Zeyneddin Çetin
Vergi Başmüfettişi
cetinzeyni@gmail.com

7326 Sayılı Kanuna Göre Sahte Belge Düzenleme ( SBD ) İncelemeleri Yapılabilir mi?

7326 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun 09.06.2021 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Ayrıca mezkûr Kanunda yer alan başvuru ve ilk taksit ödeme süresinin uzatılmasına ilişkin olarak 4420 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı da 27.08.2021 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

Nihayet 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 dönemleri kapsayan matrah ve vergi artırımı ile ilgili başvurular, 30.09.2021 tarihinde sona ermiştir.

Bu yazımızda; 7326 sayılı Kanun’un ‘Matrah ve vergi artırımı’ başlıklı 5’inci maddesi kapsamında ‘sahte belge düzenleyenler ile sahte belge düzenleme yönünden devam eden veya sonradan yapılacak incelemelerin’ durumu ele alınacaktır.

1. Sahte Belge Düzenleme Konusu Hakkında 7326 Sayılı Kanunda Yer Alan Hükümler

7326 sayılı Kanun’a göre artırım hükümlerinden yararlanmak için bazı istisnai durumlar ve kişiler hariç mükellef olsun olmasın herkese, başvuruda bulunma hakkı tanınmıştır. Ancak sahte belge düzenleyenler, terör suçundan hüküm giyenler, terör örgütlerine üyeliği, mensubiyeti, iltisak veya irtibatı bulunanlar, terörün finansmanı suçu veya aklama suçu kapsamında inceleme ve araştırma yapılması talep edilenler, sahte olarak düzenleme fiili yönünden haklarında vergi incelemesi devam edenler için artırım hükümlerinden yararlanamayacaklarına dair önleyici düzenlemeler bulunmaktadır.

Sahte belge düzenleyenlerin matrah ve vergi artırımı hükümleri karşısındaki durumu ve sahte belge düzenleme yönünden incelemelerin yapılıp yapılamayacağı ile ilgili hususlar, 7326 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinin (9) ve (13) fıkrasında düzenlenmiştir. Bu konuyu üç ana başlıkta değerlendirilebiliriz.

1.1. Sahte Belge Düzenleme Yönünden Hakkında Rapor Bulunanların Durumu

Sahte belge düzenleyenler veya sahte belge düzenleyicileri (SBD’ ciler) normal şartlar altında matrah ve vergi artırımından yararlanamazlar. Ancak bu konu ile ilgili istisnai bir hüküm olduğu değerlendirilmektedir. Şöyle ki,

7326 sayılı Kanun’a göre aşağıdaki şartların birlikte gerçekleşmesi halinde matrah ve vergi artırımı hükümlerinden yararlanılamaz.

- Sahte belge düzenlendiğine ilişkin bir tespitin yapılması,

- Tespitin, vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen raporla olması,

- Rapordaki tespitlerin 2016, 2017, 2018, 2019 veya 2020 dönemleri ile ilgili olması,

- Raporun, 09.06.2021 tarihinden önce vergi dairesi kayıtlarına dahil olmasıdır.

Genel tebliğde verilen örneğin(örnek 28) mefhum-u muhalifinden hareketle, 2015 ve öncesi dönemler hakkında sahte belge düzenleme yönünden olumsuz raporun olması, artırım hükümlerinden yararlanmaya engel olmadığı düşünülmektedir.

Örnek1: 2015 dönemi hakkında 2020 yılında yapılan inceleme sonucunda sahte belge düzenleme fiilinin işlendiği yönünde raporla tespit yapılması halinde artırım hükümlerinden YARARLANILABİLİR.

Örnek2: 2016 dönemi hakkında 2020 yılında yapılan inceleme sonucunda sahte belge düzenleme fiilinin işlendiği yönünde raporla tespit yapılması halinde artırım hükümlerinden yararlanılamaz.

1.2. 09.06.2021 Tarihinden Önce Başlanılan Sahte Belge Düzenleme İncelemeleri

7326 sayılı Kanuna göre 09.06.2021 tarihinden önce başlanılan incelemeler, devam eden incelemeler kapsamındadır. Konuyla ilgili değerlendirme yapmadan önce 7326 sayılı Kanun’da geçen ‘’devam eden incelemeler’’ ibaresinden ne anlaşılması gerektiğinin açıklanması icap etmektedir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunun (VUK) 135’inci ve 140’ıncı maddesi ile Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 9’uncu maddesine göre vergi incelemesine, incelemeye tabi olan nezdinde düzenlenecek “İncelemeye Başlama Tutanağı(İBT)” ile başlanacağı belirtilmiştir. İncelemeye başlama tarihinin; mükellefin tutanağı imzaladığı tarih, tutanakta mükellefin imzasının bulunmaması halinde tutanağın vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarih olarak kabul edileceği belirtilmiştir. 7326 sayılı Kanun, 09.06.2021 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Buna göre bu tarihten önce başlanılan incelemeler, devam eden incelemeler hükmündedir.

