İlknur Çakır
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
smmm.ilknurcakir@hotmail.com

Sponsorluk Harcamalarının Önemi ve Vergisel Boyutu

Sponsorluk Harcamalarının Önemi
 

Sponsor kelimesi,  destek ve himaye anlamına gelmekle beraber uygulamada bir ürün veya hizmetin ilan ve reklam yoluyla tanıtılmasını destekleyen firma veya kuruluş anlamında kullanılmakta, sponsor tarafından yapılan bu hizmete de sponsorluk denilmektedir.  

Globalleşmenin bir sonucu olarak işletmeler artık ürettikleri ürünler ile değil, topluma kattıkları değerler ile ön plana çıkmaktadırlar. Günümüzde şirketlerin, topluma ve çalışanlarına karşı olan saygısını ifade eden sosyal sorumluluklarını yerine getirirken kullandıkları en önemli araçlardan biri “sponsorluk”tur. Çoğu zaman reklam ya da bağış ile karıştırılan sponsorluk; şirketlerin spor, kültür, sanat, sağlık, eğitim ve sosyal alanlarda toplumsal yararlar yaratmalarına katkıda bulunarak, kendilerini tanıtmalarını sağlamaktadır.  

Ülkemizde devletin, vergi yasalarında yer alan vergi kolaylıklarıyla, spor konusunda olduğu gibi, eğitim, sağlık, sanat gibi temel sosyal konuları desteklemektedir.

Şirketler, tüketicilerdeki artan eğitim ve bilinçteki değişimi daha iyi gözlemleyerek, sponsorluğu bağış olarak algılama yerine yaratıcılıklarını kullanmak ve doğru iletişim tekniğini seçmek için büyük çaba göstermek zorundadırlar. Çünkü, tüketicilere ulaşmak eskisi kadar kolay değildir. Tüketiciler, şirketlere ürettikleri ürünlerden daha çok topluma kattıkları değerler ile bakmaya başlamıştır. Bu değerlerde ön plana çıkan, sosyal sorumluluğun temelinde olan ‘topluma geri verme’ ilkesi ve şirketlerin topluma ve çalışanlarına karşı olan saygısını ifade eden sosyal sorumluluk projesidir. Amerika’da yapılan bir araştırmaya göre; “Eğer kalite ve fiyat farkı yoksa, dünya için iyi şeyler yaptığına inandığı ve sosyal sorumluluk taşıyan şirketin ürününü tercih ederim” diyenlerin oranı son üç yılda yüzde 55’ten yüzde 65’e çıkmıştır.
 

Sponsorluk Çeşitlerini Kapsamlarına Göre Sıralanışı  

A-    Spor Sponsorluğu

1) Spor Takımlarının Sponsorluğu

2) Spor Organizasyonlarının Sponsorluğu

3) Bireysel Sporculuğun Sponsorluğu   

    B-     Sosyal Sponsorluk

            1) Sağlık Sponsorluğu

            2) Çevre Sponsorluğu

            3) Eğitim Sponsorluğu

Macera-Seyahat Sponsorluğu

Kültür-Sanat Sponsorluğu 

5105 sayılı kanunla sponsorluk harcamaları yeniden tanımlanarak vergi matrahından düşülmesi sağlanmıştır.Aşağıda belirtilen konularda yapılacak harcamalar sponsorluk harcaması olarak sayılmıştır. 

1-     Ulaşım Harcamaları

2-     İaşe ve İbate Harcamaları

3-     Promosyon Harcamaları

4-     Reklam ve Tanıtım Harcamaları

5-     Kırtasiye Harcamaları

6-     Sağlık ve Sigorta Harcamaları

7-     Malzeme Araç ve Gereç Alımı ile Kiralama Harcamaları

8-     Tesis Kiralama Harcamaları 

Herkes bu avantajlardan yararlandırılmıyor. Vergi ve SSK borcu olanlar, hileli iflas ettiğine karar verilenler, sponsorluk yapan ancak taahhüdünü yerine getirmeyenler, eksik yerine getirenler kamu ihalelerine katılması yasaklanan gerçek ve tüzel kişiler sponsorluk yapamazlar. Gençlik ve Spor kulüplerine yapılan sponsorlukların harcama olarak kabul edilebilmesi için sponsorluk alan kulübün resmi müsabakalara katılması şarttır. Sponsorluk harcamalarının yıllık gelirden düşülebilmesi için spor dalının amatör veya profesyonel olması önemlidir. Federasyonlara, gençlik ve spor kulüplerine, sporculara yapılacak harcamalara ilişkin belgeler Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’nün kontrol ve tasdikine tabidir. Tasdik edilmeyen harcamalar gider kabul edilmez. Genel müdürlükçe tasdik edilen harcamalara ilişkin belgelerin birer örneği harcamalarda bulunan mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine gönderilir.Mali Müşavirlerce sponsor harcamalarına ilişkin gerçeğe aykırı belge tasdik edildiğinin tespiti halinde bu işlemi yapan Mali Müşavirler de  kesilecek cezalardan sponsorla birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur.
 

