Dr.Uğur Dahar
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
ugurda41@gmail.com

Yetkisi Olmayan Kişilerin Şirket Müdahalesi: Hukuki ve Cezai Sonuçlar Üzerine Bir İnceleme

Özet

Bu çalışma, işletme bünyesinde resmi görevi veya hukuki yetkisi bulunmayan üçüncü kişilerin, özellikle aile bireylerinin, şirket içi süreçlere fiili müdahalelerinin hukuki ve cezai boyutlarını ele almaktadır. Sıklıkla aile şirketlerinde gözlemlenen bu uygulamanın, gerek kişisel verilerin korunması hukuku gerekse ceza hukuku kapsamında doğurabileceği riskler doktrinsel ve mevzuatsal çerçevede incelenmiştir.

Giriş

Aile şirketleri, Türkiye’de ekonomik yapının temel taşlarından birini oluşturmaktadır. Bununla birlikte, bu tür işletmelerde sıklıkla karşılaşılan bir durum, resmi bir unvana sahip olmayan aile bireylerinin şirket faaliyetlerine fiili müdahalesidir. Her ne kadar iyi niyetle yapıldığı varsayılsa da bu müdahaleler, şirketin kurumsal yapısına zarar vermekte ve ciddi hukuki sonuçlar doğurabilmektedir. Bu çalışmada, yetkisiz müdahalenin hukuki niteliği, ticari sırlar ve kişisel veriler bakımından değerlendirilmiş, uygulanabilecek yaptırımlar açıklanmıştır.

1. Yetkisiz Müdahalenin Hukuki Niteliği

Türk Ticaret Kanunu (TTK) ve Borçlar Hukuku bağlamında, şirket içi süreçlerde görev alabilecek kişilerin yetkileri açıkça belirlenmiştir. Bu kapsamda, müdür, yönetim kurulu üyesi, imza yetkilisi veya bordrolu çalışan olmayan kişiler, şirket organizasyon şemasında yer almamakta olup, herhangi bir iş emri verme, şirket içi bilgiye erişim sağlama veya çalışanlara müdahale etme yetkisine sahip değildir[1].

2. Ticari Sırlar ve Kişisel Verilere Müdahale

TTK m.55’e göre, şirketin mali verileri, müşteri listeleri, sözleşmeleri ve stratejik planları ticari sır kapsamında değerlendirilir. Bu bilgilerin şirket dışındaki kişilere, özellikle yetkisi olmayan aile bireylerine iletilmesi, ticari sırların ifşası anlamına gelmekte ve bu durum hukuka aykırılık teşkil etmektedir[2].

Öte yandan, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) uyarınca, çalışanlara ait kişisel verilerin (e-posta, özlük bilgileri vb.) yetkisiz kişilerle paylaşılması durumunda veri sorumlusu hem idari hem de cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalabilir[3].

3. İzleme Faaliyetleri ve Ceza Hukuku Boyutu

Çalışanların ses ve görüntü yoluyla izlenmesi, işveren tarafından dahi olsa, ancak belirli şartlar altında mümkündür. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ve Yargıtay içtihatlarına göre, kamera ile izleme ancak çalışan önceden bilgilendirildiyse ve amaca uygunluk ilkesi sağlanıyorsa hukuka uygundur.

Ses kaydı ise daha ağır bir müdahale niteliğinde olup, yalnızca açık rıza ile mümkündür. Aksi takdirde, TCK m.132-140 hükümleri kapsamında özel hayatın gizliliğini ihlal suçu oluşur ve 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası uygulanabilir[4].

4. Uygulanabilecek Yaptırımlar

KVKK kapsamında veri sorumlusunun yükümlülüklerine aykırı hareket etmesi halinde; kişisel verilerin hukuka aykırı işlenmesi durumunda 50.000 TL’den 1.000.000 TL’ye kadar, aydınlatma yükümlülüğüne aykırılıkta 20.000 TL’den 500.000 TL’ye kadar, veri güvenliği ihlallerinde ise 40.000 TL’den 1.000.000 TL’ye kadar idari para cezası uygulanabilmektedir[5].

Ceza hukuku açısından ise TCK m.136 kapsamında kişisel verilerin hukuka aykırı olarak başkasına verilmesi veya ele geçirilmesi suçu için 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası öngörülmektedir. İzinsiz ses veya görüntü kaydı alınması halinde ise TCK m.134 uyarınca 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası söz konusudur[6].

Sonuç

Yetkisiz kişilerin şirket içi süreçlere müdahalesi yalnızca organizasyonel bozulmaya değil, aynı zamanda ağır idari ve cezai yaptırımlara da yol açmaktadır. Şirket yöneticileri, aile bireyleri dahil hiçbir yetkisiz kişinin çalışanlara müdahale etmesine, şirket verilerine erişmesine veya yönetsel kararlar almasına izin vermemelidir.

Kurumsal yapı ve veri güvenliğini korumak adına; görev tanımları netleştirilmeli, gizlilik politikaları uygulanmalı ve her türlü müdahale belgelendirilerek hukuka aykırı işlemler tespit edildiğinde gerekli hukuki süreçler başlatılmalıdır.

Dipnotlar

[1] Eriş, G. (2019). Şirketler Hukukunda Yetki Sınırları. İstanbul: Beta Yayınları.

[2] Yargıtay 11. HD., E. 2017/10345, K. 2018/4532, T. 21.05.2018.

[3] KVKK, 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu, m.12.

[4] TCK, Türk Ceza Kanunu, m.132–140.

[5] Kişisel Verileri Koruma Kurumu, 2023 Yılı İdari Para Cezası Rehberi.

[6] TCK, m.134 ve m.136 hükümleri.

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

12.05.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.