Mehmet Uğur Yavuz
Sosyal Güvenlik Denetmeni
m.uguryavuz@gmail.com

İş Güvenliği Uzmanlarının Sosyal Güvenlik Hukuku Açısından Sorumluluğu

İş güvenliği uzmanlarının görevleri dolayısıyla taşıdıkları sorumluluklar oldukça fazladır. Biz de yazımızda iş güveliği uzmanlarına sosyal güvenlik hukukunun öngördüğü sorumluluk boyutunu ele almaya çalışacağız. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, iş kazası ve meslek hastalığı halinde Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) yaptığı ödemeleri kusurlu olan taraflara rücu edebilmesini düzenlemektedir. Bu kapsamda işveren, sigortalıya bağlanan ilk peşin sermaye değerli gelirin tamamından sorumlu tutulurken; üçüncü kişiler açısından bu sorumluluk yarı oranında belirlenmiştir.

Yargıtay içtihatları, iş güvenliği uzmanlarının hukuki statüsünü netleştirmektedir. Örneğin, Yargıtay 10. Hukuk Dairesi bir kararında “Somut olayda; zararlandırıcı sigorta olayı 31.10.2005 tarihinde gerçekleşmiştir. Davalılardan ...işveren şirketin iş güvenliği uzmanı, ... Elektrik mühendisi, ... şantiye şefi olup, üçüncü kişi konumundadırlar” (E. 2020/282, K. 2020/4782, T. 23.09.2020) demek suretiyle iş güvenliği uzmanını üçüncü kişi olarak nitelendirmiştir. İlgili kararda şantiye şefleri de aynı kapsamda sayılmış ve üçüncü kişi olarak değerlendirilmiştir. Ancak şantiye şefi işin bütününü yönetiyorsa işveren vekili sayılmakta ve üçüncü kişi statüsü dışında kalmaktadır (Yargıtay. 10. HD, E. 2020/1480, K. 2020/4970, T. 30.12.2020).

Bununla birlikte iş güvenliği uzmanlarının sorumluluğu yalnızca hukuki statü tartışmasıyla sınırlı değildir. Uzman, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun olarak gerekli risk değerlendirmelerini yapmak, çalışanları bilgilendirmek ve işverene önerilerde bulunmakla yükümlüdür. Bu yükümlülük, doktrinde “özen borcu” olarak tanımlanmaktadır. Uzmanın gerekli özeni göstermemesi, hem işçinin yaşam ve sağlığını tehlikeye atmakta hem de SGK’nın karşı karşıya kaldığı mali yükü artırmaktadır. Dolayısıyla uzman, her rapor ve tespitinde yalnızca işverene değil, dolaylı olarak sosyal güvenlik sistemine karşı da sorumludur.

Sonuç olarak, iş güvenliği uzmanı, işyerindeki rolü itibarıyla sosyal güvenlik hukukunun öngördüğü üçüncü kişi kategorisinde yer almakta; bu nedenle özen yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde SGK’ya karşı mali sorumlulukla karşı karşıya kalabilmektedir. Bu durum, mesleğin önemini artırmakta ve uzmanların görevlerini yalnızca teknik değil, aynı zamanda hukuki bir sorumluluk bilinciyle yerine getirmelerini zorunlu kılmaktadır.

11.09.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.