Vedat Erdem
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
vedaterdem1@gmail.com

Malın Tesliminden veya Hizmetin Yapılmasından Önce Fatura Düzenlenebilir mi?

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 229’uncu maddesinde faturanın, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olduğu, 231’inci maddesinin 1’inci fıkrasının (5) numaralı bendinde ise fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenleneceği hükümlerine yer verilmiştir.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 10’uncu maddesinin (b) bendinde, malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi anında vergiyi doğuran olayın meydana geleceği belirtilmiştir. İdarenin verdiği görüşler aşağıdaki gibidir.

1-“henüz kira dönemi dolmamış aylara ilişkin kira bedelleri için herhangi bir nedenle önceden fatura düzenlenmesi halinde, KDV Kanununun 10/b maddesi uyarınca fatura bedeli üzerinden KDV’nin hesaplanması ve faturanın düzenlendiği vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir” (63611781-130[10-2019/14]-E.29890)

2-“fatura düzenlenmesi ödemeye bağlı olmayıp mal teslimine veya hizmet ifasına bağlı olduğundan, faturanın esas olarak malın teslimi veya hizmetin ifasından itibaren en geç yedi gün içinde düzenlenmesi gerekmektedir. Ancak, malın tesliminden veya hizmetin ifasından önce de fatura ve benzeri belgelerin düzenlenmesi mümkün bulunmakta olup, bu durumda, fatura ve benzeri belgelerde gösterilen tutarla sınırlı olmak üzere vergiyi doğuran olay meydana gelmektedir.” (87247876-195.01-4)

3-“… Büyükşehir Belediyesi ile yapılan söz konusu mal alım sözleşmesi kapsamında, adı geçen Belediyeye yapılacak her bir/parti HRS aracı ve tramvay aracı teslimine ilişkin olarak, muayene ve kabul tutanağının onaylanmasından itibaren yedi gün içerisinde Şirketiniz tarafından İdare adına fatura düzenlenmesi gerekmekte olup, söz konusu süreden sonra düzenlenen faturalar Vergi Usul Kanunu uygulamasında hiç düzenlenmemiş sayılmaktadır. Bunun yanı sıra, faturanın muayene ve kabul tutanağının onaylanmasından önce herhangi bir tarihte düzenlenmesi de mümkün bulunmaktadır.

Ayrıca, söz konusu sözleşme kapsamında, HRS araçları ve tramvay araçları için taahhüdün gerçekleştirilmesi sırasında (teslimden önce) araç bedellerinin %8’i oranında verilen/verilecek avanslar için, Şirketinizce Belediye adına fatura düzenlenmesi mümkün bulunmaktadır.” (45404237-130[I-18-49]-E.36770)

4-“Konut tesliminden önce fatura düzenlenmesi halinde, faturada gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi anında vergiyi doğuran olay meydana geleceğinden bu faturada gösterilen KDV’nin beyan edilip ödenmesi gerekmektedir. Konutun fiilen teslim edildiği tarih ile faturanın düzenlendiği tarihte konuta ilişkin geçerli olan KDV oranlarının farklı olması durumunda, faturanın düzenlendiği tarihte geçerli olan KDV oranı esas alınacaktır. Dolayısıyla faturanın düzenlendiği tarihte geçerli olan oran esas alınarak hesaplanan KDV’de, konutun fiilen teslim edildiği tarihte geçerli olan KDV oranına göre herhangi bir düzeltme yapılmayacaktır.” açıklamaları yer almaktadır.

Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, kat irtifakı tapusu tescil edilmiş ancak inşaatı tamamlanmamış gayrimenkulün şirketinize fatura düzenlenmek suretiyle satışı halinde faturanın düzenlenmesi ile vergiyi doğuran olay gerçekleşmiş olacağından natamam binanın satış faturası üzerinden hesaplanan KDV’nin şirketiniz tarafından indirim olarak dikkate alınacağı tabiidir.” (21152195-130[99-2016-02-6005]-389)

5-“Ayrıca, söz konusu hizmetin yapılmasından önce fatura ve benzeri vesikaların düzenlenmesi halinde vergiyi doğuran olay, KDV Kanununun 10/b maddesi uyarıca faturanın düzenlenmesi anında meydana geleceğinden faturada gösterilen bedel üzerinden hesaplanan verginin faturanın düzenlendiği vergilendirme dönemine ait beyanname ile beyan edileceği tabiidir.” (16700543-130-18)

6-“İnşaat henüz tamamlanmadan arsa payı veya kat irtifakı üzerinden yapılan satışlar dolayısıyla konutun fiilen tesliminden önce fatura düzenlenmesi durumunda konuta uygulanacak KDV oranı, faturanın düzenlendiği tarihte geçerli olan KDV oranına göre belirlenecek olup, konutun fiilen teslim edildiği tarihte geçerli olan KDV oranına ilişkin herhangi bir düzeltme yapılmayacaktır.” (84974990-130[KDV2/İ/28/2016/69]-217847)

7-“firmanızca, hizmet tamamlanmadan önce fatura düzenlenmesi halinde KDV Kanununun 10/b maddesi hükmü uyarınca fatura bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin, faturanın düzenlendiği vergilendirme dönemine ait beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.” (B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.10-173)

Diğer yandan 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun;

-283’üncü maddesinde “Gelecek bir hesap dönemine ait olarak peşin ödenen giderler ile cari hesap dönemine ait olup da henüz tahsil edilmemiş olan hasılat, mukayyet değerleri üzerinden aktifleştirilmek suretiyle değerlenir.”

-287’nci maddesinde ise “Gelecek hesap dönemlerine ait olarak peşin tahsil olunan hasılat ile cari hesap dönemine ait olup henüz ödenmemiş olan giderler mukayyet değerleri üzerinden pasifleştirilmek suretiyle değerlenir.”

Karabük Valiliği Defterdarlık Gelir Müdürlüğü’nün verdiği özelgede “henüz üretimi ve teslimi yapılmayan, bedeli vadeli çekle tahsil edilen ve tesliminden önce faturası düzenlenen malların bedellerinin, Vergi Usul Kanununun 287’nci maddesi hükmü gereğince mukayyet değerleri üzerinden pasifleştirilmesi suretiyle değerlenmesi ve ilgili oldukları dönemler itibariyle gelir olarak kurumlar vergisi matrahının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.” açıklamaları yer almaktadır. (35831311-010.01-8)

Örnek: ADA … A.Ş. müşterisinin talebi ile mal tesliminden önce 100.000 TL bedelli mal için fatura düzenlediğini varsayalım. (KDV oranı %20) Bu durumda satış faturası;

Mal teslim edildiğinde;

Özetle malın tesliminden veya hizmetin ifasından önce faturanın düzenlenmesi mümkün bulunmakta olup bu durumda faturada gösterilen tutarla sınırlı olmak üzere vergiyi doğuran olay meydana gelmektedir. Hesaplanan KDV faturanın düzenlendiği vergilendirme dönemine ait beyanname ile beyan edilir, alıcı tarafından ise hesaplanan KDV indirim konusu edilir.

KAYNAKLAR

213 sayılı Vergi Usul Kanunu

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu

Gelir İdaresi Başkanlığı Özelgeleri

07.07.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.