Mehmet Ferruh Özgüç
Yeminli Mali Müşavir
Mercek Denetim A.Ş.
Yönetim Kurulu Başkanı
ferruh.ozguc@isbank.net.tr

Bilgisayar Program Yazılımlarının Çeşitli Şekillerde İthali

GİRİŞ

Proğram yazılımcıları,satıcıları ithal ettikleri yazılımlardan dolayı ayağı tam olarak yere basmayan vergi konuları ile karşı karşıya kalmaktadır. Bilgisayar program yazılımlarının (CD İçinde )ithali,elektronik Ortamda İndirilmesi, yurtta ,yurt dışında mukim bir yabancıdan alınması,yurt Dışı seyehat sırasında alınıp yurda getirilmesi, şeklinde olabilmektedir.

Bu şekillerde ithal edilen yazılımlar  firmaların kendi ihtiyaçları için kullanılabileceği gibi, Üzerinde değişiklik yapılmadan  ihtiyaç sahiplerine satılabilmektedir..

 

TEREDDÜTLER VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
 

Bu konu da tereddütler; Yapılan işlem Gayri Maddi Hak alımımı,Serbest Meslek Kazancı mahiyetinde hizmet alımımı , ticari kazanç  olarak mı değerlenmeli?

Kullanıcı olunca yükümlülükler nedir,alım satımını yapan  bir tacir olunca yükümlülükler nedir?

Yurt dışından satanın tüzel kişi olması veya gerçek kişi olması halinde uygulanacak hükümler nedir?

Telif Hakkının kullanılması mı söz konusu, yoksa bir ürünün kullanılması mı söz konusu? Yükümlülükler nedir?

İşte bu şekilde bu konuda bir çok soru sorulmaktadır.

 

Birçok yazarımız bu konularda konuya özel çeşitli makaleler yazmış,özelgeleri örnek göstermiş, konuyu Gelir Vergisi ,Kurumlar Vergisi Kanunu ve KDV Kanunu yönünden incelemişlerdir. Yazılardan çoğu kanun metninin anlatabildiğinden öteye gitmemektedir ki yine sorular devam etmekte .Sanki eksik bir şey var gibi.

 

Olayın KDV yönü fazla karışık değil.

 

Programların bir CD veya bir cihazın içinde  gümrük hattından geçirilerek ithal edilmesi halinde  KDV gümrük veznesine ödenmektedir.Buna bir ticari mal ithali gibi bakılmakta bu şekilde nitelendirilmektedir.

 

Programın hizmet ithali gibi değerlendirip,gümrük hattından geçirilmeden elektronik ortamda temin edilmesi halinde ,gelen faturanın brüt tutarı üzerinden sorumlu sıfatı ile 2 no lu KDV beyanıyla KDV yi beyan edip ödenmesi ve sonra da indirim konusu yapılması gerekir.(Burada Yurt Dışında Mukim Firma yada şirketten Gelir veya Kurumlar vergisi stopajı yapılacak mı sorusu karşımıza çıkar.)

 

Yurt Dışında mukim geçici olarak yurda gelmiş bir yabancı (183 günden az yurtta kalan yabancı) geliştirdiği yazılımı bir firmaya  yada mükellef olan şahsa satar ise  KDV konusunu anladık, yukarıdaki gibi yapacağız. Yani tevkif edip sorumlu sıfatıyla ödeyeceğiz.Ayrıca bu alım dar mükellef yabancıdan yapıldığı için Gelir Vergisi kanunu 94/4 ve  Kurumlar Vergisi Kanunu 30. md ne  göre  stopaj yapmamız gerekecek, yabancının mukim olduğu ülke ile Çifte Vergilendirmeyi Önleme anlaşması var ise işlemin yapıldığı ülkede Telif Haklarının alım satım ,kullanımını anlatan maddesinde yazılı vergi oranı(%10) kadar stopaj yapılarak Muhtasar Beyanname ile beyan edilip ve ödenecek.(Bunun için hangi ülkeden alım yapıldıysa iki ülke arasındaki

Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasına bakmak lazım)

 

Yurt dışına çıkış sırasında böyle bir alım yapılırsa ne olur. Bir cihaz içinde bu

alınır beraber getirilir ise tax free(vergisiz satış yapma yetkili) bir satıcıdan alındıysa ülkeden çıkarken kdv geri alınır,ticari faaliyette kullanılacak olan bu mal giriş gümrüğüne deklere edilerek yurda sokulur.Gümrükte KDV ödenir.Tax Free etiketli mağazadan  alınmadı ise  gümrükte yeniden KDV ödenmesi söz konusudur.

 

  Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı nın   01.08.2007/14433 sayı ile  vermiş olduğu bir özelgede:Yurt dışından ithal edilen bilgisayar  yazılımları için ödenen bedeller  

  üzerinden stopaj yapılıp yapılmayacağı hakkında özetle;

-Şirketiniz tarafından yurt dışında mukim firmalardan piyasada bulunan hazır paket programların alınarak üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmadan ve/veya çoğaltılmadan işletmenizde kullanılması halinde, yurt dışında mukim firma tarafından elde edilen kazanç,ticari kazanç niteliği taşıyacağından, bu nitelikteki ödemeler üzerinden vergi kesintisi yapılmayacaktır.

