İthal ettiğimiz bir malı iade ettik. KDV açısından nasıl bir yükümlülüğümüz var?

 

Soru:

 

İthal ettiğimiz bir malı iade ettik. KDV açısından nasıl bir yükümlülüğümüz var?

Cevap:
18.02.2000 tarih ve 23968 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği’nde (Mahrece İade) fiilen ithal edilmiş mallarda sipariş evsafına uygun olmaması veya bozuk çıkması nedeniyle mahrecine (göndericisine) iade edilmesi esasları düzenlenmiştir. 20.01.2000 tarih, 23939 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinin 802., 816. maddelerinde ise mahrecine iade işlemlerinde vergilerin geri verilmesi ve kaldırılması işlemlerinin ne şekilde yapılacağı açıklanmıştır.
 
Yine Gümrük Kanunu’nun 213. maddesinde;
 
1- Beyannamenin tescili tarihi itibariyle, kusurlu veya ithallerine esas teşkil eden sözleşme hükümlerine aykırı olduklarından bahisle, ithalatçı tarafından kabul edilmeyen eşyaya ilişkin ithalat vergileri geri verilir veya kaldırılır. Kusurlu eşyaya, teslimden önce hasar gören eşya da dahildir.
 
2- Bu tür eşyaya ilişkin ithalat vergilerinin geri verilmesi veya kaldırılması kusurlu veya sözleşme hükümlerine aykırı olduklarının tespiti için gerekli olan ilk kullanım dışında eşyanın kullanılmamış olması ve eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi dışına ihraç edilmesi koşullarına bağlıdır.
 
Gümrük İdareleri, ilgilinin talebi üzerine, eşyanın ihracı yerine imhasına, yeniden ihraç amacıyla transit veya gümrük antrepo rejimine tabi tutulmasına veya serbest bölgeye konulmasına izin verirler. Söz konusu işlem veya kullanımlardan birine tabi tutulan eşya, serbest dolaşımda olmayan eşya olarak değerlendirilir.
 
3- Gümrük beyanından önce denenmek üzere geçici olarak teslim edilen eşyanın vergileri, eşyanın kusurlu veya sözleşme hükümlerine aykırı olduğu hususlarının deneme sırasında anlaşılamadığı kanıtlanmadıkça geri verilmez veya kaldırılmaz.
 
4- Bir madde uyarınca geri verilecek veya kaldırılacak gümrük vergileri için vergilerin yükümlüye tebliğ tarihinden itibaren bir yıl içerisinde gümrük idaresine müracaat edilmesi gerekir. Mücbir sebebin tespiti halinde bu süre Müsteşarlıkça uzatılır.”hükmüne bağlanmıştır.
 
Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan 23 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği’nin “Fazla Uygulanan Vergilerin İadesi” başlıklı (B) bölümünde, bu şekilde fazla ödenen vergileri yüklenen kişilerin katma değer vergisi mükellefi olması halinde bu vergileri vergiye tabi faaliyetleri üzerinden hesaplanan katma değer vergilerinden indirilebilmeleri mümkün olduğundan, vergi dairesince bir iade işlemi yapılmasına gerek bulunmadığı, söz konusu vergilerin iadesinin ise sadece indirim hakkına sahip olmayanlara yapılabileceği belirtilmiştir.
 
Aynı Kanunun 11. maddesi ile ihracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler ile yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler katma değer vergisinden istisna edilmiş, 32. maddesinde ihracat istisnası kapsamında ihraç edilen mallar nedeniyle yüklenilen katma değer vergisinin mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanacak katma değer vergisinden indirileceği, vergiye tabi işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması hallerinde indirilemeyen katma değer vergisinin Maliye Bakanlığı’nca tespit edilecek esaslar çerçevesinde işlemi yapanlara iade olacağı hükme bağlanmıştır.
 
Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 12. maddesi ise ihracat tesliminin ne olduğu belirtilmiştir.
 