Sponsorlara Verilebilecek  Haklar 

Sponsorlara, ulusal ve uluslararası federasyonların reklam ve sponsorlukla ilgili hükümlerine aykırı olmamak kaydıyla;

a)     Faaliyet ve Tesisin isim hakkı,

b)     Her türlü reklam ve tanıtım hakları, verilebilir. 

Sponsorluk Sözleşmesi
 

Sponsorluk alan ile sponsorlar arasında her iki tarafın hak ve yükümlülüklerini içeren yazılı sözleşme yapılması zorunludur. Sponsorlarla sözleşme yapmaya sponsorluk hizmetini alan kişi, kurum veya kuruluş yetkilidir.

 

Sponsorluk Sözleşmesinde Bulunması Gereken Bilgiler

 

a) Sponsorun adı, soyadı veya kanuni unvanı,

b) Sponsorun ikametgah ve işyeri adresi,

c) Sponsorun bağlı bulunduğu vergi dairesi ve vergi kimlik numarası,

d) Sponsorluğun konusu,

e) Sponsorluk bedeli,

f) Faaliyetin veya tesisin yapımı, ikmali, bakımı ve onarımına ilişkin uygulama programı, başlama-bitiş tarihleri ve yeri,

g) Sponsorluğun başlama ve bitiş tarihleri,

h) Sponsorluk alanın hak ve yükümlülükleri,

i) Sponsorun hakları ve mücbir sebepler dışındaki yükümlülükleri,

j) Sponsorun taahhüt ettiği işle ilgili olarak varsa üçüncü şahıslarla yaptığı ya da yapacağı anlaşmalara ilişkin bilgi ve belgeler,

k) İhtiyaç duyulabilecek diğer hususlar,

l) Anlaşmazlıkların nerede ve ne şekilde çözümleneceği,

m) Sözleşmenin kaç maddeden ibaret olduğu, tarih, imza eden kişilerin adı, soyadı ve unvanı,

belirtilir.
 

SPONSORLUK HARCAMALARININ VERGİ KANUNLARI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ  

Türk Vergi Sistemi içerisinde yer alan bir kısım vergi yasalarında belli usul ve esasların gerçekleşmesi koşuluyla, gerçek ve tüzel kişiler tarafından, spor, kültür, sanatsal faaliyetleri desteklemek amacıyla yapılacak harcamaların gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alınması benimsenmiştir.  

1-    Sportif Faaliyetlerin Desteklenmesi Amacıyla Yapılan Sponsorluk Harcamaları  

Gelir Vergisi Kanunu’nun 89.maddesinin 8.bendi ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10.cu maddesinin (1) bendinin b) alt bendi hükmü gereğince 21/5/1986 tarihli ve 3289 Sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile 17/6/1992 tarihli ve 3813 Sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun kapsamında yapılan sponsorluk harcamalarının sözü edilen kanunlar uyarınca tespit edilen amatör spor faaliyetleri için tamamı, profesyonel spor faaliyetleri için %50’sinin gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükelleflerinin yıllık beyanname ile bildirileceği gelirden indirilebilmesine imkan tanınarak vergisel anlamda teşvik sağlanmıştır. Nakdi spor harcamalarının giderleştirilebilmesi için harcamaların sponsor olunan kuruluşlardan alınan makbuz veya bu amaçla bankaya yatırılmış banka dekontuyla    belgelendirilmesi gerekmektedir. Ayni olarak yapılan harcamalarda ise mükellefler tarafından malın cinsi, miktarı ve bedelini gösteren fatura ve buna ilişkin sevk irsaliyesi düzenlenecektir.

Sponsorluk harcamaları ilk planda Kanunen Kabul Edilmeyen Gider olarak kaydedilir ve beyannamenin KKEG  satırında yer alır. Aynı beyannamede ve yasal sınırlar içinde İNDİRİM satırında gösterilerek vergi matrahından düşülür. Zarar hali ve matrah yetersizliği bu vergisel hakkın tamamen veya kısmen kullanılamamasına yol açar ve izleyen yıllara hak devri yapılamaz. Bu hak %5’lik hakka dahil değildir.  

