Zekeriya Aslan
Yeminli Mali Müşavir
zekeriyaaslan@finansalymm.com

Üniversite Arsası Üzerinde Yap-İşlet-Devret Modeli İle Yurt Yapan Firma Ne Kadar Vergi Öder?

 

 

A-Yap-İşlet-Devret Modeli İle Öğrenci Yurdu Nasıl Yapılabilir ve Bu Modelin Kapsamı Nasıldır?

 

Üniversitenin mülkiyetinde bulunan bir arsa üzerine, Yurt İşleticisi bir firma tarafından 3996 Sayılı Bazı Yatırımların Yap-İşet-Devret Modeli Çerçevesinde Yapılması Hakkındaki Kanun uyarınca Yap-İşlet-Devret Modeli ile bir öğrenci yurdu yapılarak belli bir süre (örneğin 35 yıl) işletildikten sonra devredilecektir. Bu işlemle ilgili koşullar;

1- Üniversite, öğrenci yurdunu işletecek firmadan hiç kira almayacak,

2-Öğrenci yurdu, belli bir süre(örneğin 35 yıl) firma tarafından işletildikten sonra bedelsiz olarak üniversiteye devredilecektir.

               

 

B- İşlemin Hukuki Tanımı ve Yapısı Nasıldır ve Nasıl Faturalandırılır, Öğrenci Yurdu Teslim Bedeli ve Kira Bedeli Nasıl Hesaplanır?

 

1- Üniversite Arsası Üzerinde Yurt İşleticisi Firma Tarafından Öğrenci Yurdu Yapımı İçin Yapılan Harcamalar Özel Maliyet Sayılabilir mi?

Üniversite arsası üzerinde Yurt İşleticisi firma tarafından öğrenci yurdu yapımı için yapılan harcamalar, Yap-İşlet-Devret Modeli çerçevesinde yapıldığından, bu harcamaların   “Özel Maliyet Bedeli”   olarak değerlendirilmesine imkan bulunmamaktadır.

 

2- Üst Hakkı Nedir ve En Az Kaç Yıl İçin Kurulabilir?

 

Üst Hakkı, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun 726.Maddesi uyarınca sahibine başkasına ait taşınmaz üzerindeki yapının maliki olma yetkisini veren bir irtifa hakkıdır. Aynı kanunun 826.Maddesine göre üst hakkı, tapu kütüğüne taşınmaz olarak kaydedilebilir. Yine üst hakkı en az 30 yıl için kurulmalıdır.

 

3- Üst Hakkın Kullanılması Hukuki Olarak Nasıl Bir İşlemdir?

 

Üniversitenin arsası üzerine, Yap-İşlet-Devret Modeli ile bir öğrenci yurdu yapılarak belli bir süre (örneğin 35 yıl) işletildikten (üst hak kullanıldıktan) sonra üniversiteye devredilmesi işlemi, Borçlar Kanununun 299.Maddesi uyarınca bir “Kiralama İşlemi” dir.

 

4- Yurt İşleticisi Firmaca Yapılan Öğrenci Yurdu, Hangi Tarihte Üniversiteye Teslim Edilmiş Sayılır?

 

Öğrenci yurdu,

- Yurt İşleticisi firmaca tamamlanıp cins tashihinin yapıldığı,

- Yurt İşleticisi firmaca fiilen kullanılmaya başlanıldığı,

Tarihlerden birisinde üniversiteye teslim edilmiş sayılır.

 

5- Yurt İşleticisi Firmaca Gelir Ne Zaman Elde Etmiş Sayılır ve Öğrenci Yurdu İçin Üniversiteye Ne Zaman Fatura Düzenlenmelidir?

 

Öğrenci yurdu için Yurt İşleticisi firmaca,

-Öğrenci yurdunun cins tashihinin yapıldığı,

-Öğrenci yurdunun İnşaat firmasınca fiilen kullanılmaya başlanıldığı,

Tarihlerden birisinde öğrenci yurdu yapımından dolayı gelir elde edilmiş sayılır ve bu tarihlerden birisinde üniversiteye fatura düzenlenmelidir.

