Dul/Yetim Aylıklarında Dosya Bazı Neyi İfade Ediyor

Aslında 3 Nisan 2020 tarihli SÖZCÜ'de yayımlanan “Emekli aylığında 1.500 liralık alt sınır uygulaması” başlıklı yazımda açıklamıştım…

Emekli aylığı ödemelerinde 2019 Şubat ayından itibaren 1.000 lira olarak uygulanmakta olan alt sınırın 1.500 liraya yükseltilmesine ilişkin yasal düzenlemenin ilk günleriydi. Yasa 26 Mart 2020 tarihli mükerrer Resmi Gazete'de yayımlanmış, 1.500 liralık alt sınırın 2020 yılı Nisan ayı ödeme döneminden itibaren uygulanması öngörülmüş, nisan aylıkları da henüz alınmamıştı.

Nisan sonu ve mayıs başında gelen iletilere bakınca yazının, kendisi ya da yakını dul veya yetim aylığı alan bazı okurlarımın gözünden kaçtığı anlaşılıyor.

Kendilerinin ya da yakınlarının almakta olduğu 1.500 liranın altındaki dul veya yetim aylığının nisan ayında 1.500 liraya yükselmediğini görünce, “Siyasetçiler malum sallamayı sever, bu gelen zam bizi kapsamıyor mu?” benzeri sorularla işin doğrusunu öğrenmek istiyorlar.

Öncelikle emekli, dul ve yetim aylıklarına “zam yapılmadığının” altını çizelim. Düzenleme malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasından aylık alan emeklilere ve hak sahiplerine ödenen aylıklar ve aylıklar ile birlikte “her ay itibarıyla yapılan ödemeler toplamının”, 2020 Nisan ayından itibaren “dosya bazında” 1.500 liradan az olamayacağını öngörüyor.

“DOSYA BAZI” NEYİ İFADE EDİYOR?

Dosya bazı, dul veya yetim aylığı almakta olanlara, kendisinden aylık bağlanan kişinin dosyasını ifade ediyor.

Bu bağlamda 1.500 liralık alt sınır, ölen kişinin dosyasındaki aylığa uygulanıyor. Dul ve yetim aylıklarına yansıması da aylık bağlama oranlarında oluyor.

Diğer bir deyişle, dul ve/veya yetim aylığı bağlanan dosyadaki (ölen kişinin) aylık tutarı 1.500 liranın altında ise, dul ve yetimlerin aylıkları 1.500 lira baz alınarak paylaştırılıyor.

Buna göre, eşinden yüzde 50 oranında dul aylığı bağlanan kişiye yapılacak aylık ödeme tutarı 750 liranın altında, yüzde 75 oranında dul aylığı bağlanan eşe yapılacak ödeme tutarı ise 1.125 liranın altında olamıyor.

Örneğin, eşinden dolayı yüzde 75 aylık bağlama oranıyla 1.200 lira dul aylığı almakta olan kişi için dosya bazındaki tutar 1.600 lira olup, 1.500 liranın üzerinde olduğundan, 1.200 liralık dul aylığının 1.500 liraya yükseltilmesi gerekmiyor.

TEMMUZDA ARTIŞ BEKLEMEYİN!

Aylıkları 1.500 liraya yükseltilen emekliler ile aylık bağlanan dosya aylığı 1.500 liraya yükseltilenleri temmuz zammı için şimdiden uyarmış olayım.

Gerçek emekli aylığınız ya da dul/yetim aylığı bağlanan dosyadaki aylık tutarı 1.500 liraya ulaşana kadar artış beklemeyin!

Zira alt sınır, asıl emekli aylıklarına değil, dosya bazında aylık olarak ödenecek tutara uygulanıyor. Yani, dosya bazında 1.500 liranın altındaki aylıklar aslında 1.500 liraya yükseltilmiyor, ödemeler 1.500 lira üzerinden yapılıyor.

Bu nedenle de asıl emekli aylığı ya da dul/yetim aylığı bağlanan dosyadaki aylık tutarı, yılda iki defa yapılan zamlarla 1.500 liraya ulaşana kadar, 1.500 liralık ödeme değişmeyecek.

Örneğin, dosya bazında esas aylık 1.200 lira ise, ödeme 1.500 lira üzerinden yapılacak. Altışar aylık zamlar 1.500 lira olan alt sınıra değil, 1.200 lira olan asıl emekli aylığına uygulanacak. Asıl emekli aylığı 1.500 liraya ulaşana kadar aylık ödeme tutarı hep 1.500 lira kalacak.

(Kaynak: Sezgin Özcan / Sözcü Gazetesi | 06.05.2020)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.