2023 takvim yılı gelirlerinin beyan edileceği Gelir Vergisi beyanname verme dönemi 1 Mart’ta başlayacak ve (31 Mart’ın hafta sonuna denk gelmesi nedeniyle) 1 Nisan akşamına kadar devam edecek. Peki, kimlerin gelir vergisi beyannamesi vermesi gerekiyor? Yazımda çok fazla teknik detaylara girmeden bu konuyu ele almaya çalışacağım.
Bilindiği üzere, ülkemizde, gelir veya kazanç elde etmiş olan gerçek kişiler, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na göre vergilendirilmektedir.
Gelir vergisi, temel olarak beyana dayalı olsa da, yani kişilerin kendi gelirlerini bir beyanname ile vergi idaresine bildirmeleri yoluyla vergilendirilecek olması genel kural olsa da, kanunda yer alan ve belli koşullarda gelirler üzerinden çeşitli oranlarda kesinti yapılarak vergileme, öteden beri toplumun büyük kesimleri için uygulanmaktaydı. Örneğin, tutarı ne olursa olsun tek bir işverenden ücret geliri elde edenler, bankalar üzerinden mevduat faiz geliri elde edenler, yine banka veya aracı kurumlar aracılığıyla yurtiçi hisse senedi alım satımı, repo, tahvil, bono vb. gelir elde edenler örnek verilebilir. Bu tip gelirlerden kaynakta kesinti yapılarak ilgili gelirler, nihai vergileme dediğimiz şekilde, sonrasında başka bir beyana gerek olmaksızın vergilendirilmiş olmaktaydı.
Bu nedenle, düzenli beyanname veren şirketleri bir kenara bırakırsak, Türk toplumunda ticari, zirai ve serbest meslek kazancı elde edenler dışındaki gerçek kişilerin gelirlerini, “beyanname” adı verilen bir form ile beyan etmesi son yıllara kadar pek alışılagelen bir durum değildi.
Türkiye’de gerçek kişilerin beyanname verme zorunlulukları hakkında farkındalık kazandırılmasının ve kira beyannamelerini vergi dairesine gitmeden kolay bir şekilde verebilmelerinin sağlanmasının, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 2012 yılında “Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname Sistemi” ile hız kazandığını bir çoğumuz hatırlar. Sonrasında, sistem Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından daha da geliştirilerek kira dışındaki gelirlerin de dahil edilmesi suretiyle 2016 yılında ismi “Hazır Beyan Sistemi” olarak değiştirilmiş ve “Biz Hazırladık, Siz Onaylayın” sloganıyla günümüzde hizmet vermeye devam etmektedir. Bu sistem özetle, giriş yaptığınızda, idarenin tespit etmiş olduğu gelirlerinizi sisteme önceden yansıttığı ve sizin bunları değiştirme ve bunlara ekleme yapabileceğiniz şekilde güncelleyebildiğiniz ve onay vererek beyannamenizi vermiş olduğunuz, sonunda çıkan vergilerin de ödemelerini yapabildiğiniz bir sistem. Böylece, vergi dairesine gitmeden işlemleri başından sonuna kadar internet üzerinden tamamlayabiliyorsunuz.
Bu kolaylıklarla birlikte, son yıllarda, gerek kanun hükmü değişiklikleri, gerek kanunda yer alan beyanname verme limitlerinin değişmesi, gerek kişilerin gelir elde ettikleri enstrümanların çeşitlerinin artması nedenleriyle, beyanname vermesi gereken gerçek kişilerin sayısında önemli bir artış olduğu görülmektedir.
Bu kapsamda bu günlerde, gerçek kişi vatandaşlarımızdan şu soru sıkça gelmektedir; benim bu yıl beyanname vermem gerekiyor mu?
Bu sorunun cevabını bulabilmeniz için açıkçası geçmiş yıl olan 2023 yılı hakkında biraz kafa yormanız ve birkaç hesap yapmanız gerekiyor. Doğru bir vergi beyanı için biraz finansal geçmişinizi düşünmek ve masaya yatırmak önemli. Şimdi aşağıda yer alan konularda analiz yaparak 2023 yılını yeniden düşünün ve banka hesaplarınızda bir araştırma yapın. Aşağıda yer alan tutarlarda gelir elde ettiyseniz vergi beyannamesi vermeniz gerekebilir.
beyanname vermeniz ve bu beyan sonucu hesaplanan vergileri 2 eşit taksitte (Mart ve Temmuz aylarında) ödemeniz gerekmektedir. Burada, elde edilme ihtimali en yüksek olan gelirleri sıraladığımı, beyanname verme durumlarının bunlarla sınırlı olmadığını, daha farklı koşullarda da beyanname verilmesi gerekebileceğini unutmayın.
Bu noktada, Gelir İdaresi Başkanlığımızın bir hizmetinden bahsetmek istiyorum. https://intvrg.gib.gov.tr/hazirbeyan/beyannameVermelimiyim.html web sayfasına girerek, 2023 yılında elde etmiş olduğunuz kira, ücret, menkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlara ilişkin gelirlerinizin tutarlarını yazarak beyanname vermeniz gerekip gerekmediğini öğrenebiliyorsunuz. Bu sayfayı kullanarak en azından beyanname verip vermeme hesabınızı kolayca yapabilirsiniz. Tabii bu sayfa tamamen bilgilendirme amaçlı olup herhangi bir bağlayıcılığı yok.
Gelirlerinizi tespit ve beyan ederken dikkat etmeniz gereken birkaç hususu da şu şekilde belirtmek istiyorum.
Beyanname verilmezse ne olurun cevabı olarak, kısaca ifade etmek gerekirse vergi idaresi beyan etmeniz gereken gelirleriniz olduğunu tespit ettiğinde, kanunlarda yer alan çeşitli mekanizmaları çalıştırarak, sizden bu vergileri, izaha davet, gönüllü uyum veya olası bir vergi incelemesi kapsamında gecikme faizi ve cezasıyla birlikte tahsil etme yoluna gidecektir.
Endişe verme niyetinde değilim ancak günümüzde gelişen teknoloji ve bankacılık sistemi ile vergi idaresinin geniş bilgi edinme yetkileri birlikte düşünüldüğünde, gelirlerinizin tespit edilmesi inanın çok kolay; bunu göz önünde bulundurmanız faydanıza olacaktır.
Yazımın önceki bölümlerinde de bahsettiğim gibi gelir vergisi beyannamelerinizi Hazır Beyan Sistemi ile http://hazirbeyan.gib.gov.tr adresinden veya Dijital Vergi Dairesi’ne https://dijital.gib.gov.tr adresinden giriş yapıp Hazır Beyan Sistemi’ne geçiş yaparak önceden hazırlanmış beyannamenizi güncelleyip onaylamak suretiyle verebilmenin yanı sıra hala bağlı olduğunuz vergi dairesine giderek kağıt ortamında da verebilme imkanınızın devam ettiğini bilmenizi isterim.
Son olarak, beyanname verip vermeme konusunda daha fazla bilgilenmek ve beyannamelerinizi daha doğru şekilde verebilmek için yine Gelir İdaresi Başkanlığımızın hazırladığı https://gib.gov.tr/node/128637 adresinde yer alan Rehberlere göz atmanızı, bunun yanında, gerek duymanız durumunda vergi profesyonellerinden destek almaktan çekinmemenizi tavsiye ederim.
01.03.2024
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Yılın Kampanyası: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV Ayrıntılar için tıklayın.
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.