Ozan Bingöl
Vergi Uzmanı
ozanbngl@hotmail.com

Her Vatandaşa Özel Vergi Avantajları

1-Motorlu Taşıtlar Vergisi Avantajı

 

Motorlu taşıtlar vergisi mükelleflerinin vergilerini ödemeden önce Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nun 5’inci maddesinde düzenlenen ve kamuoyunda kasko indirimi olarak da bilinen hükümlere dikkat etmeleri gerekiyor.

Şöyle ki; 2004/8237 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nun 5’inci maddesinde yer alan otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzeri taşıtlar için, yıllar itibariyle uygulanacak olan motorlu taşıtlar vergisi tutarları, Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği tarafından her yılın Ocak ayında ilan edilen kasko sigortası değerlerinin %5’ini aşması halinde aynı yaş grubunda bulunan taşıtlara ait vergi tutarları bir alt kademedeki taşıtlara isabet eden vergi tutarı olarak uygulanıyor.

Bu çerçevede sahibi oldukları taşıtların kasko değerinin %5’i söz konusu taşıt için tarifede belirtilen motorlu taşıtlar vergisi tutarının altında olan mükellefler sahibi oldukları araçla aynı yaş grubunda fakat bir alt kademede bulunan taşıtlar için belirtilen tutarı motorlu taşıtlar vergisi olarak ödeyecekler.

Şöyle bir örnek ile somutlaştıralım: 5 yaşında 3000 cm3 motor silindir hacmi olan bir aracın 2017 yılı için Türkiye Sigorta ve Reasürans Birliği tarafından belirlenen kasko tutarının 60 bin TL olduğunu varsayalım. Bu durumda mükellefin ödemesi gereken MTV tutarı aşağıdaki gibi hesaplanacaktır ve böylece mükellef 2.102 lira avantaj sağlamış olacaktır.

§  Kasko Değeri: 60.000 TL

§  Kasko Değerinin %5′i: 3.000 TL

§  2017 yılı MTV Tarifesinden Belirtilen Tutar: 5.236 TL

§  Aynı Yaş Grubunda Bir Alt Kademedeki Motorlu Taşıtlar İçin Belirlenen Vergi Tutarı: 3.134 TL

§  Fark: 2.102 TL

 

2-Ücretliler Yani Bordrolu Çalışanlar İçin Vergi Avantajı

 

Ücretliler kendileri, eşleri ve çocukları için yaptırdıkları özel sağlık sigortalarını aylık vergi matrahlarından düşerek bir kısım vergi avantajı sağlayabilirler. Eğer bir işletmede ücretli olarak çalışıyorsanız sigorta ile ilgili evrakları muhasebe birimine vermeniz yeterli olacaktır. Yaptığınız ödemelerle ilgili evraklarınızı da muhasebe birimine iletmeyi unutmayın. Çünkü indirimden yararlanabilmek için sigorta bedelinin ödenmiş olması şarttır. Normal şartlar altında muhasebe birimi brüt maaşınızdan SGK kesintilerini düştükten sonra gelir vergisi stopajı hesaplamaktadır. Vergi indiriminden faydalanmanız halinde brüt maaşınızdan ödediğiniz özel sağlık sigortası primi de düşülür. Böylece vergiye tabi geliriniz (vergi matrahı) daha düşük olacağından daha az stopaj ödemiş olursunuz. Ücretliler dışında gelir elde edenlerden gelir vergisi beyannamesi verenler de bu vergi indiriminden faydalanabilirler. Beyannamede beyan edilen gelirin %15’ine kadar vergi indiriminden faydalanılabilir. Diğer gelirlerden kastımız şunlardır: ticari kazanç, zirai kazanç, serbest meslek kazancı, gayrimenkul sermaye iradı (kira geliri), menkul sermaye iradı, diğer kazanç ve iratlardır. Vergi indiriminden, elde ettiğiniz gelirin %15’ine kadar faydalanabilirsiniz. Ancak vergi indirimi tutarı bir yıl içerisinde asgari ücretin yıllık tutarını aşamaz. 2017 yılı için belirlenen brüt asgari ücret 1.777,50 TL’dir. Buna göre 2017 yılı asgari ücret yıllık tutarı 21.330 TL olarak hesaplandığından üst sınır bu tutardır.

