Recep Çetin
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
recepcetin06@gmail.com

Maliye’den “Var” İncelemesi!!! Sporcular ve Hakemler Beyanname Verecek

Teknolojik gelişmeler ve hızla dijitalleşen dünyada, Devlet artan kamu harcamalarını finanse etmek ve vergilemede “adalet”, “eşitlik” ve “genellik” ilkelerinin gereği olarak, verginin tabana yayılması amacıyla gerekli düzenlemeleri yapmaktadır. Bu kapsamda, 7194 sayılı Kanun ile bazı düzenlemeler yapılmış olup, yazımızın devamında “sporcular” ve “hakemler” için getirilen vergisel yükümlülüklere yer verilecektir. 

A- SPORCULAR VE TEKNİK KADRO :

Hangi sporcular Gelir Vergisi Beyannamesi verecek ?   

7194 sayılı Kanun ile getirilen değişiklik öncesinde, spor kulüpleri (Dernek ve A.Ş.) tarafından sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan(prim, imaj hakkı, imza parası vs.) ödemelerden;

a) Lig usulüne tabi spor dallarında;

1) En üst ligdekiler için % 15,

2) En üst altı ligdekiler için % 10,

3) Diğer liglerdekiler için % 5,

b) Lig usulüne tabi olmayan spor dallarındaki sporculara yapılan ödemeler ile milli sporculara uluslararası müsabakalara katılmaları karşılığında yapılan ödemelerden % 5

oranında gelir vergisi tevkifatı yapılmakta ve yapılan tevkifat nihai vergileme olmaktaydı. Başka bir deyişle sporcular bahsi geçen ücret ve ücret sayılan ödemeler üzerinden beyanname vermemekteydi.

Ancak, 7194 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik ile en üst ligdekiler için uygulanan tevkifat oranı % 20’ye çıkartılmış ve 01/11/2019 tarihinden sonra düzenlenen sözleşmeler kapsamında 2020 yılı için 600.000-TL’yi aşan ücret ve ücret sayılan ödemeler için takip eden yılın mart ayı sonuna kadar yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi verme yükümlülüğü getirilmiştir.

Hangi sporcular Gelir Vergisi Beyannamesi vermeyecek ?

Tutarı ne olursa olsun 01/11/2019 tarihinden önce düzenlenen sözleşmeler kapsamında yapılan ücret ödemeleri ile 2020 yılı için brüt 600.000,00-TL altında yer alan ücret ödemeleri için Gelir Vergisi Beyannamesi verilmeyecektir. Kulüpler tarafından yapılan gelir vergisi tevkifatı nihai vergi olacaktır.

Örn. 01/11/2019 tarihinden önce X Spor Kulübü ile sözleşme düzenleyen futbolcu (Y), 2020 yılında elde ettiği ücret geliri için Gelir Vergisi Beyannamesi vermeyecektir. Sözleşmesi uzatılmadığı veya ücretinde değişiklik olmadığı sürece sözleşmesi bitene kadar da beyanname verme yükümlülüğü olmayacaktır.

Ancak, 01/11/2019 tarihinden önce akdedilmekle birlikte, süre uzatımı veya ücret değişikliklerinde, değişiklik tarihinden sonraya isabet eden ücret ödemeleri için yukarıdaki şartlar dahilinde Gelir Vergisi Beyannamesi verilecektir.

Örn. (X) Spor Kulübünde görev yapan futbolcu (Y)’ nin, 01/07/2019 tarihinde 3 yıllık olarak düzenlenen sözleşmesi, 01/07/2020 tarihinde ücret değişikliği nedeniyle yenilenmiş ise, (X) Spor Kulübü tarafından (Y)’ye 01/07/2019-30/06/2020 tarihleri arasında yapılan ücret ödemeleri üzerinden %15 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacak, 01/11/2019 tarihinden sonra yapılan sözleşme değişikliği nedeniyle 01/07/2020 tarihinden itibaren yapılacak ücret ödemelerinden ise %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır. (Y), 01/07/2020 tarihinden önceki döneme isabet eden ücret geliri için beyanname vermeyecek, ancak bu tarihten sonraki döneme isabet eden ücret geliri için beyanname verecektir.

Gelir Vergisi Beyannamesi vermekle yükümlü olan sporcular hangi gelirlerini beyan edeceklerdir.

Türkiye’de “ikametgah tezkeresi” esaslı sportif faaliyette bulunan sporcular, GVK 4. maddesi gereğince “tam mükellef”  esasında vergilendirilecektir. Dolayısıyla beyanname vermek zorunda olan sporcular, hem Türkiye içinden hem de Türkiye dışından elde ettikleri gelirlerin tamamı üzerinden vergilendirilecektir. Bu kapsamda hem Türkiye hem de diğer ülkelerde elde ettiği gelirleri üzerinden beyanname verecek olan yabancı sporcular, ikili vergi anlaşmaları ile belirlenen hükümleri de dikkate alacaktır.

