Zekeriya Aslan
Yeminli Mali Müşavir
zekeriyaaslan@finansalymm.com

7326 Sayılı Kanuna Göre Fabrika Binaları Gerçek Değeri İle Bilançoya Nasıl Yazılabilir?

7326 Sayılı Kanun ile; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 31 inci maddesine, altıncı fıkrasından sonra gelmek üzere bir fıkra eklenmiştir.  Buna göre;

1-Tam mükellefiyete tabi ve bilanço esasına göre defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükellefler, 09.06.2021 tarihi itibarıyla aktiflerine kayıtlı bulunan taşınmazlar ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerini 31/12/2021 tarihine kadar bazı şart ve hükümlere uymak koşuluyla yeniden değerleyebilirler. Şu kadar ki;

a- Yeniden değerlemede, taşınmazların ve bunlara ait amortismanların, bu Kanunda yer alan değerleme hükümlerine göre tespit edilen ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla yasal defter kayıtlarında yer alan değerleri dikkate alınır. Amortismana tabi taşınmazlar için amortismanın herhangi bir yılda yapılmamış olması durumunda yeniden değerlemeye esas alınacak tutar bu amortismanlar tam olarak ayrılmış varsayılarak belirlenir.

b- Taşınmazların tespit edilen değerleri ve bunlara ilişkin amortismanların yeniden değerleme oranı ile çarpılması suretiyle yeniden değerleme sonrası değerleri bulunur.

c- 213 sayılı Kanunun mükerrer 298 inci maddesi uyarınca hesap dönemi takvim yılı olan mükellefler için son olarak 2004 takvim yılı itibarıyla enflasyon düzeltmesi yapılmıştır. Bu durumda, hesap dönemi takvim yılı olan mükellefler için 31/12/2004 tarihli bilançolarında yer alan taşınmazlar ve bunların amortismanlarının düzeltilmesinde dikkate alınacak yeniden değerleme oranı, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten bir önceki ay olan 2021/Mayıs ayına ilişkin Yİ-ÜFE değerinin (666,79), 31/12/2004 tarihli bilançoyu takip eden ay olan 2005 yılı Ocak ayına ilişkin Yİ-ÜFE değerine (114,83) bölünmesi ile bulunan katsayı olacaktır (666,79/114,83=5,806).

d-Enflasyon düzeltmesi yapılmış son bilanço tarihinden (31/12/2004) sonra iktisap edilen taşınmazlar ve bunların amortismanlarının düzeltilmesinde dikkate alınacak yeniden değerleme oranı ise, 7326 Sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten (09/06/2021) bir önceki ay olan Mayıs ayına ilişkin Yİ-ÜFE değerinin 666,79, taşınmazın iktisap edildiği ayı izleyen aya ilişkin Yİ-ÜFE değerine bölünmesi ile bulunan katsayı olacaktır.

Örnek-1

20/06/2010 tarihinde satın alınan bir fabrika binasının bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten bir önceki ay olan 2021/Mayıs ayına ilişkin Yİ-ÜFE değerinin 666,79,  2010 yılı Temmuz ayına ilişkin Yİ-ÜFE değerine (171,81) bölünmesi ile bulunan (666,79/171,81=3,880) katsayısı ile değerlemeye tabi tutulması gerekir.

Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) değerlerini ifade eder.

2-Bu fıkra kapsamında yapılan yeniden değerleme sonrası pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışı tutarı üzerinden %2 oranında hesaplanan vergi, yeniden değerleme işleminin yapıldığı tarihi izleyen ayın sonuna kadar bir beyanname ile gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine beyan edilir.

Değer Artışı =

Taşınmazların Yeniden Değerleme Sonrası Net Bilanço Aktif Değeri

-  Yeniden Değerleme Öncesi Net Bilanço Aktif Değeri

Net Bilanço Aktif Değeri =

Taşınmazların Bilançonun Aktifinde Yazılı Değerleri

-Pasifte Yazılı Amortismanlar

3-İlk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere üç eşit taksitte ödenir. Önceki fıkralarda taşınmazlar için öngörülen hükümler bu fıkra uygulamasında amortismana tabi diğer iktisadi kıymetler için de geçerlidir.

4-Pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışı tutarının, sermayeye ilave edilme dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilen veya işletmeden çekilen kısmı, bu işlemin yapıldığı dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin bu dönemde gelir veya kurumlar vergisine tabi tutulur.

