İbrahim Çakır
Vergi Müfettişi
ibrahim.cakir2@outlook.com

Borcu Yoktur Yazısı (Amme Alacağı Ödenmeden Yapılmayacak İşlemler İle İşlem Yapanların Sorumlulukları)

Esas itibariyle vergi güvenlik müesseslerinden biri sayılabilecek amme borcu olmadığına gösterir belge aranılması zorunluluğu, gerçek ve tüzel kişilerin kamu idareleri ile bazı işlemlerinde karşımıza çıkmakta ve ilgili belge görülmeden ödemeler veya işlemler yapılmamaktadır. Buna göre;

Hangi Ödeme ve İşlemler Sırasında Borç Olmadığını Gösterir Belge Aranır

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 22/A maddesi ve maddenin Hazine ve Maliye Bakanına vermiş olduğu yetkiye istinaden A seri ve 9 ve 12 Seri no’lu Tahsilat Genel Tebliği ile uygulamaya açıklık getirilmiştir.

Buna göre,

1. 5018 sayılı Kanuna bağlı kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermaye işletmelerinin,[1]

i. Tahsilat Genel Tebliği Seri: A, Sıra No: 1 ekinde yer alan Ek-11 listesinde sayılanlar dışında kalan ancak 4734 sayılı Kamu İhale Kanuna göre mal ve hizmet alımları ile yapım işleri (istisnalar dahil),

ii. Mahkeme ilamları veya icra emirleri,

iii. 26/12/1931 tarihli ve 1905 sayılı Menkul ve Gayri Menkul Emval ile Bunların İntifa Haklarının ve Daimi Vergilerin Mektumlarını Haber Verenlere Verilecek İkramiyelere Dair Kanun,

iv. 29/6/2001 tarihli ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun,

kapsamında yapacakları 5.000.-TL’ nin (Seri: A Sıra No:12 G.T. ile değişmeden önceki tutar 2.000,00 TL’dir.) üzerindeki her türlü ödemeler sırasında hak sahiplerinin,

2. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamına giren kurumların[2], mal veya hizmet alımları ile yapım işleri nedeniyle 5.000,00 TL’ nin üzerinde yapacakları ödemeler sırasında hak sahiplerinin,

3. 5018 sayılı Kanuna tabi olmayan ve 4734 sayılı Kanun kapsamına girmeyen, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu ile Kalkınma Ajansları gibi kamu tüzel kişiliğini haiz kurum ve kuruluşların (meslekî kuruluşlar ve vakıf yükseköğretim kurumları hariç) mal veya hizmet alımları ile yapım işleri nedeniyle 5.000,00 TL’nin üzerinde yapacakları ödemeler sırasında hak sahiplerinin,

4. Kanun, kararname ve diğer mevzuatla düzenlenmiş olan ve sadece nakdi olarak ödenen devlet yardımları, teşvikler ve destekler nedeniyle kurumların 5.000,00 TL’nin üzerinde yapacakları ödemeler sırasında ilgililerin (ödemelerini banka aracılığı ile yapacak kurumlar, bu tutarları ilgilisine ödenmek üzere bankaya göndermeden önce vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belgeyi arayacaklardır.),

5. 492 Sayılı Harçlar Kanununa ekli “İmtiyazname, Ruhsatname ve Diploma Harçları” başlıklı 8 sayılı tarifede belirtilen silah taşıma ve bulundurma vesikaları ile yivsiz tüfek ruhsatnameleri talepleri üzerine yapılacak işlemler sırasında ilgililerin,

Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine vadesi geçmiş borçlarının bulunmadığına ilişkin borç durumunu gösterir belge aranılması zorunluluğu getirilmiştir.

Ayrıca,  madenlere ilişkin ruhsat birleştirme, izin alanı değişikliği, ihale, küçük alanların ihalesi, devir talepleri, işletme ruhsatı ve süre uzatımı talepleri ile ruhsat sahibi tarafından sunulan projedeki eksikliklerin tamamlanmasında, 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamında ilgililerden vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge aranılması gerekmektedir.

Hangi Ödeme ve İşlemler Sırasında Borç Olmadığını Gösterir Belge Aranmaz

-Eğitim ve öğretime yönelik burs ve diğer adlarla yapılan ödemelerde,

- 6183 sayılı Kanunun 70 inci maddesi gereğince haczedilemeyen ödemelerde,

- 6183 sayılı Kanunun 105 inci maddesinde sayılan tabii afetlere maruz kalanlara yapılan Devlet yardımı, teşvik ve destek ödemelerinde,

-Bütçelerine mahalli idarelerin katkıda bulunduğu kuruluşların proje ve faaliyetleri karşılığında mahalli idarelere sağladığı destek ödemelerinde,

-Spor Toto Teşkilat Başkanlığı tarafından, her çeşit gençlik ve spor tesisi ile eğitim ve öğretim kurumlarının yapılması, yaptırılması, kiralanması, onarım ve bakımlarının yapılması, yarım kalan tesislerin tamamlanması ve tefrişatı için mahalli idarelere (il özel idareleri, belediyeler ve köyler) verilen mali katkı kapsamında nakdi olarak yapılacak ödemelerde,

-Su alımı ödemelerinde,

- Abonelik ücretleri, posta ve telgraf giderleri, ihale usulü dışında yapılan haberleşme alımı ödemelerinde,

-İhale usulü dışında yapılan enerji (yakacak ve elektrik) alımı ödemelerinde,

bu zorunluluk aranılmayacaktır.