Sportif faaliyetlere yönelik sponsorluk harcamalarının yıllık gelirden indirilmesinde özellik arz eden husus, spor dalının amatör veya profesyonel olması önem arz ettiği gibi bu harcamaların, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’nün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Kapsamında yapılan düzenlemeler çerçevesinde yapılması, diğer taraftan 3289 Sayılı Kanunun  5105 Sayılı Kanunla değişik ek 3.üncü maddesinin son fıkrasına göre; “Sponsorluk ve reklamla ilgili esas ve usuller Genel Müdürlükçe çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.” Hükmü uyarınca yayımlanan “Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Sponsorluk Yönetmeliği” ile sponsorluk müessesesine ilişkin yapılan düzenlemelerin de dikkate alınması gerekmektedir.  

Sponsorluk harcamalarının vergi mükellefleri tarafından indirim konusu yapılabilmesi için, şu hususların çok iyi bilinmesi gerekmektedir. Yasal düzenlemenin çerçevesi, yapılacak harcamaların tam olarak belirlenmesi, bir sözleşmenin yapılması, belgelerin ilgili genel müdürlükçe onaylanması, belli bir tutarı aşan tesis yatırımlarında yeminli mali müşavirlik tasdik raporunun düzenlenmesi, sponsorluk yapamayacaklar arasında sayılan kişilerden olmaması ve yapılan harcamaların sponsorluk harcaması ve reklam gideri olması gerekmektedir.  

Sponsorun kim olduğu ilgili yönetmeliği’nin 4’üncü maddesinde tanımlanmıştır. Bu maddeye göre; gençlik ve spor tesisleri ile organizasyonlarına, federasyonlarına, gençlik ve spor kulüplerine, sporculara ayni ve/veya nakdi desteklerle sponsorluk yapan gerçek ve tüzel kişiler sponsor olarak tanımlanmaktadır. Buna göre gerçek ve tüzel kişiler, 3289 sayılı Kanun ek 3’üncü maddesi ile Sponsorluk Yönetmeliğinde yer alan şartlar çerçevesinde yapmış oldukları harcamalar ile ilgili olarak sponsorluk müessesesinden yararlanabileceklerdir.  

Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri tarafından sportif faaliyetlere yapılacak sponsorluk harcamalarının yıllık beyanlarından ve yıl içerisinde geçici vergi beyanlarından indirim konusu yapılabilmesi için; sponsorluk faaliyeti kapsamında değerlendirilecek spor faaliyetlerinin neler olduğunun bilinmesi gerekmektedir. Çünkü söz konusu faaliyet ve organizasyonlar dışında yapılan harcamaların, sponsorluk harcamalarına ilişkin olarak yapılan düzenlemeler kapsamında değerlendirilmesi mümkün olmayacaktır.  

Sportif Faaliyetlerin Sponsorluğunda Kabul Edilen Harcamalar 

İlgili yönetmelikçe kabul edilen sponsorluk harcamalarını iki farklı başlıkta ele alarak incelemek doğru olacaktır.  

Sportif faaliyetler kapsamında yapılacak harcamalardan birincisi, gençlik ve spor hizmetlerine ilişkin sponsorluk harcamaları olup, bu harcamalar genel müdürlük, federasyonlar, gençlik ve spor kulüpleri, ferdi lisanslı sporcular, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi ve Paralimpik Komitesinin faaliyetleri çerçevesinde yapılacak harcamalardır. Ancak, gençlik ve spor kulüplerine yapılan harcamaların sponsorluk harcaması kabul edilmesi için sponsorluk alan kulübün bağlı olduğu federasyonun liglerine veya resmi müsabakalarına katılması, ferdi sporcuların ise, ilgili federasyondan izin almaları şarttır.  

İkincisi ise, gençlik ve spor tesislerine ilişkin yapılan harcamalardır. Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü, federasyonlar, gençlik ve spor kulüpleri, ferdi lisanslı sporcular, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi ve Paralimpik Komitesinin faaliyetleri ile kamu kurum ve kuruluşları, yerel yönetimler ile spor kulüplerine ait gençlik ve spor tesislerine yönelik harcamalarda sponsorluk kapsamında bulunmaktadır. Söz konusu tesislerin yapımı, ikmali, bakımı ve onarımına ilişkin olması ve ayrıca tesislerin kamu kurum ve kuruluşları, yerel yönetimler ve spor kulüplerin ait olması gerekmektedir.Diğer taraftan sadece Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü tarafından uygun görülen sportif tesislere ilişkin olarak yapılan harcamalar sponsorluk harcaması kapsamında değerlendirilecek olup, Genel Müdürlük tarafından uygun görülmeyen sportif tesislere ilişkin olarak yapılan harcamaların, diğer şartların mevcut olması durumunda dahi sponsorluk kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.  

