Eda Kaya Bükülmez
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
İşletme Bilim Uzmanı
edakaya_88@hotmail.com

Sermaye Şirketlerinde Aralık Ayı Hatırlatmaları

1. Üretim işi ile uğraşan firmalarda 31 Aralık itibariyle envanter yapmak ve bu  envanterin  fiyatlandırılması da tamamlanarak fiili ve kaydi envanterler mukayese edilmelidir.    
2. 31 Aralık tarih itibariyle müşterilerle cari hesap mutabakatları yapılarak  cari hesapların kontrol edilmesi sağlanmalıdır.  Hesaplar arasında farklılık varsa, bunun nedeni araştırılarak gerekli düzeltmeler yapılmalıdır.
3. Bilanço esasına tabi mükelleflerin 2019 takvim yılında kullanacakları yasal defterlerini  31.12.2018 tarihine kadar tasdik ettirmeleri  gerekmektedir.
4. 31.12.2018 tarihi itibari ile kasa sayılmalıdır. TL ve döviz hesapları ayrı ayrı tespit edilmelidir. Fili ve kaydi durum arasında farklar varsa, bu farklar tespit edilmeli ve  giderilmelidir.
5. E-Fatura, E-Arşiv Fatura ve E-Defter kullanma kapsamında olan mükelleflerin 31.12.2018 tarihine kadar başvurularını elektronik ortamda yapabilirler.
6. Bilanço esasına göre tutulacak defterlere ilişkin sınıf değiştirme hadlerinin Aralık ayında yayımlanan tebliğlerde baz alınan rakamlar dikkate alınmalıdır. 
7. 01.01.2019 tarihinden itibaren kullanmakla yükümlü bulunan işletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerin defter beyan sistemine 31.12.2018 tarihine kadar başvuruları  zorunludur.
8. Çek, senet, değerli evrakların sayımı yapılmalı, muhasebe ile kayıt farkları tespit edilip giderilmelidir.
9. Şüpheli alacaklar ile ilgili  çalışmalar yapılarak  tahsil edilmeyen  veya tahsil edilmeyeceği anlaşılan   alacaklarla ilgili davalar  açılmalıdır.  Ve bu konuda yıl sonunda karşılık ayrılması işlemleri  yapılmalıdır.  
10. Kredili satışlarda (POS) satışlar kontrol edilmeli banka ile mutabakatlar yapılarak defter kayıtlarıyla uyumlu hale getirilmelidir.
11. Sene içerisinde satın  alınan  sabit kıymetlerin  333, 339, 365, 389 ve 399 seri nolu  VUK genel tebliğine göre  yaşamları belirlenerek, yıl içinde alınan  binek araçların  kıst amortismana tabi tutulması  gerektiği hususu unutulmamalıdır.
12. İthalat yapan  firmaların ithalatla ilgili işlemlerini  dosyalar bazında takip ederek  verilen avansların neticelendirilmesini sağlamalıdırlar.  Bu konuda 159 nolu hesapta  bulunan ithalatların  izlenmesi ile ilgili gelecek aylardaki durumlar, satın almalar ve  ithalat servislerinin dikkatlerinin çekilmesi  muhasebe servisi ile paralel olarak  yürütülmelidir. 
13. İşletmenin peşin ödemiş olmasına rağmen dönemsellik ilkesi gereği kullanıldığı dönemler de gider hesaplarına aktırılacak giderlerin izlendiği 180 hesaplar gider hesaplarına aktarılmalıdır. 
14. Sene içerisinde alınan sabit kıymetler ile  sene içerisinde satılan sabit kıymetler ile ilgili gerekli  karşılıklar, yenileme fonu vb. hesaplar   dikkatle incelenmeli buna göre kayıtlar yapılmalıdır. 
15. Firmanızın sene içerisinde yabancı kaynak  ile aldığı  sabit varlıklara ilişkin finansal giderlerini, diğer giderler ile  ayrıştırılarak sabit varlıkların üzerine eklenmesi için gerekli çalışmaların yapılması  ve reel finansman masraflarının  ayrı ayrı hesaplanması gerekir.
16. Şirketin ortaklar cari hesaplarının  incelenmesi ve ortaya  çıkan duruma göre adatlandırma yapılması, örtülü sermaye, örtülü kazanç ve adatlandırma gibi işlemler dikkatle izlenmeli buna göre yapılması gerekli işlemler ve politikalar gözden geçirilmelidir. 
