Devlet Memurlarına Yarım Çalışma

Günümüzde iş-yaşam dengesini sağlayabilmek, özellikle çocuk sahibi olan ebeveynler açısından oldukça önemlidir. Diğer yandan iş-yaşam dengesi, bireylerin ruhsal ve fiziksel sağlığı için olduğu kadar toplumsal refah açısından da kritik bir ihtiyaçtır.

Bu dengeyi desteklemek amacıyla kamu politikalarında ve mevzuatta aile dostu düzenlemeler hayata geçirilmeye devam etmektedir. Özellikle doğum veya evlat edinme sonrası dönemde ebeveynlere tanınan yarım zamanlı çalışma hakkı, bu yaklaşıma verilebilecek en somut örnektir. Yarım çalışma hakkının genişletilmesiyle ebeveynlerin çocuklarının bakımına zaman ayırabilmesi, aynı zamanda mesleki sorumluluklarını da sürdürebilmesi hedeflenmektedir.

Bu bağlamda 18 Temmuz 2025 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Devlet Memurlarının Yarım Zamanlı Çalışma Hakkının Kullanımına İlişkin Yönetmelik", doğum veya evlat edinme sonrası memurların çocuklarının bakımına daha fazla zaman ayırabilmelerine imkan tanıyan önemli bir düzenleme olarak öne çıkmaktadır.

Yapılan düzenleme devlet memurlarının yarım çalışma hakkına ilişkin olduğundan özel sektör işyerlerinde çalışan işçiler, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 74'üncü maddesinde doğum sonrası yarım çalışmaya ilişkin hükümlere göre yarım çalışma hakkından yararlanmaya devam edeceklerdir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca memur, mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet ve diğer kamu tüzel kişiliklerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilenlerdir.

Yeni düzenleme ile memurlar, çocukları mecburi ilköğretim çağının başlangıcına kadar haftalık çalışma sürelerinin yarısı kadar çalışabileceklerdir.

Mecburi ilköğretim çağı, 6-14 yaş grubundaki çocukları kapsamaktadır. İlkokulların birinci sınıflarına o yılın 31 Aralık tarihinde 72 ayını dolduran çocukların kaydı yapılmaktadır.

Doğum yapan kadın memurun yarım zamanlı çalışma dönemi, doğum sonrası analık izninin veya çocuğun hayatta olması kaydıyla analık izni bitiminde başlamak üzere ayrıca süt izni verilmeksizin birinci doğumda iki ay, ikinci doğumda dört ay, sonraki doğumlarda ise altı ay süreyle kullanılan iznin bitiminden itibaren çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar olan dönemdir.

Bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi hâlinde memurun yarım zamanlı çalışma yapması mümkündür.

Eşi doğum yapan memurun yarım zamanlı çalışma dönemi, babalık izninin bitiminden itibaren çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar olan dönemde yarım çalışma hakkı bulunmaktadır.

Doğum halinde memurun, yarım zamanlı çalışma hakkından yararlanabilmesi için; kendisinin veya eşinin doğum yapmış olması, çocuğunun sağ olması, yarım zamanlı çalışma hakkının kullanımını kesmeyen durumlara ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, aynı çocuk için daha önce bu haktan yararlanmamış olması, kadro ünvanının, yarım zamanlı çalışma hakkından yararlanamayacak kadro ünvanları arasında yer almıyor olması ve talepte bulunması gerekmektedir.

Yarım zamanlı çalışma hakkından yararlanan memurun haftalık çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresinin yarısı olarak düzenlenmektedir. Ayrıca haftalık çalışma gün ve saatlerinin belirlenmesinde, haftalık çalışma günü 3 günden az olamayacak ve günlük 3 saatten az veya 8 saatten fazla çalışma yapılamayacaktır.

Günün yirmi dört saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde görev yapan memurların yarım zamanlı çalışma esasları, normal haftalık çalışma süresinin yarısı dikkate alınarak hizmet ihtiyacına göre kurumu tarafından belirlenecektir.

Yönetmelikle devlet memurlarına tanınan yarım zamanlı çalışma hakkı, devlet memurlarının doğum veya evlat edinme sonrası aile yaşantılarını sağlıklı bir şekilde sürdürebilmeleri adına büyük bir avantaj sağlamaktadır. Kadın veya erkek ayrımı gözetmeksizin her iki ebeveyne tanınan bu hak, çocuk bakımını tek bir ebeveynin sorumluluğuna bırakmamakta ve toplumsal cinsiyet eşitliğine de katkı sunmaktadır.

Kamu yönetiminde verimlilik ve çalışan memnuniyeti hedeflenirken, çocukların bakım ve gelişim ihtiyaçlarının da gözetilmesi sosyal devlet anlayışının gereğidir. Yarım çalışma hakkının genişletilmesiyle hem çalışan anne babaların refahı hem de geleceğin bireylerini şekillendiren çocukların sağlıklı büyüme süreci olumlu olarak etkilenecektir.

(Kaynak: Resul Kurt / Star Gazetesi | 22.07.2025)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.