- “Copyright” kapsamında bir bilgisayar programının çoğaltma, değiştirme, topluma dağıtma, gösterme vb.gibi haklarının satın alınması halinde, şirketiniz tarafından bir gayri maddi hak elde edilecek olup, yurt dışında mukim firmaya yapılacak söz konusu gayri maddi hak bedeli ödemelerinden 2006/11447 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca % 20 oranında vergi kesintisi yapılacaktır.

-Yurt dışında mukim firmalara, şirketinizde kullanılmak üzere daha önce piyasada bulunmayan bir bilgisayar programının özel olarak hazırlatılması halinde, yurt dışında mukim firma tarafından elde edilen kazanç, serbest meslek kazancı niteliği taşıyacağından, 2006/11447 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca % 20 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.”denilmektedir.

Tabi stopaj oranı hakkında çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasında belirtilen oran olacağı tabiidir.Bazı anlaşmalarda serbest meslek kazançlarından vergi kesintisi olmayabilir.

21.06.2006 tarih ve 26205 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren  5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun dar mükellefiyette vergi kesintisinin düzenlendiği 30’uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde dar mükellefiyete tabi kurumların serbest meslek kazançları üzerinden, bu kazanç ve iratları avanslar da dahil olmak üzere nakden veya hesaben ödeyen veya tahakkuk ettirenler tarafından % 15 oranında vergi kesintisi yapılacağı hükme bağlanmıştır.

İkinci fıkrasında da ticari veya zirai kazanca dahil olup olmadığına bakılmaksızın telif, imtiyaz, ihtira, işletme, ticaret unvanı, marka ve benzeri gayri maddi hakların satışı, devir ve temliki karşılığında nakden veya hesaben ödenen veya tahakkuk ettirilen bedeller üzerinden bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen kişilerce % 15 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılacağı hükmüne yer verilmiştir.

Piyasada bulunan hazır paket programların  alınıp hiçbir değişiklik yapılmadan satılmasını  gayrı maddi hak satışı olarak görülmemesi ne  dikkat  çekiyoruz.

Çünkü  30 .cu madde ticari ve zirai kazanca dahil olup olmadığına bakılmaksızın demesinin ,proğramın bir ticari mal olarak görülmesi değil,bu faaliyetten elde edilecek kazancın  Gayrı Maddi Hak satış kazancı olarak değil ticari veya zirai kazançlar içinde yer almasının vergilendirmede fark etmeyeceği anlamı vermektedir.

Kavramların,isimlerin,tariflerin farklı yerlerde farklı kullanılmasının karışıklık yaratması gibi burada da karışıklık yaratmakta.  Hasılat la Gelir’in  ,Gelir ile Kar’ın  karıştırılması gibi . Karıştırılan Programların hiç değiştirilmeden elektronik ortamda aracılar vasıtası ile alınması ,satılması da Ticari Faaliyet  tir.Kazancı da ticari kazanç olmaktadır.

O halde gayrı maddi hakkın paketlenme şekli,sunuluşu onu ticari mal haline dönüştürebilmekte,kullanıcıların veya bunun ticaretinle uğraşanların bunu alırken vergi kesintisi yapmasına gerek görülmemektedir.

Yerli bir firmanın yurt dışı bir firmaya yazılım sipariş etmesi ve bunu internet ortamında teslim alması ,tüm hak ve kullanım bedellerinin sipariş üzerine yapıldığından kendisine ait olması halinde aldığı  şey  Serbest Meslek Kazancı  Hizmet alımımı ?,Gayri Maddi hak satın alımımı ?, Ticari Mal Alımımı ? her üçünde çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları çerçevesinde farklı vergilendirmek gerekecektir.Tabi karışıklıktan dolayı bu alımların tanımlarının net açık ve anlaşılır olması sağlanmalıdır. Özelge de kanımca doğru olan yapılmış, bunu Serbest Meslek Kazancı olarak değerlendirmiştir.

Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarında genellikle:

a. Hizmet yurtdışından Türkiye ye gelinmeksizin verilmişse vergi tevkifatı yapılmayacağı,

b. Hizmet Türkiye'ye de gelinerek yapılıyorsa bir yılda  183 günü geçmemesi halinde

vergi tevkifatı yapılmayacağı ifade edilmektedir.
 

SONUÇ
 

Gerek Kurumlar Vergisi Kanunu ve gerekse Gelir Vergisi Kanunu tebliğlerinde Elektronik Ortamda yazılım ticareti, Yazılım hizmeti, Gayrı Maddi Hakları ile beraber veya ayrı olarak aracıların durumları ve kullanıcıların sorumlulukları hakkında vergi ve  ticari terimlerinin  bir birini bozmayacak açık şekilde yer aldığı  düzenlemelere, tebliğlere ihtiyaç olduğu inancındayım. Gayrı maddi hakların alınıp satılması, belirli bir süre kullanıldıktan sonra yitirilmesi veya devamlı surette geliştirilerek kullanıcıların hizmetine sunulması ve yazılımların bir roman veya  bir beste gibi bütün haklarıyla beraber devredilmesi arasındaki ince çizgilerin kalınlaştırılması gerekecektir. Bütün mükellefler yaptıkları işin özelliğine ve ürünün çeşidine göre özelge talep ederek stopaj yapıp yapmayacaklarına karar vermelidirler. En garantisi satıcıdan stopaj yapılarak alım yapılması, satıcının kendisinden kesilen vergiyi ülkesinde indirim konusu yapması  olacaktır. Buna yanaşılmıyorsa yaptığınız işin özelliğine göre özelge talep edip öyle hareket etmenizi tavsiye ederim.

 

22.11.2007

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.