Yüksel Altun
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Bilim Uzmanı
yukselaltun0655@gmail.com

EYT Yasası İle Yaşlılık Aylığına Hak Kazanıp Aynı Şirkette Tekrar Çalışmaya Başlayan İşçilerin Kıdem Tazminatı Hakkı

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre, bir sigortalının yaşlılık aylığına hak kazanabilmesi için bu Kanunun 28.maddesinde belirtilen prim günü, çalışma süresi ve yaş şartını yerine getirmesi gerekmektedir.

Kamuoyunda emeklilikte yaşa takılanlar olarak bilinen 7438 sayılı EYT Yasası, 8 Eylül 1999 ve bu tarihten önceki sigortalılar için prim günü ve çalışma süresi şartlarını koruyup sadece yaş şartını kaldırarak, 03 Mart 2023 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

Yürürlüğe giren bu yasa ile 8 Eylül 1999'da ve öncesinde işe giren sigortalı işçiler erkek ise 25 yıl, kadın ise 20 yıl çalışarak ve sigortalılık başlangıcına göre, 5000 ile 5975 gün arasında  prim ödeyerek emekli olabilecektir.

Bu makalemizin konusu bir iş yerinde sigortalı iken EYT kapsamında emekli olan ve hemen ya da belli bir süre sonra aynı iş yerinde tekrar işe başlatılan bir işçinin kıdem tazminatı hakkının hukuki açıdan nasıl değerlendirileceğine ilişkindir.

Mülga 1475 sayılı İş Kanunun yürürlükte bulunan ve kıdem tazminatını düzenleyen 14.maddesinin 2.fıkrasına göre, işçinin aynı işverenin bir veya değişik işyerlerinde çalıştığı süreler kıdem hesabı bakımından birleştirilmektedir.

 Ayrıca her bir fesih şeklinin kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde gerçekleşmesi, hizmet birleştirmesi için şart olup; işçiye evvelki çalışmaları nedeniyle kıdem tazminatı ödemesi yapılmışsa, aynı dönem için iki defa kıdem tazminatı ödenemeyeceğinden, kıdem tazminatı ödenerek tasfiye edilen dönem, sonraki dönem kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmayacaktır. Yine istifa etmek suretiyle bir iş yerinden ayrılan işçinin, kıdem tazminatı alma hakkı olmadığından, istifa ile biten önceki dönem çalışmaları kıdem tazminatı hesabında göz önünde bulundurulmaz.

Şayet bir işçiye, aynı işverenin bir veya değişik işyerlerindeki çalışmaları için kıdem tazminatı ödenmemişse; bu süreler aynı iş yerinde çalışılan sonraki hizmet sürelerine ilave edilerek toplam hizmet süresi ve son ücret üzerinden kıdem tazminatı hesaplanacaktır. YARGITAY 9.HD. E.2016/25565, K. 2020/11131, T.8/10/2020.

Yargıtay’ın yerleşik kararlarına göre, emeklilik nedeniyle iş ilişkisi sona eren ve aynı işveren yanında tekrar çalışmaya başlayan işçiye, emekli olduğunda kıdem tazminatı ödenmişse, işçinin kıdem süresi sıfırlanmakta ve emeklilikten sonraki çalışmasının ancak kıdem tazminatı ödenmesini gerektirir bir şekilde sona ermesi halinde yalnızca emeklilikten sonraki dönem için kıdem tazminatı ödenecektir. YARGITAY 9.HD.E.1990/11218, K.1991/2414, T.18/02/1991; YARGITAY 22.HD. E.2013/9297, K.2014/10209, T.29/04/2014

Yukarıdaki açıklamalar ışığında, bir işçinin yaşlılık aylığı alarak işten ayrılması halinde hukuka uygun şekilde evvelki çalışmaları için kıdem tazminatı ödenmişse, aynı dönem için iki defa kıdem tazminatı ödenemeyeceğinden, tasfiye edilen dönemin, sonraki dönem kıdem tazminatı hesabında dikkate alınması mümkün değildir. 

Sonuç olarak, yaşlılık aylığı almak suretiyle evvela iş ilişkisi bitirilen sonrasında aynı iş yerinde tekrar işe alınan işçiye emeklilik sırasında kıdem tazminatı ödenmişse, önceki dönem sıfırlanır. Sonrasında yeni bir iş sözleşmesiyle çalışmaya başlayan işçinin kıdemi, ilk defa işe başlayan bir işçi gibi sıfırdan başlar. Fakat; işçinin, kıdem tazminatı almaksızın sadece emekli aylığı almak suretiyle çalışmaya devam etmesi halinde son çalışması kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde sonlanırsa, işçiye emeklilikten önceki ve sonraki hizmet süreleri toplamı üzerinden kıdem tazminatı ödenir.

Kanaatimize göre, eğer bir işveren, emeklilik sonrasında işçiyi çalıştırmaya devam edecekse; işçiye yaşlılık aylığı alması için fırsat vermesi kabul edilebilir bir durumdur. Ancak emeklilik sırasında işçiye, kıdem tazminatı ödenmesi işvereni mali açıdan zor durumda bırakabilir. Bu nedenle emeklilik sonrası işçiyi çalıştıracak olan işverenlerin işçi ile iş ilişkisini tamamen bitirdikleri zaman kıdem tazminatı ödemelerinin daha isabetli olacağı düşünülmektedir.

02.05.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.