 

3-Engelli Vatandaşlara Sağlanan ÖTV Avantajı

 

Malul ve engellilerin özel tertibat yapılma şartı olsun veya olmasın ÖTV ödemeden iktisap edebilecekleri taşıtları şunlardır:

§  - Motor silindir hacmi 1600 cm3’ü aşmayan binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (arazi taşıtı ve jeepler dahil),

§  - Motor silindir hacmi 2800 cm3’ü aşmayan eşya taşımaya mahsus taşıtlar,

§  - Motosikletler, mopedler ve bir yardımcı motoru bulunan tekerlekli taşıtlar,

 

Buna göre, Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listede bulunan taşıtlardan motor silindir hacmi 1.600 cm³’ü aşmayan binek otomobilleri, motor silindir hacmi 2.800 cm³’ü aşmayan açık kasalı kamyonet, pikap veya tek sıra koltuklu kapalı kasalı eşya taşımaya mahsus taşıt araçları ile motosikletlerin “engel durumuna göre tüm vücut fonksiyon kaybı oranı (engellilik derecesi) %90 veya daha fazla” olan malul ve engelliler veya bizzat kullanmak amacıyla engelliliğine uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malul ve engelliler tarafından, “beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere” motorlu araç ticareti yapanlardan satın alınmasında ÖTV tahsil edilmeyecektir.

Özel Tüketim Vergisi Kanununa göre, engel derecesi %90’ı aşanların herhangi bir mekanik ilave veya tadilat yapılması şartı olmaksızın iktisap ettikleri taşıtlarından ÖTV tahsil edilmeyecektir yani ÖTV hesaplanmadan araç alabileceklerdir. Burada engel sebebinin herhangi bir önemi bulunmamaktadır. Görme, işitme, konuşma veya ortopedik olabileceği gibi zihinsel engelliler de ilgili yasadan yararlanabilmektedirler.

Yukarıda belirtilen şartları taşıyan araçların, engellilik derecesi %90’ın altında olup, kendisi kullanmak amacıyla engelliliğine uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malul ve engelliler tarafından ilk alımı ÖTV’den istisna edilmiştir. Bu istisnadan yararlanan kişilerin istisna uygulanan ilk alımlarına ilişkin olarak satıcı tarafından verilecek olan ÖTV beyannamesinde;
- Alıcının maluliyeti veya engelliliği ile özel tertibat yaptırılan araçları kullanabileceğine dair yetkili sağlık kuruluşlarından alınan sağlık kurulu raporunun aslı veya noter onaylı örneğinin,
-    Aracın engelliliğe uygun olarak değiştirildiğine dair teknik belgenin
aslı veya noter onaylı örneğinin,
-  Alıcının “H” sınıfı sürücü belgesinin fotokopisinin İbraz edilmesi kaydıyla ÖTV hesaplanmayacaktır. Ancak yukarıda saydığımız şartları taşıyan %90’nın altında engellilik derecesi bulunan vatandaşlar ÖTV istisnasından yararlanabilirler.

Otomatik vitesli araçlar, sol alt ekstremitede (ayak veya bacakta) engelliliği olanlar bakımından hariç, başka bir tadilat olmaksızın özel tertibatlı araç olarak değerlendirilmemektedir. İstisnadan yararlanarak adlarına bir taşıt tescil edilen engellilerin, tescil tarihinden itibaren 5 yıl süresince ÖTV ödemeden taşıt satın almaları veya ithal etmeleri mümkün değildir. İstisna uygulanarak iktisap edilen araç için ÖTV ödenmesi durumunda dahi, 5 yıllık süre dolmadığı sürece yeniden istisnadan yararlanarak araç iktisap edilmesi mümkün değildir.