2-    Kültürel ve Sanat Faaliyetlerin Desteklenmesi Amacıyla Yapılan Sponsorluk Harcamaları 

Gelir Vergisi Kanunu’nun  89.uncu maddesinin birinci fıkrasının (7) numaralı bendi ve KVK’nun 10.uncu maddesinin (1)inci fıkrasının (d) bendi ile, Genel ve Özel Bütçeli Kamu İdareleri, İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Köyler Bakanlar Kurulu’nca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan veya Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca desteklenen ya da desteklenmesi uygun görülen; kültürel ve sanatsal faaliyetlerin desteklenmesi  amacıyla  yapılan harcamaların yıllık beyannameler üzerinde indirim konusu yapılmasına, imkan sağlanmıştır.  

Yapılan harcamanın veya bu amaçla yapılan bağış ve yardımın tamamının o dönemdeki gelirle sınırlı olmak üzere (%100’ünün) indirilmesi mümkün hale getirilmiştir.
 

Sponsorluk Yapamayacak Olanlar 

Söz konusu yönetmeliğe göre, sponsorluk yapamayacak gerçek ve tüzel kişiler; genel ahlak ve adaba aykırı, zararlı ve kötü alışkanlıkları özendirici faaliyette bulunanlar, kamu ihalelerine katılmaktan yasaklananlar, ilgili mercilerce hileli iflas ettiğine karar verilenler, sponsorluk yapan ancak taahhüdünü getirmeyen veya eksik yerine getirenler ile vergi veya SSK prim borcu olanlar sponsorluk yapamayacaklar olarak belirlenmiştir.
 

Sponsorluk Harcamalarında Özellik Arz Eden Diğer Hususlar 

Sponsorluk harcamalarının beyanname üzerinde indirim konusu yapılabilmesi için beyanname ekinde herhangi bir belge ibrazına gerek bulunmamaktadır. Ancak sponsor olan mükellefler gerek sponsorluk sözleşmelerini gerekse sözleşme kapsamında yaptıkları harcamaları gösteren belgeleri vergi incelemesi sırasında ibraz etmekle yükümlüdürler. Sponsorluk harcamasını içeren bağış ve yardımın sponsor olan kişi veya firmanın kendi üretimi olması halinde söz konusu bağış ve yardımı kendi adına düzenleyeceği fatura ile belgeleyecektir. Bu nedenle mükelleflerin indirim konusu yapılabilmesi için; harcamalara ilişkin belgeler, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’nce denetim ve tasdikinin yapılması gerekmektedir. Genel Müdürlükçe tasdik edilen harcamalara ilişkin belgelerin birer örneği, harcamalarda bulunan mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine gönderilir. Sponsorluk harcamalarının indirim olarak kabul edilebilmesi için, sponsorluk harcamasında bulunacak olan gerçek veya tüzel kişiler ile sponsorluk hizmetini alan kişi, kurum veya kuruluşlar arasında, her iki tarafın hak ve yükümlülüklerini içeren bir sponsorluk sözleşmesi yapılması gerekmektedir.  

Gerçek ve tüzel kişiler tarafından sahip oldukları sponsorluk hakkı kapsamında sportif tesis yapımı, ikmali, bakımı ve onarımı işinin yıllara sirayet etmesi durumunda, her yıl sonu itibariyle yapılan imalat miktarları esas alınmak suretiyle harcama belgeleri düzenlenir. Öte yandan mevcut bir sponsorluk sözleşmesine dayanılarak devam eden sportif tesis yapımı, ikmali, bakımı veya onarımı işini ihtiva eden sponsorluk hakkı, yüklenicilerin muvafakati alınmak suretiyle devredilebilir.  

Gerçek usulde gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükellefleri söz konusu harcamaları yıl içerisinde verdikleri geçici vergi beyannamelerinde de indirim konusu yapabileceklerdir. Sponsorluk harcamalarının indirimi o dönemki gelirlerle sınırlı olup,geliri aşan harcamalarının bir sonraki döneme devredilmesi mümkün değildir. 

Sponsorlukla ilgili kısıtlamalar 

1 Seri nolu KVK Genel Tebliği’nin 10.3.1 bölümünün son paragrafında; “Gerçek ve tüzel kişilerin süresiz bir şekilde sponsor olamayacakları gibi; bunların herhangi bir şekilde vergi borçları bulunmamalıdır. Bu nedenle kurumların sponsor olabilmesi için bağlı bulundukları vergi dairelerine müracaat ederek, vergi borcu olmadığına dair bir yazı almaları ve yapılan sponsorluk sözleşmesinin bir örneğinin ilgili vergi dairesine vermeleri gerekmektedir” açıklamalarına yer verilmiştir. 

 

22.03.2008

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.