İhracat istisnası nedeniyle iade edilmesi gereken katma değer vergisindeki usul ve esaslar Maliye Bakanlığı’nca belirlenmiştir. Bu konuda Bakanlıkça yapılan düzenlemeye göre ihracat istisnası kapsamında yapılan işlemlerle ilgili olarak iade edilmesi gereken katma değer vergisi,
84 Seri No.lu KDV Genel Tebliği’nin; “1.1.3. Mahsup Talebinde Aranılan Belgeler” başlıklı bölümünde;
 
“- Gümrük beyannamesi (aslı veya noter, gümrük idaresi ya da yeminli mali    müşavirce onaylı örneği),
 
Beyannamelerin aslı veya örneği yerine bunların listesinin verilmesi de   yeterlidir. Bu takdirde listede beyannamenin tarihi, sayısı, ihraç edilen malın cinsi, miktarı ve tutarı, gümrük kapısının ismi, varış ülkesi, imalatçının adı-soyadı veya unvanı, intaç ve çıkış tarihlerine yer verilir. Gümrük beyannamelerinin yerine liste veren mükelleflerin iade taleplerinin değerlendirilmesi sırasında listelerde yer alan bilgilerde eksiklik bulunması veya tereddüt edilen durumlarda gümrük beyannamelerinin aslının veya örneğinin istenebileceği tabiidir.
 
- Satış faturalarının fotokopisi veya listesi,
 
- İhracatın gerçekleştiği döneme ilişkin olarak indirilecek katma değer vergisi listesi ile ihraç  edilen malın bünyesine giren vergi miktarına ilişkin hesaplamaları gösterir tablo.  
 
Dış ticaret sermaye şirketleri ve sektörel dış ticaret şirketleri, ihracatına aracılık ettikleri mükelleflerin indirilecek katma değer vergisi listesini de verirler.”denilmektedir.
 
Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 48. maddesinde, “Bu Kanuna göre vergisi ödenmeden veya eksik ödenerek yurda sokulan eşyaların hiç alınmamış veya eksik alınmış katma değer vergisi hakkında Gümrük Kanunu’ndaki esaslara göre işlem yapılır.
 
İthal edilen eşya ile ilgili olarak; katma değer vergisinden müstesna olduğu halde yanlışlıkla alınan veya fazla alındığı anlaşılan katma değer vergisi indirim hakkına sahip olmayan mükelleflere Gümrük Kanunu’na göre iade olunur.”denilmektedir.
 
Yukardaki açıklamalardan anlaşılacağı üzere ithal edilerek evsafa uygun olmaması veya bozuk çıkması gibi nedenlerle mahrecine yani yurt dışındaki satıcısına iade edilen mallar nedeniyle iade işlemlerinin değerlendirilmesi Gümrük Mevzuatı hükümlerine göre gümrük idarelerince yapılacaktır.
 
Ancak Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 8/2. maddesi hükmünce Gümrük Mevzuatına göre iade edilmesi gereken bir verginin ortaya çıkması halinde bu verginin iade edilmeyerek vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilmesi gerekmektedir.
 
Böylece, ithal ettiğiniz malın yürürlükteki ihracat mevzuatına göre alıcısına iade edilmesi durumunda iade işleminin ilgili gümrük ve ihracat mevzuatına uygun olarak gerçekleştirilmesi şartıyla yukarıda belirtilen belgelerin bağlı bulunduğunuz vergi dairesine ibraz edilmesi halinde iade, mahsup işlemlerinin genel hükümler çerçevesinde yerine getirilmesi mümkün bulunmaktadır.
 
Öte yandan, mahrecine iade edilen malların tekrar yurda ithali sırasında katma değer vergisinin ödenmesi gerekmektedir.


Koray ATEŞ
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
E. Öğretim Görevlisi - Denetçi
korayates@muhasebetr.com
www.MuhasebeTR.com

(02.11.2009)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.