Zekeriya Aslan
Yeminli Mali Müşavir
zekeriyaaslan@finansalymm.com

Eski Bir Şirket Hissesi Devralınırken Borçlarla İlgili Hangi Tedbirler Alınmalıdır?

Özellikle, halı, iplik, mobilya, bitkisel yağ, inşaat gibi sektörlerde faaliyet gösteren firmalarca son günlerde yoğun olarak sorulan bazı sorular da;

“1-Limited ve anonim şirketlerde hisse devri yapıldıktan sonra, mali tablolarda yer almayan çek ve senetler ile kayıtlarda yer almayan teminatlardan yeni ortaklar(yeni hisse alanlar) sorumlu olabilir mi?

2-Limited ve anonim şirketlerde hisse devri yapıldıktan sonra, mali tablolarda yer almayan çek ve senetler ile kayıtlarda yer almayan teminatlardan şirketin kendisi ile yeni kanuni temsilciler(Limited şirketlerde şirket müdürü, anonim şirketlerde yönetim kurulu başkanı ve üyeleri) sorumlu olabilir mi?

3- Mali tablolarda yer almayan çek ve senetler ile kayıtlarda yer almayan teminatlardan şirketin sorumlu olmaması için hisse devri sırasında hangi tedbirler alınmalıdır?

Şeklindedir. Sözü edilen sorulara ilişkin açıklamalar 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununun 329, 365, 371, 573, 549, 553, 602 ve 623.Maddelerinde yapılmış olup, özetle şöyledir:

 

1-Ticaret hukukun temel ilkelerinden birisi ortakların, şirketlerin özel borçlarından dolayı sorumsuzluğudur. Nitekim Türk Ticaret Kanununun 573/II. Maddesi uyarınca limited şirket ortakları, şirket borçlarından sorumlu olmayıp, sadece taahhüt ettikleri esas sermaye paylarını ödemekle yükümlüdür. Ticaret Hukukunda ortakların bu sorumluluğuna “sınırlı sorumluluk” denilmektedir. Bu sorumluluk uyarınca şirketin üçüncü kişilere olan borçlarından dolayı ve şirket alacaklılarına karşı ortağın, hiçbir şekilde sorumluluğu ve bu borçları karşılamak gibi bir mükellefiyeti bulunmamaktadır. Bir başka ifadeyle, şirket alacaklıları, ortaktan doğrudan ya da dolaylı olarak kişisel herhangi bir talepte bulunamaz.

Yine, Türk Ticaret Kanununun 329/II.Maddesi uyarınca anonim şirket pay sahipleri sadece taahhüt etmiş oldukları sermaye payları ile şirkete karşı sorumludur.

Bu nedenle, limitet ve anonim şirketlerde hisse devri yapıldıktan sonra, mali tablolarda yer almayan çek ve senetler ile kayıtlarda yer almayan teminatlardan yeni ortaklar(yeni hisse alanlar) sorumlu değildir.

2-

a-Anonim Şirketlerde Özel Borç Yükümlülüğü:

 

aa) Türk Ticaret Kanununun 365.Maddesi uyarınca anonim şirket, yönetim kurulu tarafından yönetilir ve temsil olunur.

ab)Türk Ticaret Kanununun 329.Maddesi uyarınca anonim şirketler, borçlarından dolayı yalnız malvarlığıyla sorumludur.

ac)Türk Ticaret Kanununun 371/2.Maddesi uyarınca anonim şirketi temsile yetkili olanların, üçüncü kişilerle, işletme konusu dışında yaptığı işlemler de şirketi bağlar.  

ad) Türk Ticaret Kanununun 371/5.Maddesi uyarınca temsile veya yönetime yetkili olanların, görevlerini yaptıkları sırada işledikleri haksız fiillerden şirket sorumludur.

