai haklar bu sözleşmeye konu olamaz.” şeklinde düzenlenmiştir. Ancak 32/1 maddesi gereğince “Sözleşme sona erdiğinde, sözleşmeden doğan satın alma hakkını kullanmayan veya bu hakkı bulunmayan kiracı finansal kiralama konusu malı derhâl geri vermekle mükelleftir.” şeklinde hüküm de mevcuttur.

163 Seri Nolu VUK ve 187 Seri Nolu GVK genel tebliğlerinde ise finansal kiralamaya konu yatırım mallarının faiz ve kur farklarının söz konusu yatırım mallarının aktife alındığı yıl sonuna kadar olan kısmının sabit kıymetin maliyetine dahil edileceği ve amortisman yoluyla giderleştirileceği, dönem sonundan sonra oluşan faiz ve kur farklarının ise doğrudan gider yazılabileceği veya maliyete ilave edilerek amortisman yoluyla giderleştirileceği açıklanmıştır.

01.07.2013 tarihli resmî gazetede yayımlanan 319 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğde finansal kiralama işlemlerinde değerleme konusu açıklanmıştır. Döviz cinsinden olan 301-401 finansal kiralama işlemlerinden doğan borçlar hesapları ile, 302-402 ertelenmiş finansal kiralama borçlanma maliyetleri hesapları VUK’un 280. maddesi gereğince değerlemeye tabi tutulacaktır.

Yani ay sonunda 301-401 ve 302-402 hesapların döviz tutarlarının değerlemelerinin yapılması unutulmamalıdır.

ÖRNEK FİNANSAL KİRALAMA ÖDEME PLANI:

ÖRNEK ÖDEME PLANINA GÖRE LEASİNG MUHASEBE KAYDI:

1. Ana para toplamı 260 hesap kodunun borcuna TL olarak kaydedilir.
2. 2025 yılına ait 2. 3. ve 4. kiraya ait faiz tutarı 302 hesap kodunun borcuna TL olarak kaydedilir.
3. 2026 yılına ait 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. ve 14. kiraya ait faiz tutarı 402 hesap kodunun borcuna TL olarak kaydedilir.
4. 2025 yılına ait 2. 3. ve 4. kiraya ait ana para + faiz tutarlarının toplamı 301 hesap kodunun alacağına TL olarak kaydedilir.
5. 2026 yılına ait 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. ve 14.kiraya ait ana para + faiz tutarlarının toplamı 401 hesap kodunun alacağına TL olarak kaydedilir.

Leasing Faturası Kesildiğinde:

Anapara ve faizin tutarlarının toplamının kaydedildiği 301 muhasebe kodu, kesilen faturada kira matrahı kadar olan bedel ters kayıt ile kapatılıp KDV indirim konusu yapılarak kaydedilir.

2025 yılına ait faiz tutarlarının kaydedildiği 302 hesap kesilen leasing faturası ile ilgili aya ait tutarı kadar alacaklandırarak taksit süresi boyunca kapatılıp ilgili 780 hesapta giderleştirilir.

Amortisman Durumu:

Kiralamaya konu olan şey muhteviyatı gereğince tabi olduğu iktisadi kıymetin oranına tabi olacaktır. VUK madde 315: “Mükellefler amortismana tâbi iktisadî kıymetlerini Maliye Bakanlığının tespit ve ilân edeceği oranlar üzerinden itfa ederler. İlân edilecek oranların tespitinde iktisadî kıymetlerin faydalı ömürleri dikkate alınır.” hükmü ile bu durum belirgin hale getirilmiştir.

Kira süresince 260 haklar hesabında izlenmesi sebebi ile amortisman kayıtları 268 Birikmiş Amortismanlar (-) hesabının alacağına kaydedilir.

Kiralama Süreci Sonunda Mülkiyetin Devri İle:

* Sözleşme bitiminde atik satın alınmış ise 260 hesabında olan bakiye alacak olarak kaydedilmek suretiyle kapatılır ve muhteviyatına göre ilgili 253/254/255/252 hesaba aktarılır.

* 268 hesapta olduğu süre için birikmiş tüm mevcut bakiye borca yazılıp kapatılır ve ilgili 257 hesaba virman yapılarak aktarılır.

Avantajları

• Yatırımlar leasing yöntemiyle finanse edildiği durumda öz kaynaklar ve bankalardaki kredi limitleri kullanılmamış olur. Böylece öz kaynaklar şirketteki diğer alanlara yönlendirilebilir.

• Firmaların fon akışına en uygun olan esnek kira ödemeleri ile nakit akışı planlanabilir. Şirket sermayesini koruyarak yatırım yapabildiği için nakit akışlarını vadelere yayıp bilançoların daha dengeli yönetilebilmesini sağlar.
• Finansal Kiralama Sözleşmesi ve sözleşme kapsamında alınan teminatlar her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.

• Ödenen kiranın KDV'si, kiracı firma tarafından indirim konusu yapılabilir.

• Kiralanan ekipman dönem sonunda sembolik bir bedelle kiracıya devredilir. Kiracı firma tek seferde toplu ödeme yapmak zorunda kalmamış olur.

KAYNAKLAR

163 Seri Nolu VUK

187 Nolu GVK

319 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ

6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu

15.12.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.279 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.