Vedat Nair
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
vedatnair@hotmail.com

E- Arşiv Fatura ve E-Faturanın Kapsamı ve Geçiş Süreleri

19.10.2019 tarih ve 30923 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 509 sıra no.lu VUK. Genel Tebliğ yayımı tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Fatura ve bazı belgelerin elektronik ortamda hazırlanması ile ilgili düzenlenmeler bu tebliğde toplanmış ve kapsam daha da genişletilerek gerekli açıklamalar yapılmıştır.

E-fatura, müşteriye düzenlenecek faturanın, kağıt belge yerine elektronik ortamda iletilmesine ve elektronik ortamda muhafaza ve ibrazına imkan veren bir uygulamadır. Uygulamaya kayıtlı olan mükelleflerin istisnai durumlar dışında birbirlerine sattıkları mallar ve ifa ettikleri hizmetler için düzenledikleri faturaları e-fatura olarak göndermeleri ve almaları zorunludur. Kağıt ortamında düzenlenen fatura ile aynı hukuki niteliğe sahiptir. Ayrıca e- fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflerin hangi durumlarda e-arşiv fatura uygulayacaklarına da tebliğde yer verilmiştir.

E-arşiv fatura, e-fatura uygulamasına tabi mükellefler tarafından e-fatura uygulamasına tabi olmayan kullanıcılara düzenlenecek faturaları e-arşiv fatura olarak oluşturulmasına, mükellefin talebine göre elektronik ortamda ya da kağıt ortamında iletilmesine imkan veren bir uygulamadır. Düzenleyene ait nüsha ise elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilir. Bu uygulamadan yararlanmak için GİB.’dan e-arşiv fatura uygulamasına ilişkin izin alınması gerekmektedir. Kağıt ortamında düzenlenen fatura ile aynı hukuki niteliğe sahiptir.

Gerek e-arşiv ve gerekse e-fatura düzenlemeleri hakkında daha önce yayımlanan VUK. Genel Tebliğleri 19.10.2019 tarih ve 30923 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 509 sıra no.lu VUK. Genel tebliğinin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle kaldırılmış böylece e-arşiv fatura ve e-fatura uygulamasına dair açıklamalar tek tebliğde toplanmıştır. Yine elektronik defter ve e-fatura uygulaması zorunlu olan mükelleflerin kapsamını düzenleyen 454 sıra no.lu VUK. Genel Tebliği ise 1.1.2020 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırılmıştır.

Bu makalede e-fatura ve e-arşiv fatura uygulamasına yani dijital faturaya zorunlu geçişle alakalı açıklamalar yapmaya çalışacağız. Her iki durumun mükellefler bazında geçiş zorunluluğu, tarihi ve yasal dayanağı, 01.01.2020 tarihi itibariyle bu uygulamadan yararlanacak olanlar için mükellef grupları, sektör ve brüt satış hasılatlarına göre e-fatura ve e-arşiv fatura uygulamasına zorunlu geçiş yapılmasına ilişkin bilgiler aşağıda yer almaktadır. E-fatura uygulamasına tabi olan mükelleflerin belirlendiği 454 sıra no.lu VUK. GT. 1.1.2020 tarihine kadar yürürlükte kalacak daha sonra bu mükelleflere ilave olarak yeni tebliğde yapılan belirlemelerle kapsam genişleyerek uygulama devam edecektir.

E-Fatura Uygulamasının Kapsamı;

- 509 sıra no.lu VUK. GT.’den önce kapsam giren mükelleflere ilave olarak 2018 hesap dönemi brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafı iş hasılatı) 10 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler 454 sıra no.lu VUK Genel Tebliği düzenlemelerine göre 1.1.2020 tarihinden itibaren e-fatura uygulamasına geçmek zorundadır.

- 2018 veya 2019 hesap dönemleri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) 5 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler 509 sıra no.lu VUK. GT. ile 1.7.2020 tarihinden itibaren e-fatura uygulamasına geçmek zorundadır. Dolayısı ile 10 milyonluk brüt satış hasılatı ile ilgili durum 1.7.2020 tarihinden itibaren 5 milyon olarak tespit edilmiştir. Böylece uygulamaya dahil olan mükelleflere uygulamaya geçiş için zaman tanınmıştır.