5-Yeniden değerlemeye tabi tutulan taşınmazların elden çıkarılması halinde, pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışları, kazancın tespitinde dikkate alınmaz.

Örnek-2:

1-(M) Mobilya A.Ş, 31.01.2004 tarihinde almış olduğu fabrika binasını 02.07.2021 tarihinde 7326 Sayılı Kanun’un 11.Maddesi kapsamında Yeniden Değerlemeye tabi tutmuştur. (M) Mobilya A.Ş, ‘nin 31.12.2020 bilançosuna ilişkin bazı veriler şöyledir:

Veriler (31.12.2020)	Tutar
252-Binalar	1.000.000
257-Birikmiş Amortismanlar	440.000

2-Yİ-ÜFE verileri şöyledir:

Dönem	Yİ-ÜFE
Mayıs 2021	666,79
Temmuz 2010	114,83
Yeniden Değerleme Oranı	5,806

Çözüm:

Veriler (31.12.2020)	Tutar
252-Binalar	1.000.000
257-Birikmiş Amortismanlar	440.000
Net Defter Değeri	560.000

 

Veriler (02.07.2021)	Maliye (TL	Yeniden Değerleme Oranı (YDO) (%)	Fabrika Biansının Yeni Değeri (TL)
252-Binalar	1.000.000	5,806	5.806.000
257-Birikmiş Amortismanlar	440.000	5,806	2.554.640
Net Defter Değeri	560.000	5,806	3.251.360

 

Hesaplar	Tutar
Fabrika Binası Değerlenmiş Net Değer	3.251.360
Fabrika Binası Dönem Sonu Net Değer	560.000
522-Değer Artış Fonu	2.691.360
Yeniden Değerleme Vergisi (%2)	53.827

Örnek-3:

1-(T) Halı A.Ş, 30.06.2010 tarihinde almış olduğu fabrika binasını 02.07.2021 tarihinde 7326 Sayılı Kanun’un 11.Maddesi kapsamında Yeniden Değerlemeye tabi tutmuştur.

a-(T) Halı A.Ş, ‘nin 31.12.2020 bilançosuna ilişkin bazı veriler şöyledir:

Bilanço Verileri	Tutar (TL)
252 Binalar	1.000.000
257-Birikmiş Amortismanlar	220.000

a-Fabrika binası 30.09.2021 tarihinde 4.000.000.-TL bedelle satılmıştır.

2-Yİ-ÜFE verileri şöyledir:

Dönem	Yİ-ÜFE
Mayıs 2021	666,79
Temmuz 2010	171,81
Yeniden Değerleme Oranı	3,880

Çözüm:

Veriler (31.12.2020)	Tutar
252-Binalar	1.000.000
257-Birikmiş Amortismanlar	220.000
Net Defter Değeri	780.000

 

Veriler (02.07.2021)	Maliye (TL	Yeniden Değerleme Oranı (YDO) (%)	Fabrika Biansının Yeni Değeri (TL)
252-Binalar	1.000.000	3,880	3.880.000
257-Birikmiş Amortismanlar	220.000	3,880	853.600
Net Defter Değeri	780.000	3,880	3.026.400

 

Hesaplar	Tutar
Fabrika Binası Değerlenmiş Net Değer	3.026.400
Fabrika Binası Dönem Sonu Net Değer	780.000
522-Değer Artış Fonu	2.246.400
Yeniden Değerleme Vergisi (%2)	44.928

Muhasebe Kayıtları:

--------------------------------  02.07.2021  -------------------------------

252-BİNALAR                                                  2.880.000

                              257-BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR                            633.600       

                               522-MDV YENİDEN DEĞERLEME ARTTIŞLARI    2.246.000  

Değerleme Farkı Kaydı                     

--------------------------------  02.07.2021  --------------------------------

770-GENEL YÖNETİM GİDERLERİ (KKEG)              44.928                      

                        360-ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR                          20.000                                
                Yeniden Değerleme Vergi Tahakkuku                     

--------------------------------  30.09.2021  --------------------------------

102-BANKALAR                                                   4.000.000

257-BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR                   853.600  

                     252-BİNALAR                                                           3.880.000

                    679-DİĞER OLAĞANDIŞI GELİR KÂRLAR          973.600  

        Yeniden Değerlenmiş Fabrika Binası Satışı  

---------------------------------------/---------------------------------------------- 

Kaynak:

Resmi Gazete Tarihi ve Numarası	Yasal Dayanak
09.06.2021 - 31506	7326 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun

 

05.07.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.