 

b-Anonim Şirketlerde Cezai Sorumluluklar:

 

ba-Türk Ticaret Kanununun 549.Maddesi uyarınca şirketin kuruluşu, sermayesinin artırılması ve azaltılması ile birleşme, bölünme, tür değiştirme ve menkul kıymet çıkarma gibi işlemlerle ilgili belgelerin, izahnamelerin, taahhütlerin, beyanların ve garantilerin yanlış, hileli, sahte, gerçeğe aykırı olmasından, gerçeğin saklanmış bulunmasından ve diğer kanuna aykırılıklardan doğan zararlardan, belgeleri düzenleyenler veya beyanları yapanlar ile kusurlarının varlığı hâlinde bunlara katılanlar sorumludur. Bu maddeye aykırı hareket edenler, aynı kanunun 562/8.Maddesi uyarınca 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılırlar.

bb-Türk Ticaret Kanununun 553.Maddesi uyarınca yönetim kurulu üyeleri ve yöneticiler kanundan ve esas sözleşmeden doğan yükümlülüklerini ihlal ettikleri takdirde, kusurlarının bulunmadığını ispatlamadıkça, hem şirkete hem pay sahiplerine hem de şirket alacaklılarına karşı verdikleri zarardan sorumludurlar.

 

c-Limited Şirketlerde Özel Borç Yükümlülüğü:

 

ca) Türk Ticaret Kanununun 602.Maddesi uyarınca limitet şirketler, borç ve yükümlülükleri dolayısıyla sadece malvarlığıyla sorumlu tutulur.

cb)Türk Ticaret Kanununun 623.Maddesi uyarınca şirketin yönetimi ve temsili şirket sözleşmesi ile düzenlenir. Şirketin sözleşmesi ile yönetimi ve temsili, müdür sıfatını taşıyan bir veya birden fazla ortağa veya tüm ortaklara ya da üçüncü kişilere verilebilir. En azından bir ortağın, şirketi yönetim hakkının ve temsil yetkisinin bulunması gerekir.

Buna göre;

- Limited ve anonim şirketlerde hisse devri yapıldıktan sonra, mali tablolarda yer almayan çek ve senetler ile kayıtlarda yer almayan teminatlardan şirketin kendisi malvarlığı ile sorumludur. Yeni kanuni temsilciler(Limited şirketlerde şirket müdürü, anonim şirketlerde yönetim kurulu başkanı ve üyeleri) sorumlu değildir.

-Anonim şirketlerde hisse devri yapıldıktan sonra, mali tablolarda yer almayan çek ve senetler ile kayıtlarda yer almayan teminatların ortaya çıkması halinde Türk Ticaret Kanununun 549.Maddesi uyarınca “gerçeğin saklanmış bulunması” fiili işlendiğinden, aynı kanunun 562/8.Maddesi uyarınca eski yönetim kurulu üyeleri hakkında 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası uygulanır.

3- Mali tablolarda yer almayan çek ve senetler ile kayıtlarda yer almayan teminatlardan şirketin sorumlu olmaması açısından ve mahkemelerde açılacak davalar için kanıt oluşturmak amacıyla hisse devri sırasında aşağıdaki tedbirler alınmalıdır:

a-Bastırılmış çekler bankalardan bilgi alınmak suretiyle sayılarak kayıtlara göre verilen çek sayısı ile birebir karşılaştırılmalıdır. Farklılığın bulunması halinde tutanak düzenlenerek bu tutanak noter onayından geçirilmelidir.

b-Aşağıdaki hesap kalanları envanter defterine yazılarak noter onayından geçirilmelidir.   

 

Aktif Hesaplar	Pasif Hesaplar
103-Verilen Çekler	320-420-Satıcılar
126-226-Verilen Depozito ve Teminatlar	321-421-Borç Senetleri
	326-426-Alınan Depozito ve Teminatlar
	327-        Diğer Ticari Borçlar
	331-431-Ortaklara Borçlar
	335-       Personele Borçlar
	336-436-Diğer Çeşitli Borçlar
	340-Alınan Sipariş Avansları

20.02.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.