Engellilik dereceleri % 90 ve daha fazla olan malûl ve engellilerin bu durumlarını tam teşekküllü devlet hastanesinden alınmış olan sağlık kurulu raporu ile ilgili vergi dairelerine belgelendirmeleri halinde, söz konusu malûl ve engellilerin kendi adlarına kayıt ve tescil edilmiş olan taşıtları, Motorlu Taşıtlar Vergisine tabi tutulmayacaktır. Yani bu araçlarından dolayı Motorlu Taşıtlar Vergisi ödemeyeceklerdir. Engellilik dereceleri % 90 dan az olan malûl ve engellilerin bu durumlarını; tam teşekküllü devlet hastanesinden alınan sağlık kurulu raporu ile belgelendirmeleri ve kendi adlarına kayıt ve tescilli olan taşıtların engellilik haline uygun özel tertibatlı veya özel tertibatlı hale getirilmiş olan taşıtları da istisna hükmünden faydalanacak ve bu vatandaşlarımızda Motorlu Taşıtlar Vergisi ödemeyeceklerdir. Ayrıca Özel Tüketim Vergisi istisnasından faydalanmayan ancak; Motorlu Taşıtlar Vergisi istisnasından yararlanacak olan malûl ve engelliler Malûl ve Engelliler Adına Kayıt ve Tescilli Taşıtlarda Motorlu Taşıtlar Vergisi İstisnası Bildirim Formu düzenleyerek bu istisnadan yararlanabileceklerdir.

4-Kira Gelirlerinde Vergi Avantajı

Kira geliri elde eden vatandaşlar bu kira gelirlerini beyan ederlerken şayet gerçek gider yöntemini seçerler ise diğer yöntem olan götürü gider yöntemine göre fazlasıyla bir vergi avantajı sağlamış olurlar. Örneğin gerçek gider yöntemini seçen vatandaşın kira gelirinden indirebileceği kalemler şunlardır:
Gerçek gider usulünde, gayrisafi hâsılattan indirilecek giderler Gelir Vergisi Kanunu’nun 74 ncü maddesinde belirtilmiştir. Bu usule göre gayrisafi hâsılattan indirilebilecek giderler aşağıdaki gibidir:

§  Kiraya veren tarafından, kiraya verilen gayrimenkul için ödenen; aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri,

§  Kiraya verilen malların idaresi için yapılan ve gayrimenkulün önemi ile mütenasip olan idare giderleri,

§  Kiraya verilen mal ve haklara ait sigorta giderleri,

§  Kiraya verilen mal ve haklar dolayısıyla yapılan ve bunlara sarf olunan borçların faizleri ile konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap yılından itibaren 5 yıl süre ile iktisap bedelinin %5’i (iktisap bedelinin %5’i tutarındaki bu indirim, sadece ilgili gayrimenkule ait hasılata uygulanacak, indirilmeyen kısım gider fazlalığı sayılmayacaktır.

§  Kiraya verilen mal ve haklar için ödenen, emlak vergisi, resim, harç ve şerefiyelerle kiraya veren tarafından belediyelere ödenen harcamalara katılma payları,

§  Amortismanlar,

§  Kiraya veren tarafından, kiraya verilen gayrimenkul için yapılan onarım giderleri ile bakım ve idame giderleri,

§  Kira ile tuttukları mal ve hakları kiraya verenlerin ödedikleri kiralar ve diğer gerçek giderler,

§  Sahibi bulundukları konutları kiraya verip başka bir yerde kirada oturrak ödedikleri kira bedellerinin tamamı

§  Kiraya verilen mal ve haklarla ilgili olarak sözleşmeye, kanuna veya ilama istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar.