17. Şirketimizin  kısa veya uzun vadeli  borç veya alacakları  ilgili hesaplarda yer alan masrafların  1 yıldan kısa veya 1 yıldan uzun  olarak  değerlendirilmesinin  yapılması  ve bunun  ışığında  gerekli düzeltmeler yapılarak  bilançoya  aktarılmalıdır.
18. Bankalardan kullanılan kredi, leasing ve benzeri dış finansman hesapları tetkik edilmeli banka mutabakatı ile muhasebe kayıtları güncel hale getirilmelidir.
19. Verilen ve alınan iş avansları var ise hesaplar gözden geçirilmeli ve güncel hale getirilmelidir.
20. Yıllara sari inşaat ve onarım işlerinden geçici kabulü yapılanlar gelir hesaplarına aktarılmalıdır.
21. KDV hesapları kontrol edilmelidir, tahakkuk kayıtları yapılmalıdır.
22.  İşçi ücret bordrolarının ve kira tahakkuklarının ve esası tahakkuku dayalı diğer giderlerin tahakkuk kayıtları muhasebede yapılıp yapılmadığı kontrol edilmelidir.
23. Grup şirketlerimiz varsa bünyede  üretim firması, pazarlama firması vb.  birden çok firmaların mevcut olması  halinde bu şirketlerin kendi aralarında  ilişkilerinin de var olması  durumunda  gerekli vergisel planlamaların yapılması  sırasında 5520 sayılı yeni KVK’na göre  transfer  fiyatlandırması yoluyla  örtülü kazanç dağıtımına dikkat edilerek  buna göre kar veya paylaşım oranlarının dikkate alınarak buna göre  bir politika geliştirilmelidir.
24. Şirketin muhtasar,  KDV, kurumlar vergisi ve varsa SGK prim borçlarının  ödenmemesi  durumunda muhtelif  teşviklerden yararlanmama gibi neticeler olduğundan dolayı bu borçların ödenmesi  veya mahsup sisteminin çalıştırılması  gerekir. Aksi halde, şirketimiz çeşitli indirimlerden  ve teşviklerden yararlanamayacak  veya  SGK %5 indirim olanağından da mahrum kalacaktır.  Gerekirse, maliye, SGK ve diğer kurumlarda borç döküm çizelgelerinin alınması yararlı olacaktır.
25. Aralık ayı  bağ-kur primlerinin gider yazılabilmesi için 2018 aralık ayında ödenmesi gerekmektedir.
26. Geçmiş dönem kar ve zararları kontrol edilmeli, kar mahsubunda kullanılacak olanlar nazım hesaplarda izlenmelidir.
27. Şirketimizin  yıl sonuna kadar  gerçekleşen  hedefleri, planları dikkate alınarak fiili neticelere göre  bütçe defteri üzerinde düşünülmelidir. Gerçekleşen  durumlara göre çıkarılan mizanlar ve bütçe hedefleri  üzerinde değerlendirmeler yapılmalıdır.  
28. Şirketimizin KDV ile ilgili iade dosyaları, indirimli orana tabi işlemler varsa bu konudaki yapılan hesaplamalar ve hazırlanan dosyalar gibi işlemleri incelenmelidir. Varsa mahsup veya “nakit iade”  talep edilecekse bu konuda  hazırlanacak dosyalar  Ocak ayı içerisinde ilgili vergi dairesine müracaat edilerek “yüklenilen ve indirilecek KDV listeleri”  için hazırlıklara başlanılmalıdır.
29. Şirketimizin varsa devam etmekte olan ihtilafları  veya  yıl içinde biten uyuşmazlıklarının olup / olmadığı dışarıdan hukuk müşavirleri ile görüşülerek  bunların aşamalarına göre dönem sonunda  varsa  bilançoda  veya dipnot olarak süreçle ilgili uyarılara yer verilmelidir.
30. Üretim işletmelerinde dönem sonunda ayrılacak fire, zayiat,  kesafet ve diğer karşılıklar oranları itibariyle tespit edilmeli ve bu konuda resmi mercilerden gerekirse yazı alınmalıdır.
31. Yıl içinde yapılması gerekli sermaye artışı işlemleri, şirket yetkililerin görev süreleri ile ilgili yetki belgeleri,  huzur hakkı bordroları, personelle ilgili ikramiye, bayram, yılbaşı ikramiyesi vs.  bordrolar düzenlenmelidir. 
32. Yıl sonu  mizanlar başından sonuna kadar  incelenmeli ve  bu mizanların doğru bir şekilde sene içi hareketleri  yansıtıp / yansıtmadığı kontrol edilmelidir. Varsa hesaplar arasında  virmanlar yapılmalıdır.

27.12.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.