İlhan Özkan
Vergi Müfettişi
ilhan_ozkan84@hotmail.com

Yeminli Mali Müşavirlik Sınavı Komisyon Üyeliği

3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’nun[1] “Yeminli mali müşavirlik sınavı” başlıklı 10 uncu maddesi:

 “Yeminli malî müşavirlik sınavı Birlik tarafından yazılı olarak yapılır. Maliye Bakanlığı bu sınavın adil, tarafsız ve mevzuatına uygun bir şekilde yapılması için gerekli tedbirleri almaya yetkilidir.

Sınav komisyonu biri başkan olmak üzere yedi üyeden oluşur. Sınav komisyonu başkan ve üyeleri; dördü Maliye Bakanlığı vergi denetim elemanları arasından, biri Yükseköğretim Kurulunca önerilecek iki aday arasından, ikisi ise Birlikçe önerilecek dört aday arasından Maliye Bakanı tarafından seçilir.

Sınav komisyonu üyeliklerine aday gösterileceklerin; hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık veya idarî bilimler dallarının birinden lisans veya lisansüstü seviyesinde mezun olmaları ve bu konularda en az onbeş yıl çalışmış veya bu kadar süre öğretim üyeliği veya görevliliği yapmış bulunmaları şarttır.

Sınav komisyonunun çalışma usulleri, sınav konuları ve sınava ilişkin diğer usul ve esaslar Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınmak suretiyle Birlikçe çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Serbest muhasebeci mali müşavirlik ve yeminli mali müşavirlik sınav sonuçlarının yargı mercilerine intikal etmesi ve mahkemece bilirkişi incelemesine gerek görülmesi halinde, sınav komisyonunda görev almamış olmaları kaydıyla, biri Maliye Bakanlığı merkezi vergi denetim elemanı, biri alanında uzman meslek mensubu, biri ise dava edilen sınav konusunda ihtisas sahibi öğretim üyesinden oluşan üç kişilik bir bilirkişi heyeti tayin edilir.” Şeklindedir.

Bu yazının konusu Yeminli Mali Müşavirlik Sınav Komisyonu’na seçilecek üyelerin nitelikleri üzerine olacaktır.

Sınav Komisyonuna Seçilecek Vergi Denetim Elemanları

Madde metninde dört üyenin Hazine ve Maliye Bakanlığı vergi denetim elemanları arasından Bakan tarafından seçileceği belirtilmiştir. Vergi denetiminin vergi inceleme elemanları tarafından yapıldığı tabidir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 135 inci maddesinde vergi incelemesine yetkililer; Vergi Müfettişleri, Vergi Müfettiş Yardımcıları, ilin en büyük mal memuru, vergi dairesi müdürleri ile Gelir İdaresi Başkanlığının merkez ve taşra teşkilatında müdür kadrolarında görev yapanlar olarak sayılmıştır. İlin en büyük mal memurundan anlaşılması gereken ise 5345 sayılı Gelir İdaresi Başkanlığı ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun’un “Atıflar ve yetkiler” başlıklı 33 üncü[2] maddesine göre Vergi Dairesi Başkanı’dır. Dolayısıyla söz konusu kadrolarda görev yapanlar Hazine ve Maliye Bakanı tarafından Yeminli Mali Müşavirlik Sınav Komisyonu’na üye olarak seçilebileceklerdir.

Mülga 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin “Vergi Denetim Kurulu Başkanlığında atama, yükselme ve yer değişikliği” başlıklı Ek 29 uncu maddesine göre Kurul Başkan ve Kurul Başkan Yardımcısı kadrolarında yer alanların Vergi Müfettişi sıfat ve yetkilerini haiz olduğu belirtilmiştir. Bu durumda Mülga 178 sayılı KHK’ya göre göre Kurul Başkan ve Kurul Başkan Yardımcısı kadrolarında yer alanların vergi inceleme yetkileri olduğundan Maliye Bakanı tarafından Yeminli Mali Müşavirlik Sınav Komisyonu’na üye olarak seçilebiliyorlardı. Ancak Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemine geçildikten sonra söz konusu KHK, 703 sayılı Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin[3] 13 üncü maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır. Hazine ve Maliye Bakanlığı, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ihdas edilmiştir. Herhangi bir kanunda Kurul Başkan, Kurul Başkan Yardımcısı ve daha sonra 60 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ihdas edilen Vergi Denetim Kurulu Daire Başkanlığı kadrosunda bulunanların vergi inceleme yetkisi olduğuna daire bir düzenleme bulunmadığından, Vergi Denetim Kurulu Başkanı, Başkan Yardımcısı ve Daire Başkanı kadrolarında yer alanlar Hazine ve Maliye Bakanı tarafından Yeminli Mali Müşavirlik Sınav Komisyonu’na üye olarak seçilemeyecektir.

