Yakup Kayıhan
Yeminli Mali Müşavir
ymm@yakupkayihan.com

Serbest Meslek Kazançlarında Vergileme

Serbest meslek sahiplerinin bitmeyen şarkısı var ya. Hala bitmedi. Ekonomik kriz dolayısı ile daha bir acıklı hale geldi.  

 

Gelir vergisi kanununa göre serbest meslek kazancı “tahsil” edilince elde edilmiş oluyor. Tahsil etmeden vergileme yok.(GVK.Madde:67)

 

KDV kanunu ise “hizmetin sunulmasını” vergileme için yeterli görüyor. Yani KDV kanunu yönünden tahsil esası geçerli değil. (KDV Kanunu Madde:10)

 

Bu iki kanunun çelişkisi yüzünden yaşanan ihtilaflarda Danıştay önceki kararlarında “tahsilat gerçekleşmeden KDV de doğmaz” diyordu. 2006 ve sonraki kararlarında görüş değiştirdi. Artık Danıştay da, verdiği kararlarda “hizmetin ifasını” KDV’nin doğması için yeterli saymakta. Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu Kararı (E.2006/19 K.2006/92 T.14.4.2006)  

 

Serbest meslek icra edenler yıllardır bu çelişkili durumu yaşıyorlar. Vergi incelemelerinde de, hizmetin ifasını müteakip KDV beyan edilmemişse bedelin tahsil edilip edilmediğine bakılmaksızın KDV yönünden farklar yazılmakta.

 

Malum olduğu üzere, ekonomik kriz dolayısı ile her sektörde olduğu gibi serbest meslek diye adlandırılan bazı hizmet sektörlerinde de  (Mali Müşavirlik, Avukatlık v.b) tahsilat sorunu yaşanmakta. Bu sorunun üzerine bir de bedelini almasan bile “hizmeti ifa ettiğin için ver KDV” sini dendiği zaman, bitmeyen o şarkı bir ağıt haline geliyor.

 

Katılımcıları, vergi konusunda uzman diyebileceğimiz kişilerden müteşekkil olan bir seminerde bu konu ele alınmıştı. Sunumu yapan Maliye Bakanlığının denetim birimlerinden birinde görevli idi. Katılımcılar ise vergi konusunda öğretim üyeliği, mali müşavirlik veya yeminli mali müşavirlik mesleğini icra edenlerdi.

 

Bu konuda, katılımcı sayısı kadar fikir ortaya çıktı desem abartmış olmam.

 

Aklımda kalanları size aktarayım.

 

*Hizmet ifasını müteakip tahsilat yapılamıyorsa, hizmet sözleşmesinde belirlenmiş bedele göre KDV ilave edilecek KDV olarak beyan edilir. Hizmeti alan konumunda olan işletme ise tahakkuk esasına göre söz konusu bedeli giderleştirir. Stopajını da öder. Tahsilat gerçekleşince serbest meslek makbuzu düzenlenir. Hizmeti sunan, bu makbuzda KDV hesaplar ancak beyan etmez. Hizmet alan konumundaki işletme bu makbuza göre KDV’yi indirim konusu yapar. 

 

*Tahsilat yapılmadan hem KDV hem de gelir vergisi yönünden beyana konu bir bedel yoktur.

 

*Hizmetin ifasını müteakip tahsilat gerçekleşmiyor olsa da serbest meslek makbuzu düzenlenir ve üzerine bedeli tahsil edilmemiştir ibaresi düşülür. Düzenlenen bu makbuza göre KDV beyan edilir. Tabi ki makbuz düzenlendiği için gelir de elde edilmiş sayılır.Hizmet alan konumunda olan işletme de, adına düzenlenen bu makbuza göre işlem yapar.

 

* Tahsilat gerçekleşmemişse, yıl atlamamak kaydı ile belge düzenlenmez. Yıl sonuna kadar tahsilat gerçekleşmezse belge düzenlenir, gelir kaydedilir ve KDV beyan edilir. Hizmeti alan konumunda olan da söz konusu bu belgeye göre işlem yapar.

     

Çözüm diye önerilen ve aklımda kalanlar bunlar.

 

Değerlendirme ve çözüm önerisi.

 

Yukarıda aktarmaya çalıştığım öneriler, beraberinde ihtilaflı konuları gündeme getiriyor.

 

Gelir Vergisi ve Katma Değer Vergisi kanunundaki düzenlemeler aynı istikamette olmadığı müddetçe önerilen her çözüm beraberinde yeni ihtilaflara neden olacaktır.

 

*Ya Gelir Vergisindeki “tahsil” etme şartı kaldırılıp ticari kazançta olduğu gibi tahakkuk esası getirilerek,

 

*Ya da KDV’nin doğması için “tahsil” şartı konularak,

 

konu ihtilaflı olmaktan çıkarılabilir. 

 

Her iki halde de çelişki giderilmiş olur.

 

Serbest meslek erbabının tahsilat sorununu gündeme taşıyan odalarımız bu konuyu da mutlaka gündeme getirmeliler. Çünkü, en az tahsilat problemi kadar önemli bir konu. Belki de daha önemli.

 

Bu köşeyi takip edenler sizler, benimde bir serbest meslek erbabı olduğumu bilirsiniz. Tahsilat yapamadığım zaman benim nasıl hareket ettiğimi sorabilirsiniz. Sormayın. Ticari sır.

 

Serbest meslek faaliyetini icra edip konunun uzmanı olanların bu sorunlu durum karşısında nasıl işlem yaptıklarını da sorabilirsiniz. Yani, hizmeti ifa ettin ama bedelini almadın. Ne yaparsın diye? 

 

Alacağınız cevabı veya cevapları tahmin ediyorum.

 

Yazıyı konu ile alakalı bir atasözü ile bitireyim.

 

“Terzi kendi söküğünü dikemezmiş”

23.03.2010

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.