Ayşe Çelikbaş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
aysecelikbas@outlook.com.tr

Sicil Affı ve Devlet Borçlarının Yapılandırılması

Yaygın uygulama alanı bulamayan kağıt üzerindeki çözümlerin, taraflar nezdinde, uzun vadeli, kalıcı sonuçlar doğurmadığını çok defa tecrübe ettik. Teorideki tartışmasız başarısını pratikte de göreceğimiz çözümler üretilmediği müddetçe aynı tekrarları yaşamamız olağandır. Gelir kaybeden, alacak ve borç dengesi bozulan, takibe düşen veya kredibilitesi yiten işletmelerin, yapılandırma ve/veya yeni borç ödevlerini yerine getirmesi mümkün müdür?

Halihazırda, sektör ayrımı yapmaksızın, pandeminin de etkisiyle iyice nefes alamaz hale gelen işletmeler, kapsamlı bir sicil affı, yapılandırma ve hatta devletin bazı alacaklarından vazgeçmesi yönünde beklentiye girmiştir.

İhaleli işlere ve özel inşaat işlerine ilişkin hakediş ödemelerinin süresinde yapılmaması sonucu, birçok işveren, ekonomik açıdan zorlanmış, yüklü miktarda vadesi geçmiş vergi ve prim borcu birikmiştir. Bu durumdaki firmalar, borçları nedeniyle biten işlerine ait teminat çözümü sürecinde mağdur olmakla birlikte  yeni  bir iş için ihale başvurusu da yapamamaktadır. Önceki yıllarda, yapılandırmalar ile geçici de olsa borçlu firmaların nefes alması sağlanmış idi. Bugün, bozulan sicilinden ötürü yapılandırma kapsamında veya yeni yatırım planlarına yönelik teminat mektubu ve kredi talepleri geri çevrilen çok sayıda firma vardır. 

 Gelinen noktada, özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerin kurtarıcı olarak gördüğü, yapılandırma talebi için yasa düzenleyicinin göz ardı etmemesi gereken şu var ki; borcunu yapılandıranlar, haklarını kaybetmemek için yapılandırma kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirirken, eş zamanlı olarak güncel yükümlülüklerini de belirlenen istisnalar dışında aksatmadan yerine getirmek zorundadır. Borç yapılandırmasındaki şartlardan biri, cari dönem borcunun olmamasıdır. Cari ya da geçmiş dönem, sonuçta bir borcun ödenebilmesi için ortada bir kazancın olması gerekir. Günlük iş akışının aksamadığı ve kamu/özel sektör alacaklarının süresinde tahsil edilebildiği bir ortamda, mükellefiyet, gereğince yerine getirilebilir.

Öncelikli ihtiyaç, kapsamlı ve uygulaması tercihe bırakılmayacak bir sicil affının ivedilikle çıkarılmasıdır. Bu vesile ile KOBİ’lerin gereksinimi olan kredi veya teminata ulaşımı sağlanmalıdır. Aksi halde, açıklanan her ekonomik paket ya da borç yapılandırmasından dar çerçevedeki işletmeler yararlanmaya devam edecek ve gerçek ihtiyaç sahipleri bir fayda sağlayamayacaktır. Herhangi bir nedenle üretemez, çalışamaz ve atıl durumdaki KOBİ’ler, salt borçlandırılarak değil, karşılıksız da desteklenerek, yeni bir can suyu ile ekonomiye kazandırılmalıdır.

Pandemiden dolayı özel sektörde genele yaygın mücbir sebep tanımlanmış; çek, senet ve diğer alacakların tahsil ve/veya takibi belli bir süre durdurulmuş, yapılan düzenleme ile de çek mağdurları rahatlatılmıştır. Buna karşın, kamu alacağına yönelik kısıtlı bir mücbir sebep tanımı yapılarak, beyanname düzenleme ve ödeme sürelerine yönelik sınırlı bir kesim mücbir sebep kapsamına alınmıştır. Aynı faaliyet kolu için gelir vergisi mükellefi kapsama alınıp, kurumlar vergisi mükellefi kapsam dışı bırakılmıştır. Finansal borçların yapılandırılması, sektör özelinde vadesi ve fiyatlaması uygun kredi paketleriyle, durma noktasına gelen piyasa bugün için hareketlenmiştir. Ancak kaynağa her kesim ulaşamamıştır. Her iki konunun da kapsamı ve yeterliği yapılandırma beklentisinin yoğun olduğu bir ortamda değerlendirilmeye muhtaçtır.

Yapılandırma ve sicil affı düzenlemesi, hem KOBİ’ler hem de ülke ekonomisi için kalıcı bir iyileşmeyi ve büyümeyi hedefleyen çareleri barındırmalıdır. Kullanım şartlarını çoğunun sağlayamadığı; teşvikler, finansal destekler ve borç yapılandırması gibi KOBİ gerçeklerinden çok uzakta üretilen, günü kurtaracak, genel geçer formüllerden vazgeçilmelidir.

13.08.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.