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçildikten sonra Kurul Başkanı ve Kurul Başkan Yardımcısı kadrolarında bulunanlara vergi inceleme yetkisinin verilmemesinin iki muhtemel nedeni olabilir. Birincisi yeni sitemde Kurul Başkanlığına ve Kurul Başkan Yardımcılığına Vergi Müfettişi olarak görev yapmamış kişilerin atanmasına olanak veren düzenlemenin bulunmasıdır. İkinci ise Anayasa’ya göre kanunla düzenlenmiş alanlarda Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile düzenleme yapılmayacağıdır. Bu durumda söz konusu kadrolarda bulunanlara (Daire Başkanları dahil) vergi inceleme yetkisi TBMM tarafından 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 135 inci maddesinde yapılacak değişiklikle verilebilir.

Sınav Komisyonuna Seçilecek Vergi Denetim Elemanlarında Çalışma Yılı Şartı Var mıdır?

Yeminli Mali Müşavirlik ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Sınav Yönetmeliği’nin[4] “Sınav Komisyonu” başlıklı 13 üncü maddesi 3568 sayılı Kanunu’nun 10 uncu maddesine atıf yapmakla yetinmiştir. Kanun maddesine dikkatli bakıldığında; “Sınav komisyonu biri başkan olmak üzere yedi üyeden oluşur. Sınav komisyonu başkan ve üyeleri; dördü Maliye Bakanlığı vergi denetim elemanları arasından, biri Yükseköğretim Kurulunca önerilecek iki aday arasından, ikisi ise Birlikçe önerilecek dört aday arasından Maliye Bakanı tarafından seçilir” vergi denetim elemanların doğrudan Bakan tarafından seçildiği, Vergi Denetim Kurulu Başkanı, Gelir İdaresi Başkanı veya başka bir makam tarafından aday olarak önerilmediği görülecektir. Sınav komisyonuna YÖK ve TÜRMOB tarafından Bakan tarafından seçilecek üyelerin iki katı kadar adayın önerildiği görülecektir.

Maddenin devamına detaylı bakıldığında ise; “Sınav komisyonu üyeliklerine aday gösterileceklerin; hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık veya idarî bilimler dallarının birinden lisans veya lisansüstü seviyesinde mezun olmaları ve bu konularda en az onbeş yıl çalışmış veya bu kadar süre öğretim üyeliği veya görevliliği yapmış bulunmaları şarttır.” Sınav komisyonuna YÖK ve TÜRMOB tarafından aday olarak önerilenlerde on beş yıl belli alanlarda çalışmış veya bu kadar süre öğretim üyeliği veya görevliliği yapmış bulunmaları şartı aranmıştır. Yıl şartı sadece aday olarak önerilenlerde arandığı için Hazine ve Maliye Bakanı tarafından doğrudan seçilen vergi denetim elemanlarında bu şartın aranmaması gerekir.