Gelir Vergisi Beyannamesi üzerinden indirilebilecek giderler nelerdir ?

GVK 89. maddesine istinaden belirlenen şartlar dahilinde;

• Sağlık sigortası, hayat sigortası gibi şahıs sigorta prim ödemeleri,
• Kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ait eğitim ve sağlık harcamaları,
• Kanunla belirlenen kişi ve kurumlara yapılan bağış ve yardımlar,
• İle beyan edilecek gelirin türüne göre Kanun’da yer alan diğer giderleri,

Gelir Vergisi matrahından indirim konusu yapılabileceklerdir.

Gelir Vergisi Beyannamesi üzerinden mahsup edilecek vergiler nelerdir ?

Sporcular, Gelir Vergisi Beyannamesi üzerinden tahakkuk eden vergiden;

• Kulüpleri tarafından ödenmiş olması şartıyla, ücretlerinden tevkif suretiyle hesaplanan Gelir Vergisi tutarlarını,
• Beyana tabi diğer gelir için kaynakta kesilen vergi tutarlarını,
• Tam mükellefiyet esasının zorunluluğu gereğince yurt dışı kaynaklı gelirlerini beyannameye ithal edenler, yurt dışında bu gelirleri için ödedikleri vergileri,

mahsup edebileceklerdir.  

Yabancı ülke vatandaşı olan sporcular için özellikli durum var mıdır?

Yabancı ülke vatandaşlarından ikametgah esaslı sportif faaliyette bulunanlar, Türkiye'de tam mükellef olarak kabul edilecekler ve hem Türkiye hem de yurt dışından elde ettikleri gelirlerinin tamamı üzerinden vergilendirileceklerdir. Ancak bu sporcular, Gelir Vergisi Beyannamesini verirken Türkiye ile tabiyetinde oldukları ülke arasında yapılan “İkili Vergi Anlaşmaları” ile “Çifte Vergiyi Önleme Anlaşmalarını” nda yer alan düzenlemeleri de ayrıca dikkate alacaklardır. 

Gelir Vergisi Beyannamesi ne zaman verilecek?

Gelir Vergisi Beyannamesi takip eden yılın (2021) Mart ayının son günü akşamına kadar verilecektir. Ancak, sözleşmenin bitmesi veya sair sebeple ülkenin terki halinde, terkten önceki 15 gün içinde Gelir Vergisi Beyannamesinin verilmesi gerekmektedir. Özellikle kısa süreli kiralanan sporcularda bu husus önem arz etmektedir.

Takip eden yılın Mart ayında verilen beyannameye istinaden tahakkuk eden vergiler Mart ve Temmuz ayında 2 eşit taksitte ödenebilecektir. Takvim yılı içinde ülkeyi terk edenler terkten önceki 15 gün içinde beyannameyi verecekleri sürede ödemeyi yapacaklardır.

Gelir Vergisi Beyannamesinde takvim yılı esasının kapsamı nedir ?

Gelir Vergisi Beyannamesi, 01.01.2020 – 31.12.2020 tarihleri arasındaki takvim yılı gelirlerini kapsamaktadır.  Oysa ki sporcu sözleşmeleri 01.06.2020-31.05.2021 tarihleri arasında düzenlendiğinden beyana tabi ücret gelirinde 2020 yılı ve 2021 yılına isabet eden ücret gelirleri ayrı ayrı değerlendirilecektir.  

Kulüpte sporcular dışında çalışan teknik direktör, antrenör, yardımcı antrenör, aşçı, saha görevlisi, masör, avukat ve ofis elemanı gibi çalışanlara yapılan ödemeler için Gelir Vergisi Beyannamesi verilecek midir?

GVK Geçici 72. maddesindeki vergi düzenlemesi, lig usulüne göre faaliyette bulunan sporcular için getirilen bir düzenlemedir. Spor kulüplerinde sporcular dışında çalışan teknik direktör, antrenör, yardımcı antrenör, aşçı, saha görevlisi, masör ve ofis elemanı gibi çalışanlara yapılan ödemelerin ücret olarak değerlendirilerek, Gelir Vergisi Kanununun ücretin vergilendirilmesine ilişkin 61, 62, 63, 94. ve 103. maddeleri gereğince artan oranlı vergi tarifesine göre gelir vergisi tevkifatının yapılması gerekmektedir.

7194 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik öncesinde, tek işverenden alınan ücret ve ücret sayılan ödemeler için tutarı ne olursa olsun Gelir Vergisi Beyannamesi verilememekteydi. İşveren tarafından yapılan tevkifat, nihai vergi olmaktaydı.

