SORU - CEVAP (Her gün 1 SORU - 1 CEVAP)
İkinci El Otomobil Alım Satımında Vergilendirme ve Belge Düzeni

İkinci El Otomobil Alım Satımında Vergilendirme ve Belge Düzeni

 Soru: İkinci El Otomobil Alım Satımında Vergilendirme ve Belge Düzeni Nasıl Olmalıdır?

Cevap: I- KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

             3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu'nun 28'inci maddesinin Bakanlar Kuruluna verdiği yetkiye dayanılarak yayımlanan 2007/13033 sayılı Kararname ile mal teslimi ve hizmet ifalarına uygulanacak KDV oranları belirlenmiştir. Kararname eki (I) sayılı listenin 9'uncu sırasına göre TGTC nin 87.03 tarife pozisyonunda yer alan binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlardan kullanılmış olanların teslimlerinde % 1, KDV Kanunu'nun 30'uncu maddesinin b bendine göre binek otomobillerinin alımında yüklenilen KDV'yi indirim hakkı bulunan mükelleflerin, bu araçları tesliminde ise % 18 oranında KDV uygulanmaktadır.

             Söz konusu Kararnamenin 1'inci maddesinin beşinci fıkrasında (I) sayılı listenin 9'uncu sırasında yer alan "kullanılmış" deyiminin 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu'na göre ÖTV ye tabi olmayan taşıtları ifade edeceği belirtilmiştir.

             2008/13426 sayılı BKK ekli Kararnamenin 2'nci maddesinde ise KDV Kanunu'nun 30'uncu maddesinin b bendine göre binek otomobillerin alımında yüklenilen KDV'yi indirim hakkı bulunan mükelleflerin, kiralamak veya çeşitli şekillerde işletmek üzere iktisap ettikleri ve 31/12/2007 tarihi itibarıyla aktiflerinde veya envanterlerinde bulunan binek otomobillerinin iktisap tarihinden itibaren 2 yıl geçtikten sonra teslime konu olması halinde bu teslimde % 1 oranında KDV uygulanacağı ifade edilmiştir.

             Yine, Kanun'un 30'uncu maddesinin b bendinde ise faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen KDV'nin vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan KDV'den indirilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

             Ayrıca, 54 No'lu KDV Sirküleri'nde kullanılmış araç satışında uygulanması gereken KDV oranı; 57 No'lu KDV Sirküleri'nde de binek otomobillerin alımında ödenen KDV'nin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hakkında gerekli açıklamalar yapılmıştır.

             Buna göre,

             1- Başkasına ait binek otomobillerinin satışına aracılık edilmesi halinde teslim satıcı ile alıcı arasında gerçekleşmektedir. Bu işlemde satıcının mükellef olmaması halinde KDV uygulanmayacaktır.

             Satıcının mükellef olması ve binek otomobilin alımında ödenen KDV'yi indirme hakkının bulunması halinde, bu teslimde % 18 KDV uygulanacak ve satıcı tarafından beyan edilecektir.

             Satıcının mükellef olması ve binek otomobilin alımında ödenen KDV'yi indirme hakkının bulunmaması halinde, satışta % 1 KDV uygulanacak ve satıcı tarafından beyan edilecektir.

             Bu satışlara aracılık nedeniyle komisyon vb. adı altında sağlanan gelirler % 18 oranında KDV'ye tabi olacak ve aracılık bedeli üzerinden hesaplanacak bu tutar aracı firmalarca beyan edilecektir.

             2- Kullanılmış binek otomobillerin satın alınıp işletme adına kayıt ve tescil ettirildikten sonra satışa sunulmasında alış sırasında satıcının durumuna bağlı olarak % 1 veya % 18 olarak ödenen KDV'nin indirim konusu yapılması mümkün olmayıp gider veya maliyet olarak dikkate alınması gerekmektedir.

             II- GELİR VERGİSİ VE VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN

             193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 94'üncü maddesinin (1) numaralı fıkrasında sayılanlar bu fıkranın bentlerinde yazılı ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.

             Aynı maddede hangi ödemelerin vergi tevkifatına tabi olacağı sayılmış olup maddenin 13'üncü bendinde esnaf muaflığından yararlananlara mal ve hizmet alımları karşılığında yapılan ödemelerden tevkifat yapılacağı belirtilmiştir.

             213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 229'uncu maddesinde faturanın satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olduğu, 232'nci maddesinde tüccarların sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve aldıkları emtia veya hizmet için de fatura istemek ve almak mecburiyetinde oldukları hüküm altına alınmıştır.

             Aynı Kanun'un 234' üncü maddesine göre tüccarların vergiden muaf esnafa yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için düzenleyip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir.

            Bu nedenle, vergi mükellefi olmayan kişilerden noter satış senedi ile satın alınan araçlar için gerçek satış bedeli üzerinden gider pusulası düzenlenmesi gerekmekte olup söz konusu araçlar için yapılacak ödemelerden gelir vergisi tevkifatı yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

            Başkasına ait binek otomobillerinin satışına aracılık edilmesi halinde komisyon faturası düzenlenmesi gerekmektedir.

            Kullanılmış binek otomobillerin satın alınıp işletme adına kayıt ve tescil ettirildikten sonra satışa sunulması halinde ise gerçek satış bedeli üzerinden fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

            Ancak, gerçek satış bedelinin emsallerine göre bariz bir şekilde düşük beyan edildiğinin tespit edilmesi halinde idarece, taşıtın gerçek satış bedelinin tespiti yoluna gidilebileceği unutulmamalıdır.

Koray ATEŞ
SMMM-E. Öğretim Görevlisi
korayates@muhasebetr.com

 

(25.12.2012)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.


GÜNDEM