Nuri Kulcur
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
nuri@nkmalimusavirlik.com.tr

Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) 2025 Vergi Avantajları, Cezalar ve Geçiş Süreci?

1. Giriş

Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından yürürlüğe konulan Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), akaryakıt alım süreçlerinin dijital ortamda takibini ve vergi güvenliğini artırmayı amaçlayan yeni nesil bir denetim sistemidir. Özellikle şirket araçlarının akaryakıt giderlerinin belgeye dayalı ve otomatik sistemle eşleştirilmesi hedeflenmektedir.

Uygulamanın kapsamı geniştir: sadece akaryakıt istasyonlarını değil, taşıt sahiplerini de doğrudan ilgilendirir. Gerekli donanımları belirtilen sürelerde taktırmayanlar için vergi avantajı kaybı ve ciddi cezai yaptırımlar söz konusudur.

2. UTTS Neden Getirildi?

UTTS uygulamasıyla;

• Kayıt dışı akaryakıt tüketiminin önüne geçilmesi,
• Vergi matrahının doğru şekilde oluşturulması,
• Denetim süreçlerinin elektronik ortamda yapılabilmesi,
• Kurum ve işletmelerin yakıt giderlerinin daha şeffaf takibi

amaçlanmaktadır.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 148, 149 ve mükerrer 257. maddeleri ile Maliye Bakanlığı’na, bu tür bilgi sistemlerini kurma ve zorunluluk getirme yetkisi verilmiştir.

3. UTTS Uygulamasına Kimler Tabi?

UTTS, temelde ticari faaliyet kapsamında kullanılan motorlu taşıtlara yönelik bir sistemdir. Bu kapsamda:

• Tüzel kişiliklerin (örneğin: Limited, Anonim Şirketler vb.) taşıtları
• Gerçek kişilerin işletmelerine kayıtlı taşıtları
• Serbest meslek erbaplarının faaliyetine tahsis edilmiş taşıtları
• Kiralama yoluyla edinilen ticari araçlar

sisteme geçmekle yükümlüdür.

Bu araçların akaryakıt harcamalarının vergi matrahından gider olarak düşülebilmesi için, UTTS sistemine kayıtlı olmaları ve Taşıt Tanıma Birimi (TTB) cihazlarının araca takılması zorunludur.

Bireysel kullanım amaçlı, şahıslara ait özel otomobiller için UTTS uygulaması zorunlu değildir. Ancak sıfır kilometre bireysel araçlar için ilerleyen dönemlerde farklı düzenlemeler yapılabileceği belirtilmiştir.

4. Zorunluluk Başlangıç Tarihleri

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlanan 28 Mart 2024 tarihli ve 334 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile birlikte uygulamaya ilişkin son tarihler belirlenmiştir:

• Akaryakıt İstasyonları (TTO/TİM kurulumları için)
  Son tarih: 2 Haziran 2025
• Taşıt Sahipleri (Taşıt Tanıma Birimi - TTB montajı için)
  Son tarih: 30 Haziran 2025

5. UTTS’ye Başvuru ve Montaj Süreci

Taşıt sahiplerinin, sistemde yer almak için Gelir İdaresi Başkanlığı’nın UTTS başvuru portalı üzerinden taşıtlarını tanımlamaları ve yetkili servisler aracılığıyla TTB cihazlarını araçlarına taktırmaları gerekmektedir.

Kurulum süreci tamamlandığında, ilgili araç akaryakıt istasyonlarında plaka tanıma sistemi ile eşleşerek, otomatik olarak harcama bilgileri GİB sistemine aktarılır.

6. UTTS Takılmazsa Ne Olur?

UTTS sistemine geçmeyen taşıt sahiplerini ve akaryakıt istasyonlarını ciddi yaptırımlar beklemektedir:

a) Vergisel Sonuçlar:

• UTTS kapsamında olmayan araçların akaryakıt harcamaları, gider olarak kaydedilemez.
• Bu durumda, vergi matrahı artar ve daha fazla vergi ödenir.

b) Cezai Yaptırımlar:

Vergi Usul Kanunu madde 353’e göre:

• TTB takmayan taşıt sahiplerine, ilk tespitte 14.000 TL özel usulsüzlük cezası uygulanır.
  Bu ceza her tekrar eden tespitte artarak devam eder ve altıncı tespitte 140.000 TL’ye kadar ulaşabilir.
• TTO kurulumunu yapmayan akaryakıt istasyonlarına, her tespit için 280.000 TL özel usulsüzlük cezası kesilir.

7. Maliyetler (2025 yılı itibarıyla)

• TTB Donanım Ücreti: 1.413,72 TL + KDV
• Montaj Hizmet Bedeli: 912,49 TL + KDV
• Toplam: 2.326,21 TL + KDV

Bu bedel, özel sektörde farklılık gösterebilir. Güncel fiyat bilgisi için UTTS sisteminden veya yetkili servislerden teyit alınmalıdır.

8. Vergi Mükellefleri ve Vergi Mükellefi Olmayanlar İçin Farklılık Gösteren Geçiş Tarihleri

Gelir İdaresi Başkanlığı, UTTS’ye geçişte yükümlülük taşıyan mükellef gruplarına yönelik farklı tarihler belirlemiştir. 30 Nisan 2025 tarihli duyuru ile bu tarihler resmî olarak uzatılmıştır.

a) Vergi Mükellefleri (Gerçek ve Tüzel Kişiler)

• Başvuru ve Kayıt Süresi: 2 Haziran 2025
• TTB Montaj ve Kullanım Başlangıcı: En geç 30 Haziran 2025

Vergi mükelleflerinin işletme faaliyetlerinde kullandıkları taşıtları için bu tarihlere kadar UTTS’ye geçmeleri zorunludur. Aksi takdirde:

• Akaryakıt giderleri vergi matrahından indirilemez,
• Vergi avantajı kaybedilir,
• Özel usulsüzlük cezaları uygulanır.

b) Akaryakıt İstasyonları

• Donanım Kurulumu (TTO ve TİM): En geç 2 Haziran 2025
• Bu tarihe kadar UTTS sistemine uyum sağlanmazsa, istasyonlara her ihlal için 280.000 TL’ye kadar özel usulsüzlük cezası kesilebilir.

c) Vergi Mükellefi Olmayanlar (Bireysel Araç Sahipleri)

• Şahsi kullanımda olan araçlar için UTTS’ye geçiş zorunluluğu yoktur.
• Ancak sistemin ilerleyen dönemlerde tüm taşıtları kapsayacak şekilde genişletilmesi mümkün olduğundan, gelişmelerin takip edilmesi tavsiye edilir.

9. Öneriler

• UTTS geçiş sürecinde zaman kaybetmeden başvuru yapılmalı, donanım kurulumu geciktirilmemelidir.
• Muhasebeciniz veya mali müşavirinizle iletişimde kalıp UTTS’ye geçişinizi takip edin.
• Özellikle araç sayısı fazla olan firmalarda yakıt maliyetlerinin vergisel avantajları kaybolabilir, ciddi zararlara yol açabilir.

10. Kaynakça

• Gelir İdaresi Başkanlığı UTTS Portalı – www.utts.gov.tr
• 213 sayılı Vergi Usul Kanunu, m. 148, 149, Mük. 257, 353
• 334 Sıra No’lu VUK Genel Tebliği – 28.03.2024 tarihli Resmî Gazete

05.05.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.