 

5-Gümrük Vergisi Avantajı

Türkiye sınırlarındaki bir kişiye, posta veya hızlı kargo taşımacılığı kapsamında gelen bedeli gönderi başına 30 euro’yu geçmeyen eşyaya muafiyet uygulanmasında, eşyanın ticari miktarda ve mahiyette olup olmadığı veya bir gerçek kişiye ya da tüzel kişiye gelip gelmediğinin önem arz etmeyeceğini hükme bağlamıştır.

Diğer taraftan, kıymeti 1500 euro’yu geçmemek şartıyla, posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen eşyanın bir gerçek kişiye gelmesi, ticari miktar ve mahiyet arz etmemesi ve miktarının diplomatik eşya ve yolcu eşyası hariç olmak üzere brüt 30 kilogramı geçmemesi gerekmektedir.

Buna göre alışveriş 30 euro altında ise vergisiz, 30 – 1500 euro arasında ise sadece gümrük vergisi ödeyerek (gönderi değeri 30-1500 euro limitleri içerisindeyse Avrupa Birliği ülkerinden gelmesi durumunda %18, diğer ülkelerden gelmesi durumunda %20 gümrük vergisi ödeyerek teslim alınabilir) yurtdışından yıllık alışveriş yapabilirsiniz. Ayrıca bununla ilgili herhangi bir sayı kısıtlaması yoktur. Ayrıca yolcu beraberinde getirilen eşyalarda sınır 430 euro’dur.

 

6-Emlak Vergisi Avantajı

Merak edilen “Konutu olup da emlak vergisi ödemeyecekler kimler” sorusuna gelelim şimdi.
En fazla brüt 200 m2 ve tek konuta sahip olan;
* Hiç geliri olmayan ev hanımları ve işsizler,
* SGK’dan (SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı) aldıkları emekli aylığından başka geliri olmayan emekliler, (ve bunların dul ve yetimleri.)
* Engelliler,
* Gaziler,
* Şehitlerin dul ve yetimleri,
indirimli (sıfır oranlı) bina vergisi uygulamasından yararlanabiliyorlar. Yani yukarıda saydıklarımız emlak vergisi ödemiyorlar.

EV HANIMLARI VE İŞSİZLER
* Geliri yoksa vergi de yok
Ev hanımları ve işsizler için brüt 200 m2’nin altında tek konutları varsa ve gelirleri de yoksa emlak vergisi (indirimli-sıfır oranlı) ödemeyecekler. 2016 yılı içinde, 30.000 TL’ye kadar mevduat faizi, repo benzeri (menkul sermaye iradı) elde edilen gelir varsa yine vergi avantajı devam ediyor. Bu kişiler yine emlak vergisi ödemeyecek.
* Tek konutum var ama hisseli
200 m2’yi geçmeyen tek meskene hisse ile sahip olunması halinde indirimli vergi oranı, meskenin vergi değerinin hisseye isabet eden kısmına uygulanıyor.
* Konut işyeri olarak kiraya verilirse
Tek konutunu işyeri olarak kiraya veren ev hanımı ve işsizler sıfır oranlı emlak vergi avantajını kaybederler. İlk başta konut olarak kullanılan gayrimenkul işyeri olarak (bir kısmı da olsa ) kullanıldığında, emlak vergisi konut olarak değil, işyerinin tabi olduğu orandan (konuta göre daha yüksek) emlak vergisi ödenir. (GİB İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı 29/09/2015 Tarih ve 97895701-175.01-83330 Sayılı Özelge)

ENGELLİLERDE, GELİR OLSA DA VERGİ AVANTAJI
BRÜT 200 m2’yi geçmeyen tek konuta sahip engelliler gelire sahip olsa da emlak vergisi avantajından yararlanıyor. Belediyeye form ve sağlık raporunu ibraz ettiğinde sahip olduğu tek konutu için emlak vergisi ödemeyecekler. Engelliler tek konutunu kiraya verip yakınlarının yanında kalsa da tek konutları için indirimli (sıfır oranlı) emlak vergisi hakkından yararlanabiliyorlar

16.06.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.