- 2020 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) 5 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler 509 sıra no.lu VUK. GT. ile ilgili hesap dönemini izleyen yılın yedinci ayının başından itibaren, e-fatura uygulamasına geçmek zorundadır. Böylece e-fatura uygulamasına zorunlu dahil olacak mükelleflerin gelecek dönemlerde geçiş süresi izleyen yılın yedinci ayı olarak kesinleşmiştir.

- 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli I sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)'ndan lisans alan (bayilik lisansı dahil) mükellefler 509 sıra no.lu VUK. GT. ile 1.7.2020 tarihinden itibaren, 2020 veya müteakip yıllarda gerçekleştirenler ise, lisans alımı veya imal, inşa veya ithalin gerçekleştirildiği ayı izleyen dördüncü ayın başından itibaren e-fatura uygulamasına geçmek zorundadır.

- Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa ve/veya ithal edenler 509 sıra no.lu VUK. GT. ile 1.7.2020 tarihinden itibaren, 2020 veya müteakip yıllarda gerçekleştirenler ise, lisans alımı veya imal, inşa veya ithalin gerçekleştirildiği ayı izleyen dördüncü ayın başından itibaren e-fatura uygulamasına geçmek zorundadır.

- Mal veya hizmetlerin alınması, satılması, kiralanması veya dağıtımı işlemlerinin gerçekleştirilmesine aracılık etmek üzere internet ortamında 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda tanımlanan başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan gerçek ya da tüzel kişi aracı hizmet sağlayıcıları, internet ortamında gerçek ve tüzel kişilere ait gayrimenkul, motorlu araç vasıtalarının satılmasına veya kiralanmasına ilişkin ilanları yayınlayan internet sitelerinin sahipleri veya işleticileri ile internet ortamında reklamların yayınlanmasına aracılık faaliyetinde bulunan internet reklamcılığı hizmet aracıları 509 sıra no.lu VUK. GT. düzenlemeleri ile 1.7.2020 tarihine kadar (2020 veya müteakip hesap dönemlerinden itibaren bu paragrafta belirtilen işler ile iştigal etmek üzere işe başlayacak mükellefler ise işe başlama tarihinden itibaren 3 ay içinde) başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-fatura uygulamasına geçmek zorundadır. 509 sıra no.lu VUK. GT. 1.7.2020 tarihine kadar (2020 veya müteakip hesap dönemlerinden itibaren bu paragrafta belirtilen işler ile iştigal etmek üzere işe başlayacak mükellefler ise işe başlama tarihinden itibaren 3 ay içinde) başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-fatura uygulamasına geçmek zorundadır.

- 11.3.2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler. 509 sıra no.lu VUK. GT. ile 1.1.2020 tarihine kadar başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-fatura uygulamasına geçmek zorundadır. 2020 veya müteakip hesap dönemlerinden itibaren bu paragrafta belirtilen işler ile iştigal etmek üzere işe başlayacak mükellefler ise işe başlama tarihinden itibaren 3 ay içinde başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-atura uygulamasına geçmek zorundadır.

- İhracat İşlemlerinde e-fatura Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu; e-fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 11 inci maddesi kapsamındaki mal ihracı (Türkiye’de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yapılan bavul ticareti kapsamındaki satışlar dahil) ve yolcu beraberi eşya ihracı (Türkiye’de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satışlar) kapsamında fatura düzenleyecek olanlar, 509 sıra no.lu VUK. GT. ile bahsi geçen faturalarını 1.7.2017 tarihinden (Türkiye’de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yapılan bavul ticareti kapsamındaki satışlar açısından 1.7.2020 tarihinden) itibaren e-fatura olarak düzenlemeleri zorunludur.

- E-irsaliye uygulamasına geçiş zorunluluğu nedeniyle e-fatura uygulamasına geçmek zorunda olanlar 509 sıra no.lu VUK. GT. ile e-irsaliye uygulamasına geçiş zorunluluğunun başladığı tarih zorunluluk geçiş tarihidir.

- E-arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu nedeniyle e-fatura uygulamasına geçmek zorunda olanlar 509 sıra no.lu VUK. GT. ile e-arşiv fatura uygulamasına geçiş zorunluluğunun başladığı tarih zorunluluk geçiş tarihidir.

