Dr. Mustafa Alpaslan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
m.alpaslan@windowslive.com

Şirketlerin Esas Sözleşmesi Dışında Faaliyet Göstermesi Artık Mümkün (Ultra Vires İlkesi)

6102 sayılı yasa hükümlerine göre  TTK’nunda  ultra vires uygulaması   kaldırılmıştır.  1 Temmuz 2012 tarihine kadar yürürlükte bulunan eski TTK hükümlerine göre; anonim ve limited şirketler, anasözleşmelerde sayılan  faaliyet konuları dışında, başka işleri de  yapamıyorlardı.   Bu  prensibe  ultra vires prensibi denilmektedir. 

Örneğin,  inşaat  işi yapan  bir şirket  anasözleşmesindeki “faaliyet konuları” arasında  “araç alım satımı” yer  almıyor ise, bu işleri yapamadığı gibi araç kiralama işlemlerini de  yapamamaktadır.  Veya  anasözleşmede  gıda  maddeleri alım satımı  bulunmuyor ise, gıda maddeleri ile ilgili işlemleri de yapamamaktadır.   İşte bu nedenlerle  şirketler,  ileriki yıllarda  girmeleri olası  veya yapması  muhtemel olan iştigal konularını   tahminleme yöntemi ile  unvanlarını  söz konusu  faaliyet konularını  da dahil ederek belirlemektedir. 

Yeni TTK buna son verip, anasözleşmedeki faaliyet konularını  kısaca belirtilmesini   kafi görmektedir.  Yeni TTK hükümlerine göre,  şirketler faaliyet  konuları arasında yer almayan veya belirtilmeyen  işleri de yapabileceklerdir.  Bu  sebeplerle  şirketlerin anasözleşmelerini tadil ederken  faaliyet konularını  uzun  uzun yazmalarına lüzum bulunmamaktadır. 

Ancak,  Gelir İdaresi bu konuda  6102 sayılı  TTK hükümlerine göre, ultra vires  ilkesi  hükümlerine göre  yeni kurulacak şirketler yönünden  anasözleşmede belirtilmeyen   konular  hakkında şirketin  düzenlediği faturaların  akıbeti  ne olacaktır?  Bize göre,  yeni TTK hükümleri  ultra vires ilkesini ortadan kaldırdığına göre şirketin anasözleşmede belirtilmese dahi fiilen  iştigal ettiği konu ile ilgili   mal veya hizmet  alması  ve yine bu  konularda  hasılat  faturası düzenlemesi mümkün bulunmaktadır.  

Konuyla ilgili  Gelir İdaresi Başkanlığı  tarafından   kendi teşkilatına  yollanan  bir yazıda  ilave faaliyet konusuyla ilgili  olarak   anasözleşme değişikliği  ve ticaret  sicilinde  tescil  işlemi yapılmadan  vergi dairesine yapılan   ilave faaliyet  bildiriminin  yeterli kabul  edilerek  buna göre  fatura düzenlenebileceği  kabul edilmiştir.[1]

Sonuç olarak, Maliye Bakanlığı tarafından  kendi  teşkilatına yollanan  yazıya göre şirketlerin  anasözleşmelerinde bulunmayan  iştigal  konuları  ile ilgili  faaliyette bulunması halinde bu konuda fatura düzenleyebileceği yönünde  özelge verilmiştir.  Konuyla ilgili vergi daireleri  işlem  yönergesinin  12. Maddesine göre işlem tesis edilerek   buna göre şirket  faaliyette bulunabilecektir.

---

[1] Gelir İdaresi Başkanlığı’nın  25.12.2013 gün ve 136649 sayılı yazıları. 
 

16.01.2014

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.