Vadesi Geçmiş Borç Kapsamına Giren Amme Alacakları Nelerdir

Amme Alacağının Türü İtibariyle,

-Yıllık Gelir Vergisi      

-Yıllık Kurumlar Vergisi

-Gelir ve Kurumlar Vergilerine ilişkin Tevkifatlar ve Geçici Vergiler

 -Katma Değer Vergisi   

-Özel Tüketim Vergisi

-Özel İletişim Vergisi     

 -Motorlu Taşıtlar Vergisi

-Şans Oyunları Vergisi    

 -Damga Vergisi

-Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi 

-Harçlar

-Bu alacaklara ilişkin vergi zıyaı cezaları, gecikme zammı ve faizleri.

Amme Alacağının Tutarı İtibariyle,

Yukarıda belirtilen amme alacaklarının toplam 5.000,00 TL’ yi (Seri: A Sıra No:12 G.T. ile değişmeden önceki tutar 2.000,00 TL’dir) aşması halinde vadesi geçmiş borcun olmadığını gösterir belge aranılacaktır.

Zorunluluğa İlişkin Diğer Hususlar

Vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belge arama zorunluluğu getirilen kurum ve kuruluşlarca yapılacak ödeme/işlemler sırasında, tahsil dairelerinin verdiği bilgiye istinaden kapsama giren alacak türlerinin toplam tutarının 5.000,00 TL’yi aşmaması halinde, borcun bulunmadığı kabul edilerek gerekli ödeme/işlemler yapılacaktır.

Vadesi geçtiği halde ödenmemiş borç bulunmakla birlikte, yargı mercilerince amme alacağının takibinin durdurulmasına karar verilmesi veya takibin kanunen durdurulması gereken diğer hallerde kapsama giren tür ve tutarda borç bulunmasına rağmen vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belge “ödeme/işlem yapılmasına muvafakat edildiğini” belirten bir ifadeyle tanzim edilerek verilecektir.

Tecil edilmiş amme alacakları, tecil şartlarına uygun olarak ödendiği müddetçe vadesi geçmiş borç olarak dikkate alınmayacaktır. Ancak, Seri: A Sıra No:1 Tahsilat Genel Tebliğin Birinci Kısım, Dördüncü Bölüm, “I.Tecil” başlıklı bölümünün (9) numaralı alt bölümünün (e) paragrafında yapılan açıklamalar da dikkate alınarak belge verilecektir.

İlgili bölüm tetkik edildiğinde özetle, “tecil edilen borç tutarının %10’u ödenmedikçe ilgili tahsil dairesine borcu bulunmadığına gösteren yazının verilmemesi” hususunun tecil şartı olarak belirlendiği görülmektedir. Dolasıyla tecil edilen borçların %10’u ödenmediği durumlarda borcu olmadığına gösterir belge verilmeyecektir.

Borcu olmadığına gösterir belgeler, tanzim edildikleri tarihten itibaren 15 gün geçerlidir.

Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı birden fazla tahsil dairesine borcun bulunması durumunda, kesinti tutarı vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belgeyi düzenleyen tahsil dairesinin hesabına aktarılacaktır.

Kesinti tutarının aktarıldığı tahsil dairesi, bu tutarın hak sahibinin borçlarına mahsup edilmesini sağlayacaktır. Kesinti tutarının tahsil dairelerine olan borç toplamından az olması halinde, kesinti tutarı tahsil daireleri arasında garameten taksim edilecektir.

 

Borcu Olmadığı Gösterir Belgeyi aramaksızın Ödeme/İşlem Yapanların Durumu

Vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belgeyi aramadan ödeme yapanlara ve işlem tesis eden kurum ve kuruluşlara, borçlunun bağlı olduğu takibe salahiyetli tahsil dairesince idari para cezası tatbik edilecek olup, idari para cezaları hakkında 5326 sayılı Kabahatler Kanunu hükümleri uygulanacaktır.

Her bir ödeme veya işlem için ayrı ayrı olmak üzere, belgenin aranılması gereken yılda uygulanacak olan idari para cezası tatbik edilecektir.

6183 sayılı Kanunun 22/A maddesine göre verilen idari para cezası, ilgilisine tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekmektedir.

İdari para cezalarına karşı tebliğ tarihini takip eden otuz gün içinde idare mahkemesine dava açılması mümkündür.

05.04.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.