Sınav Komisyonuna Aday Olarak Önerilecek Diğer Üyeler

Kanunu’nun 10 uncu maddesine “biri Yükseköğretim Kurulunca önerilecek iki aday arasından, ikisi ise Birlikçe önerilecek dört aday arasından Maliye Bakanı tarafından seçilir” dikkatlice bakıldığında YÖK tarafından önerilecek adayların hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık veya idarî bilimler dallarının birinden lisans veya lisansüstü seviyesinde mezun olmaları ve bu konularda en az on beş yıl süre öğretim üyeliği veya görevliliği yapmış bulunmaları şart olduğu görülecektir. Maddenin lafzı ve ruhu bu anlama gelmektedir. Ancak eğitim ile ilgili şartı taşımakla birlikte TÜRMOB tarafından aday olarak önerilenlerde daha geniş küme olduğu görülecektir. Şöyle ki; maddeye ilk bakıldığında TÜRMOB tarafından aday olarak önerilecek olanların en az on beş yıl çalışmış Yeminli Mali Müşavirler olacağı görünmekle birlikte madde geniş olarak yorumlandığında söz konusu alanlarda en az on beş yıl çalışmış Öğretim Üyesi ve Görevlisi ile vergi denetim elemanlarının aday olarak önerilebilecekleri görünmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken husus ise eğer TÜRMOB tarafından vergi denetim elemanları aday olarak gösterilirse on beş yıl çalışma şartının aranacağıdır.

Uygulamada Sınav Komisyonu Üyeleri Nasıl Seçilmektedir?

4 sayılı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 145/e maddesine göre “Başkanlığın görev alanına giren konularda 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununun uygulanmasına ilişkin çalışmalar yapmak ve tereddütleri gidermek” yetkisi Gelir İdaresi Başkanlığı Denetim ve Uyum Yönetimi Daire Başkanlığına verilmiştir. Dolayısıyla gerekli koordinasyon söz konusu daire başkanlığı tarafından yerine getirilmektedir.

Sınav Komisyonuna seçilecek vergi denetim elemanları Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı tarafından Bakan’a sunulması için Gelir İdaresi Başkanlığına gönderilmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken husus Vergi Denetim Kurulu Başkanlığının sınav komisyonu için aday göstermediği, Bakan tarafından seçilecek vergi denetim elemanlarının bilgilerinin Gelir İdaresi Başkanlığına gönderildiğidir. Uygulamada sınav komisyonuna seçilen vergi denetim elemanlarında vergi müfettişliğinde (vergi müfettiş yardımcılığında geçen süre) geçen süre en az on beş yıl olarak dikkate alınmaktadır. Eğer vergi müfettişliğinde geçen süre on beş yıldan az ise hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık veya idarî bilimler dallarında çalışılan süreler de bu süreye eklenmektedir. Örneğin gelir uzmanlığı, avukatlık, devlet gelir uzmanlığı vb. kadrolarda geçen süreler. Ancak tekrar belirtmekte fayda bulunmaktadır ki, 3568 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesinde sınav komisyonuna Bakan tarafından doğrudan seçilecek vergi denetim elemanlarında en az on beş yıl çalışmış olmak şartının bulunmadığı, sınav komisyonuna seçilmek için vergi inceleme yetkisi olan kadrolarda bulunmanın yeterli olduğudur.

Sınav Komisyonuna YÖK tarafında önerilen adaylarda en az on beş yıllık öğretim üyeliği ve öğretim görevliliği süresi aranırken tercihen YMM ruhsatına sahip olmaları gözetilmektedir. Sınav Komisyonuna TÜRMOB tarafından önerilen adaylarda çalışanlar listesine kayıtlı YMM’lerden en az on beş yıl çalışmış olanlar dikkate alınmaktadır.

Kaynakça

• 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu
• 3568 sayılı Kanun
• 5345 sayılı Gelir İdaresi Başkanlığı ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun
• Mülga 178 Sayılı KHK
• 703 sayılı KHK
• 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
• 4 sayılı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
• Yeminli Mali Müşavirlik ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Sınav Yönetmeliği

---

[1] 13.06.1989 tarih ve 20194 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

[2] Diğer mevzuatta Gelirler Genel Müdürlüğüne yapılmış olan atıflar Gelir İdaresi Başkanlığına; Gelirler Genel Müdürüne yapılmış atıflar Gelir İdaresi Başkanına; Başkanlığın görev alanına giren konularda mülki idare amirlerine, mahallin en büyük memuruna, ilin en büyük malmemuruna, defterdara ve defterdarlığa yapılmış atıflar ilgisine göre vergi dairesi başkanı ve başkanlığına…  yapılmış sayılır.

[3] 09.07.2018 tarih ve 30473 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

[4] 16.01.2005 tarih ve 25702 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

18.05.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.