- Başkanlık, yapılan analiz veya inceleme çalışmaları neticesinde riskli ya da vergiye uyum düzeyi düşük olduğu tespit edilen mükellefleri veya mükellef gruplarını, faaliyet, sektör ve ciro tutarına bağlı olmaksızın, yazılı bildirim yapmak ve geçiş hazırlıkları için en az 3 ay süre vermek suretiyle e-fatura uygulamasına geçme zorunluluğu getirmeye yetkilidir. 509 sıra no.lu VUK. GT. ile kendisine yazılı bildirim yapılan mükelleflerin, yazılı bildirimde belirtilen süreler içinde e-fatura uygulamasına dahil olması gerekmektedir.

E-Arşiv Fatura Uygulamasının Kapsamı;

- E-fatura Uygulamasına zorunlu veya isteğe bağlı olarak dahil olan/olacak olan mükellefler (e-fatura mükellefi olmayanlara düzenlenecek faturalar) 509 sıra no.lu VUK. GT. ile hali hazırda e-Fatura uygulamasına dahil olanlar 1.1.2020'de, 1.1.2020'den sonra e-fatura uygulamasına dahil olanlar ise e-fatura uygulamasına geçilen tarih zorunluluk geçiş tarihidir.

- Aracı hizmet sağlayıcıları, internet ortamında ilan yayınlayanlar ile internet reklamcılığı hizmet aracıları 509 sıra no.lu VUK. GT. düzenlemeleri ile mevcutlar 1.1.2020 (2020 ve müteakip hesap dönemlerinden itibaren belirtilen işler ile iştigal etmek üzere işe başlayacak mükelleflerin ise işe başlama tarihinden itibaren 3 ay içinde) zorunluluk geçiş tarihidir.

- E-arşiv fatura uygulamasına dahil olmayan mükelleflerce, 1.1.2020 tarihinden itibaren vergi mükellefi olmayanlara düzenlenecek faturaların, vergiler dahil toplam tutarı 30 Bin TL’yi aşanlar 509 sıra no.lu VUK. GT. ile e-arşiv uygulamasına geçiş zorunlu olmayıp sadece bu tutarı aşan işlemler için kapsama dahil edilmiştir.

- E-Arşiv fatura uygulamasına dahil olmayan mükelleflerce, 1.1.2020 tarihinden itibaren vergi mükelleflerine düzenlenecek faturaların, vergiler dahil toplam tutarı 5 Bin TL’yi aşan mükellefler. 509 sıra no.lu VUK. GT. ile e-arşiv uygulamasına geçiş zorunlu olmayıp sadece bu tutarı aşan işlemler için kapsama dahil edilmiştir.

- GİB., yapılan analiz veya inceleme çalışmaları neticesinde riskli ya da vergiye uyum düzeyi düşük olduğu tespit edilen mükellefleri veya mükellef gruplarını, faaliyet, sektör ve ciro tutarına bağlı olmaksızın, yazılı bildirim yapmak ve geçiş hazırlıkları için en az 3 ay süre vermek suretiyle e-arşiv fatura uygulamasına geçme zorunluluğu getirmeye yetkilidir.

- İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2015 ve müteakip hesap dönemlerinde brüt satış hasılatları 5 Milyon TL ve üzerinde olan mükellefler 464 sıra no.lu VUK. GT. düzenlemelerine göre uygulayacak. İlgili hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği tarihi takip eden hesap döneminin başına kadar. internet satış yapan ve 2018 yılında 5 milyon TL ve üzerinde hasılat elde edenlerin 1.1.2020 tarihinden itibaren bu düzenlemeleri yerine getirecektir.

Yukarıda yer verilen e-fatura ve e-arşiv fatura açıklamalarında görüleceği üzere konu hakkında yapılan düzenlemelerin bugün itibariyle yasal dayanağı 509 sıra no.lu VUK. Genel Tebliğidir. Ancak daha önceki uygulamaların devamı için özellikle e-fatura kapsamını belirleyen tebliğlerin geçerliliği 1.1.2020 tarihine kadar korunmuştur. Fakat diğer e-belgeler hakkındaki düzenlemelerin tebliğ hükümleri doğrultusunda yayım tarihi göz önüne alınarak uygulanması gerekmektedir. Kapsamda olmayan mükelleflerce düzenlenecek faturanın belli bir tutarı aşması halinde e-arşiv fatura olarak düzenlemesi uygulaması için meslek odalarınca erteleme talepleri olmuş, ancak bugün itibariyle kapsama dahil olmayan mükellefler için bu uygulamanın başlangıç tarihi 1.1.2020’dir.  

Kaynak;

-509 sıra no.lu VUK. Genel Tebliği,

­­-GİB. tarafından yapılan açıklamalar

25.12.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.