 

6- Yurt İşleticisi Firmaca Öğrenci Yurdu İçin Üniversiteye Düzenlenecek (KDV Hariç) Fatura Bedeli Nasıl Hesaplanır?

 

Öğrenci yurdu yapımı için inşaat firmasınca yapılan harcamalara emsale uygun bir kâr marjı dahil edilerek üniversiteye düzenlenecek (KDV hariç) fatura bedeli tespit edilmelidir. Fatura bedeli, Yurt İşleticisi şirketçe “120-ALICILAR” hesabına alacak olarak kaydedilmelidir.

 

7- Üniversite Tarafından Yurt İşleticisi Firmasına Öğrenci Yurdu Kiralama İşleminden Dolayı:

 

a-Fatura Düzenlenmesi Şart mı?

 

1 Seri Numaralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin (2.3.1.) bölümü uyarınca iktisadi bir faaliyetin icrasına tahsis edilen ve işletilmeye hazır hale getirilen gayrimenkuller üzerinde sahip olunan işletme hakkının kiralanması, ticari nitelikte bir kiralama olduğundan, bu tür kiralamalarda iktisadi işletmenin oluştuğu kabul edildiğinden, öğrenci yurdunun kullanım hakkının üniversite tarafından Yurt İşleticisi şirketine verilmiş olması nedeniyle yine üniversite tarafından Yurt İşleticisişirketine kira faturası düzenlenmesi şarttır.

 

b-Kira Faturaları Hangi Dönemler İtibariyle(aylık ya da yıllık) Düzenlenmelidir?

 

Kira faturaları yıllık düzenlenmelidir.

 

c-Her Fatura İçin (KDV Hariç) Kira Bedeli Nasıl Hesaplanmalıdır?

 

      Yurt İşleticisi firması ile arsa sahibi üniversite arasında yapılacak sözleşmede, sözleşme süresinin sonuna kadar binanın kullanım hakkı Yurt İşleticisifirmasına ait olduğundan, Yurt İşleticisi firması tarafından fatura edilen tutar, binanın kullanılmaya başlandığı tarihi müteakip kalan kira süresine bölünmeksuretiyle hesaplanır.

 

 

 

 

d- Kira Bedeli Yurt İşleticisi Şirketçe Nasıl Gider Yazılabilir?

 

Yurt İşleticisi şirketi, her yıla ait üniversite tarafından düzenlenen kira faturasındaki bedeli, ilgili yıllar itibariyle alacak tutarından düşerek safi kurum kazancının tespitinde kira gideri olarak dikkate alabilir.

 

e- Kira Gideri Nedeniyle Yurt İşleticisi Şirketçe Vergi Kesintisi(Gelir Stopajı) Yapılması Şart mı?

 

İşletme hakkının Üniversite tarafından Yurt İşleticisi şirkete kiralanması nedeniyle üniversitenin, kurumlar vergisi mükellefi olması şart olduğundan, Yurt İşleticisi şirketçe vergi kesintisi yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

 

Örnek:

 

İstanbul’da öğrenci yurdu işletmesi işiyle uğraşan (A) Öğrenci Yurt Faaliyetleri A.Ş., İstanbul Üniversitesinin Avcılar Kampusu içindeki bir arsası üzerine Yap-İşlet- Devret Modeli ile öğrenci yurdu yapımı için ihaleye hak kazanmış ve üniversite ile sözleşme imzalamıştır.  Sözü edilen öğrenci yurdu yapımı ile ilgili bilgiler şöyledir:

  

1-Yurt Teslim Bedeli ve Kira Bedelinin Hesaplanması:

 

 

2-Muhasebe Kayıtları:

 

a-(A) A.Ş. Muhasebe Kayıtları:

  

 

 

b-Üniversitenin Muhasebe Kayıtları:

 

 

 

14.07.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.