Ancak, 7194 sayılı Kanun ile getirilen değişiklikle, 2020 yılı içinde elde edilen ücret gelirlerine uygulanmak üzere;

• Tek işverenden alınan ve tevkif suretiyle vergilendirilen 2020 yılı için belirlenen 600.000-TL’yi aşan ücretler,
• Birden fazla işverenden ücret almakla birlikte birden sonraki işverenden alınan ücret toplamı 2020 yılı için belirlenen 49.000-TL’yi aşan ücretler,
• Birden fazla işverenden ücret almakla birlikte tüm işverenlerden alınan ücret toplamı 2020 yılı için belirlenen 600.000-TL’yi aşan ücretler,

için takip eden yılın Mart ayında (2020 yılı ücretleri için 2021 Mart ayı)  yıllık beyanname verilecektir.  Beyannameye istinaden tahakkuk eden vergiden işveren/ler tarafından yapılan tevkifatlar mahsup edilebilecektir.

B- SPOR MÜSABAKALARINI YÖNETEN HAKEMLER :

7194 sayılı Kanunla yapılan değişiklik öncesinde tüm spor yarışmalarını yöneten hakemlere ödenen ücretler GVK 29/4. bendi gereğince gelir vergisinden istisna edildiğinden, söz konusu ücretler gelir vergisine tabi tutulmamıştır. Ancak, 7194 sayılı Kanun ile söz konusu istisna düzenlemesine sınırlama getirilmiş ve amatör spor yarışmalarını yöneten hakemlere ödenen ücretler (basketbol ve voleybol spor dallarının en üst liglerinde görev alanlar hariç) istisna kapsamında tutulmuştur.

Konuyla ilgili olarak yayımlanan 311 seri no’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile uygulamaya ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.

Söz konusu Tebliğ ile;

GVK’nın 61/5. bendi ile spor hakemlerine yapılan ödemeler veya sağlanan para, ayın ve menfaatlerin ücret sayıldığı hükme bağlanmıştır. 7194 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, 01/01/2020 tarihinden itibaren elde edilen ücret gelirlerine uygulanmak üzere GVK’ nın 29/4. bendinde yer alan spor yarışmalarını yöneten hakemlerin aldıkları ücretlere ilişkin istisna hükmü yeniden düzenlenmiştir.

Yapılan düzenleme ile;

a. Basketbol ve voleybol spor dallarının en üst ligleri hariç amatör spor yarışmalarını yöneten hakemlerin bu görevleri dolayısıyla aldıkları ücretlere yönelik gelir vergisi istisnası aynen korunmuştur.

b. Profesyonel spor yarışmalarını yöneten spor hakemleri ile basketbol ve voleybol spor dallarının en üst liglerindeki yarışmaları yöneten spor hakemlerinin aldıkları ücretler istisna kapsamından çıkarılmıştır.

c. Profesyonel spor yarışmalarını yöneten hakemler ile basketbol ve voleybol spor dallarının en üst liglerindeki yarışmaları yöneten hakemlere bu faaliyetleri nedeniyle 01/01/2020 tarihinden itibaren yapılan ödemeler ücret hükümlerine göre vergilendirilecektir.

d. GVK’ nın 94. maddesinde sayılanlar tarafından istisna kapsamına girmeyen spor hakemlerine yapılan ödemeler üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır.

e. Profesyonel spor yarışmaları ile basketbol ve voleybol spor dallarının en üst liglerindeki yarışmaları yöneten spor hakemlerince elde edilen ücret gelirleri toplamının,

• • Tek işverenden alınan ve tevkif suretiyle vergilendirilen 2020 yılı için belirlenen 600.000-TL’yi aşan ücretler,
  • Birden fazla işverenden ücret almakla birlikte birden sonraki işverenden alınan ücret toplamı 2020 yılı için belirlenen 49.000-TL’yi aşan ücretler,
  • Birden fazla işverenden ücret almakla birlikte tüm işverenlerden alınan ücret toplamı 2020 yılı için belirlenen 600.000-TL’yi aşan ücretler,

için takip eden yılın Mart ayında (2020 yılı ücretleri için 2021 Mart ayı)  yıllık beyanname verilecektir. Beyannameye istinaden tahakkuk eden vergiden işveren/ler tarafından yapılan tevkifatlar mahsup edilebilecektir.

f. Basketbol ve voleybol spor dallarının en üst ligleri hariç amatör spor yarışmalarını yöneten hakemlere ödenen ücretler istisna kapsamında olduğundan, bu ücret ödemelerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmayacak ve bu ücret gelirleri için yıllık beyanname verilmeyecektir. Diğer gelirler nedeniyle beyanname verilmesi halinde de istisna kapsamındaki ücret gelirleri beyannameye dâhil edilmeyecektir.

Yukarıda özetlenen düzenlemeler, milyon dolarların döndüğü sektörde Devletin vergi gelirlerini güvence altına almasının ötesinde, vergide “adalet” , “eşitlik” ve “genellik” ilkelerinin gereği olarak yapıldığını söyleyebiliriz.

Bu arada uyaralım!!!  Maliye “kırmızı kartı” sadece sporculara değil, hakemlere de gösterebilir.

22.02.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.