Örnek3: İBT, mükellef nezdinde 07.06.2021 tarihinde tanzim edilmesi durumunda bu inceleme, devam eden inceleme kapsamındadır.

Örnek4: İBT, mükellefe ulaşılamadığından gıyabında 07.06.2021 tarihinde tanzim edilmişse ve 08.06.2021 tarihinde vergi dairesi kayıtlarına dâhil edilmesi durumunda bu inceleme, devam eden inceleme kapsamındadır.

Örnek5: İBT, mükellef imzadan imtina ettiği için gıyabında 07.06.2021 tarihinde tanzim edilmiş ve 10.06.2021 tarihinde vergi dairesi kayıtlarına dâhil edilmesi durumunda bu inceleme, devam eden inceleme kapsamında DEĞİLDİR.

Sahte belge düzenleme yönünden devam eden incelemelerden başka, ilgililer hakkında 09.06.2021 tarihinden önce veya sonra(30.06.2022 tarihine kadar) sahte belge düzenleme incelemeleri gelmesi halinde de aynı kapsamda değerlendirme yapılması gerekmektedir. Söz konusu incelemeler, 30.06.2022 TARİHİNE KADAR sonuçlandırılması gerekmektedir.

Örnek6: Mükellefin 2019 yılı hakkında sahte belge düzenleme yönünden 2020 yılında inceleme başlanılmış olsun. Yine aynı mükellefin 2020 yılı hakkında sahte belge düzenleme yönünden 10.06.2021 tarihinde iş emri oluşturulduğunu varsayalım. Birinci işemri, devam eden inceleme kapsamındadır. İkinci işemri, her ne kadar devam eden bir inceleme olmasa da, 7326 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin 9 fıkrasının (c) bendi uyarınca, her iki inceleme birlikte değerlendirilmesi ve 30.06.2022 tarihine kadar sonuçlandırılması gerekmektedir.

7326 sayılı Kanun’a göre sahte belge düzenleme fiilleri nedeniyle devam eden incelemelerin tamamlanması beklenilmeden bu kapsamdaki mükelleflerin, artırım bildirimde bulunmalarına imkân verilmiş ancak artırım sonucundaki vergilerin tahakkuk işlemlerinin BEKLETİLMESİ öngörülmüştür.

Bu kapsamdaki incelemelerin 30.06.2022 tarihine kadar(bu tarih dahil) sonuçlandırılması gerekmektedir. Sonuçlandırılmasından maksat, inceleme raporları ve takdir komisyonu kararlarının vergi dairesi kayıtlarına intikal ettirilmesidir.

1.2.1. Devam eden incelemelerde sahte belge düzenleme fiillerinin tespit edilmemesi hali

Haklarında sahte belge düzenleme fiillerinin tespit edilememesi durumunda söz konusu hususlar, vergi dairesi tarafından rapor veya yazı ile kendilerine tebliğ edilecektir. Artırım sonucunda bekletilen tahakkuk işlemleri, tebligatı izleyen aydan itibaren başlatılacak ve hesaplanan vergilerin peşin veya 6 eşit taksitte ödenmesi talep edilecektir. Söz konusu ödemenin bu kanunda öngörülen süre ve şekilde ödenmesi halinde artırım hükümlerinden yararlanabilecektir. Ancak ödemenin hiç yapılmaması veya belirtilen süre ve şekilde yapılmaması halinde artırım hükümlerinden yararlandırılamayacaktır. Bu durumda mükellef hakkında düzenlenen  (varsa) tarhıyatlı raporlar işleme konulması gerekmektedir.

1.2.2. Devam eden incelemelerde sahte belge düzenleme fiillerinin tespit edilmesi halinde

Haklarında sahte belge düzenleme fiillerinin tespit edilmesi durumunda başvuru süresi içinde yapılan matrah ve vergi artırımları dikkate alınmayacak ve artırım hükümlerinden yararlandırılamayacaktır. Dolayısıyla mükellef hakkında düzenlenen (varsa) tarhıyatlı raporlar işleme konulması gerekmektedir.

1.2.3. Devam eden incelemeler, 30.06.2022 tarihinden sonra sonuçlandırılabilir mi?

Genel tebliğde; bu kapsamdaki incelemelerin sonuçlandırılamaması halinde bu işlemlere devam edilmeyeceği belirtilmiştir. Ancak buradaki durumun VERGİ TÜRÜ açısından önem arz ettiği düşünülmektedir. Kanaatimiz; devam eden incelemelerin, sahte belge düzenleme fiillerinin tespiti yönünden 30.06.2022 tarihinden sonra da sonuçlandırılabilir. Ancak bu durumda incelemenin sonuçları farklı olacaktır. Şöyle ki;

-Sahte belge düzenleme fiillerinin tespit edilmesi durumunda mükellef hakkında vergi tekniği raporu ile vergi suçu raporunun düzenlenmesine engel bulunmamaktadır. Ancak mükellef hakkında artırımda bulunulan dönem ve vergi türleri itibariyle tarhıyat önerilemeyecektir.

-Sahte belge düzenleme fiillerinin tespit edilmemesi durumunda mükellef hakkında olumlu vergi tekniği raporu düzenlenebilecektir. Mükellef hakkında artırımda bulunulan dönem ve vergi türleri itibariyle tarhıyat önerilemeyecektir.

1.3. 09.06.2021 Tarihinden Sonra Başlanılan Sahte Belge Düzenleme İncelemeleri

7326 sayılı Kanuna göre matrah ve vergi artırımında bulunulan dönemler hakkında dahi 09.06.2021 tarihinden(bu tarih dâhil) sonra sahte belge düzenleme yönünden inceleme yapılabilmektedir.

7326 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinin (13) fıkrasında; Bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkra hükümlerinden yararlananlar hakkında 213 sayılı Kanunun 367 nci maddesi kapsamında yapılacak incelemeler saklıdır. Ancak, bu incelemeler sonucunda matrah veya vergi artırımında bulunulan dönemler ve vergiler için tarhiyat yapılmaz. Hükmü yer almaktadır. Bu düzenleme, çok geniş bir alanı tarif etmekte ve ‘213 sayılı VUK kapsamındaki her türlü kaçakçılık suçu fiillerinin tespiti yönünden’ inceleme yapılabilmesine imkân vermektedir.

7326 sayılı Kanun’a göre matrah ve vergi artırımından yararlanılması, artırımında bulunulan dönemler de dâhil olmak üzere, 213 sayılı Kanunun 359 uncu maddesinde yer alan kaçakçılık suçu fiillerinin işlenip işlenmediğinin tespiti yönünden inceleme yapılmasına engel teşkil etmeyecektir. Yürütülen bu incelemeler sırasında söz konusu fiillerin işlendiğinin tespit edilmesi durumunda, aynı Kanunun 367’nci maddesi kapsamında cumhuriyet başsavcılıklarına suç duyurusunda bulunulması gerekmektedir. Ancak bu incelemeler sonucunda matrah ve vergi artırımında bulunulan dönem ve vergi türleri yönünden tarhiyat yapılmayacaktır.

Örnek7: X mükellefi hakkında hiçbir vergi incelemesinin bulunmadığını, 2020 dönemi için gelir vergisi ve katma değer vergisi yönünden artırımda bulunduğunu ve ödemeyi de peşin olarak yaptığını varsayalım. Mükellefin, matrah ve vergi artırımında bulunmasına ve şartları yerine getirmesine rağmen başvurudan sonra hakkında vergi incelemesi ve tarhiyat yapılabilir mi?

Cevap: Hem evet, hem hayır.

-Hayır çünkü artırımda bulunulan vergi türü yönünden inceleme ve tarhıyat yapılamaz.

-Evet çünkü ‘kaçakçılık suçu fiillerinin işlenip işlenmediğinin tespiti yönünden’ vergi incelemesi yapılabilecektir. İlgililer hakkında vergi tekniği raporu (VTR) ile vergi suçu raporu (VSR) düzenlenebilecektir.

2. Sonuç

7326 sayılı Kanuna göre sahte belge düzenleyenler, sahte olarak düzenleme fiili yönünden haklarında vergi incelemesi yapılanlar, belli istisnai haller haricinde artırım hükümlerinden yararlanamamaktadır.

Mezkûr Kanuna göre her hal ve şartta, sahte belge düzenleyenler hakkında ve sahte belge düzenleme yönünden incelemeler yapılabilmektedir.

Öte yandan sahte belge düzenleyenler, sahte belge düzenleme yönünden hakkında inceleme devam edenler ve sahte belge düzenleme yönünden sonradan haklarında inceleme yapılacak olanların, matrah ve vergi artırımında bulunmuş olmaları, artırım hükümlerinden kesin olarak yararlanabilecekleri anlama gelmemektedir. Özellikle tarhiyat yönünden yararlanılacak ve yararlanılamayacak durumlar söz konusudur.

-7326 sayılı Kanun

-7326 sayılı Kanunun 1 Seri No.lu Genel Tebliği

-4420 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı

05.10.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.